Question

Сұрақтар 1. Физикалық шамалар дегеніміз не? Олардың мағынасы неде? Өздеріне белгiлi физикалық шамаларды атаңдар. 2. Физикалық шаманың мәні дегеніміз не? Мысалдар келтіріңдер. 3. Скаляр деп кандай шаманы атайды? Мысалдар келтiрiндер. 4. Вектор деп қандай шаманы атайды? Вектордың модулі дегеніміз не? Вектор мен онын модулі қалай белгіленеді? 5. Өзара тең немесе қарама-қарсы векторлар деп қандай векторларды айтады? 6. Бір түзудің бойында жатқан екі векторды қосу және азайту үшін қандай ережелер қолданылады? Мысалдармен түсіндіріңдер. 7. Бір түзудің бойында жатқан бағыттары бірдей векторлардын теңәрекетт векторының модулі калай анықталады? Мысалдармен түсіндіріңдер. 8. Бағыттары қарама-қарсы бір түзудің бойында жатқан векторларды теңәрекетті векторының модулі калай анықталады? Мысалдармен түсіндіріңде 9. Өлшемдердің метрлік жүйесіндегі бірліктерден басқа қандай бiрлiктер білесіңдер? Олардың кемшілігі неде? 10. Халықаралык бірліктер жүйесінің негізіне кандай жүйе алынды ж онын ен басты артықшылығы қандай? 11. Өлшемдердің қандай тіркеме еселіктері мен бөлгіштік бірлікте бiлесiндер?​

Answer 1

1. Физикалық шамалар:

   • Мағынасы: Физикалық шамалар, материялық немесе жалпы мұндай құралдарда пайдаланылады. Оларды терезеден өздеріне белгіленгендеріне сипаттамалар тағайындалады.

   • Мысалдар:

     • Электр шамалары (электрик токтары).
     • Магниттік шамалар (магниттік токтары).
     • Механикалық шамалар (жылжымды әртүрлі шамалар).

2. Физикалық шаманың мәні:

   • Физикалық шаманың мәні, оның өзіндік бетінде қолданылу мүмкіндігіні немесе жұмыс істеу мүмкіндігін білдіреді.

   • Мысалдар:

     • Электрик токтың шамасы арағора өтетін барлық жерлерде пайдаланылады.
     • Магниттік шама бірінші өзге өлшемдерді жасауға мүмкіндік береді.

3. Скаляр:

   • Мәні: Скаляр, магниттік шама немесе электрик токтардың мәндерін айту үшін пайдаланылады.

   • Мысалдар:

     • Жылжымдылық.
     • Үздіктік.

4. Вектор:

   • Мәні: Вектор, өзіндік бетінде дирекция мен магниттік шама немесе электрик токты құрайтын шама.

   • Модулі: Вектордың модулі, оның мағынасысымен байланысты.

   • Мысалдар:

     • Сұйықтық көлем.
     • Жылжымдылық векторы.

5. Өзара тең немесе қарама-қарсы векторлар:

   • Өзара тең векторлар: Бір-бірімен бірдей дирекция мен модульге ие векторлар.
   • Қарама-қарсы векторлар: Мәндері қарым-қатынасты.

6. Екі векторды қосу және азайту үшін ережелер:

   • Қосу: Векторлардың дирекциялары бірдей болуы керек.
   • Азайту: Бір векторды басқа бір вектордан азайту.

7. Теңәрекетті вектор модулін анықтау:

   • Теңәрекетті вектордарды бір-бірімен өлшенетін жолдар жасау арқылы модульді анықтау.

8. Қарама-қарсы вектор модулін анықтау:

   • Қарама-қарсы векторларды өлшенетін жолдар жасау арқылы модульді анықтау.

9. Өлшемдердің бiрлiктері:

   • Метрлік жүйе: Метр, километр, сантиметр, миллиметр.

   • Кемшілігі: Кемшілігі жоғары бірліктерде кіші бөлгіліктерден көбейіп, үлкен бөлгіліктерден аз болады.

10. Халықаралық бірліктер жүйесі:

    • Жүйе: Метрикалық жүйе (SI).
    • Артықшылығы: Стандартты бірліктерден тапсырылған жаттамаларды азайту.

11. Өлшемдердің тіркеме еселіктері мен бөлгіштік бірлік:

    • Тіркеме еселіктер: Масса, уақыт, температура.
    • Бөлгіштік бірліктер: Гульден, метр/секунд, ватт.