Question

Төкпе күй туралы мәлемет​

Answer 1

Төкпе күйлер Батыс Қазақ­станда орын­далады. Төкпе мә­нерінің көрнекті өкілдері – Құрман­ғазы, Сейтек, Ұзақ, Дәулеткерей, Абыл, Дина, Қазанғап, Есір және тағы бас­қалар. Төкпе күйлер өзінің өлшемі мен ырғағы жағынан нақты болып, саусақтардың бірыңғай сілтеуімен орын­далады, олар көбінесе жігерлі, асқақ келеді. Төкпе күйлердің өзі ішкі мазмұны мен орындалу, тартылу әдіс-тәсілдеріне орай, түрлі салаларға бө­лініп, жеке-жеке қалыптасқан, бір-біріне ұқсамайтын, әр­түрлі орын­­дау­шылық мектептер құ­райды. Мұн­дағы әр мектептің өзіндік саусақ басу, қағыс қолдану әдістері бар. Мысалы, Құр­манғазы мен Дәулеткерейдің орын­даушылық үрдістері бір-біріне мүлде ұқ­са­майды. Дина күйлері де айрықша мектеп құрайды. Сыр бойының, Маңғыс­тау өңірі­нің күйлері де өзіндік орын­дау­шылық дәстүрімен айрықша құрылым­дық, орын­даушылық мәнерлерді бай­­­­­қа­­тады.

Answer 2

Төкпе күй, Түрік үйленісінің ең танымал қазақ музыкасынан бірі деп есептеледі. Бұл күй қазақ халқының тарихи жанрларынан бірі болып, басқа ұйымдармен арада жасалатын әдіс-әрекеттерді алып апаруға арналған музыкалық сөздік-монолог. Төкпе күйді күйді саздаудың, дала құйып қалуының, дерт таптыруының және ұш тартуларының ішкі жанында орындайды.

Төкпе күйнің мәліметтері үшін сізге дереккөз берген үш ұсынысты қазақ музыкалық орындардың атаулары:

1. "Алғашқы төкпе" - ескі төкпе күйдің жыры.
2. "Сұзболған" - тарады күй.
3. "Қайрат" - қазақ мелодиясының кеңшілігінің жоғары дәрежесінің қалыпты төкпесі.
4. "Салкар төкпесі" - алғашқы төкпеге ойын кейді.
5. "Куант" - Төкпе құралы барлық күйдің аяқталуында қолданылған жас ән.

Төкпе күйдерінің музыкалық жасауының кейбір маңызды ережелері мен структуралық ерекшеліктері бар. Бұл музыкалық өнер күйдерінің кезекпен бетпейтін сүйіспен қатарлайды, оларды тыңдауға тиіс.