Question

1. Механикалық қозғалыс дегеніміз не? 2. Механикалық қозғалысмын кандай түрлерiн бiлесiңдер? Мысал келтіріңдер. 3. физикада қандай денені материялык нукте деп атайды? Мате- риялык нукте ұғымын қолдану себебі неде? 4. Кандай жағдайларда қозғалыстағы денені материялык нукте ретінде қарастырады? 5. Денені қайсыбір жағдайда материялык нукте, ал екiншi бiр жагдай- да олай деп қарастыруға болмайтын кездерге мысал келтiрiндер. 6. Қозғалыс траекториясы дегеніміз не? 7. Кандай физикалық шаманы жол деп атайды? 8. Жолдын және орын ауыстырудың ХБ жүйесiндегi өлшем бірліктері қандай? 9. Орын ауыстырудын сан мәні жолдың сан мәнінен а) үлкен; ә) кіші; б) мен болуы мүмкін бе? Осындай қозғалыстарға мысал келтіріңдер.​

Answer 1

1. Механикалық қозғалыс дегеніміз не? Механикалық қозғалыс, физикалық өлшемдерді пайдалана отырып, предметтердің жиынысында немесе оны тыныштықтағы қозғалыстарды қарастыру және сипаттау жолымен оларды талдау қылу үшін қолданылатын физикалық үрдіс.

2. Механикалық қозғалысмын кандай түрлерiн бiлесiңдер? Мысал келтіріңдер. Механикалық қозғалыс түрлері:

   a) Түсіндіру қозғалысы - бір предметтің басқа предметке қарсы қолмен қойылуы немесе айналдыруы жолымен орын ауыстыру.

   b) Тарту қозғалысы - предметтің жиынысының сомасы мен оның құрылысы арасындағы сыртқы құрылысының амалдауы.

   c) Қиылу қозғалысы - предметтердің арасындағы сыртқы құрылыс жатады.

   d) Сергіту қозғалысы - предметті жерге салу немесе қатынасып көтеру жолымен басқару.

3. Физикада қандай денені материялык нукте деп атайды? Мате- риялык нукте ұғымын қолдану себебі неде? Физикада материалдық нукте, предметтердің қызметтесу жеріне жататын нысандық нұсқаулықтармен атауланады. Ол себеп, сипаттау жасау және талдауларды оңай түсіну үшін қолданылады. Мысалы, предметтің жиынысы, өлшемдер, жігерлендірулер, тігіндіріктер және басқалар.

4. Кандай жағдайларда қозғалыстағы денені материялык нукте ретінде қарастырады? Материалдық нуктелер денелердің пайдалануымен, ашық мұнайдың жиындығында немесе тігіндіріктің өзінің жерінде тұрады. Олар жағдайдың түріне қарай, міндетті деін түрленеді. Мысалы, кері басу машинасында, жылдам тасу жүйесінің арқасында жатады.

5. Денені қайсыбір жағдайда материялык нукте, ал екіншi бiр жагдай- да олай деп қарастыруға болмайтын кездерге мысал келтiрiңдер. Материалдық нуктелер тек нұсқаулықтар болып, оларда қозғалыс жатпайды. Бірінші жағдайда, олар қайсар қарапайым жатады. Сондықтан, біз оларды түсіну, сипаттау жасау және талдау үшін қолданбаймыз.

6. Қозғалыс траекториясы дегеніміз не? Қозғалыс траекториясы, предметтің бетінде қалыптасатын немесе оның қозғалуыны көрсететін жолдың іздеуінің сипаттауы. Мысалы, аспаптан шар баспағанда қарастырылатын траектория - бір дайын бойының кезекте көрсетуі.

7. Кандай физикалық шаманы жол деп атайды? Физикалық шама, бір оқиғаны немесе физикалық қозғалысты ашу жолыны қарастырады. Оны предметтерді түсіну үшін пайдаланады. Мысалы, тұрмыс үйдегі шама, дайын бойының кезекте жиындауын көрсетеді.

8. Жолдың және орын ауыстырудың ХБ жүйесiндегi өлшем бірліктері қандай? Жолды және орын ауыстыруды механикалық қозғалыс үшін өлшем бірліктері келісімді болады. Сізге міндетті өлшем бірліктерін пайдалануға тиіс болады. Мысалы, метрлер (м) жолды өлшейді, масса (кг) жаттығу өлшейді, жұмыс (джоуль) орын ауыстыруды өлшейді.

9. Орын ауыстырудың сан мәні жолдың сан мәнінен а) үлкен; ә) кіші; б) мен болуы мүмкін бе? Осындай қозғалыстарға мысал келтіріңдер. Орын ауыстырудың сан мәні жолдың сан мәнінен әдетте үлкен болады. Бір предметті орын ауыстырудың өзінде түсінікті қалыптасады, сонда орын ауыстыру санатында талдаулар өзіндікінен қарастырады. Мысалы, жалға жерге жататын үй тауып кетеді, оларды орынды ауыстыруда ойыншының барлық жолдарынан санатты жолдарды таңдауы мүмкін.