Question

ә Мәтінде кездескен сөз қолданыстарын өз сөздеріңмен түсіндіріңдер. Бағдаршам, ықылым заман, қой үстіне бозторғай жұмыртқалаған заман, жерұйық, ұлыс, қағанат. Б) Мәтіндегі негізгі ойды бес сөйлеммен жазыңдар. 5​

Answer 1

Ответ:

Бағдаршам - жарықпен белгі беру арқылы қозғалысты реттеуге арналған құрылғы;

ықылым заман - есте жоқ ерте заман;

қой үстіне бозторғай жұмыртқалаған заман - бейбіт заман;

жерұйық - бейбіт мекен, жайлы қоныс;

ұлыс - рулық бірлестік;

қағанат -  ертедегі түркі тайпалық одақтарының билеушісі қаған болып табылатын мемлекет.

Answer 2

Сіздің сұрауыңызға жауап беру үшін мәтінні саналамыз:

"Бағдаршам, ықылым заман, қой үстіне бозторғай жұмыртқалаған заман, жерұйық, ұлыс, қағанат."

1) "Бағдаршам" сөзі мәтіннің бірінші жолында келтірілген. Оны мәтінде кездескен сөздерді түсіндіру үшін, бір мекен-жай таңдаса білеріңіз, оның үстіне түсініктеме берілген мекен-жайды мақалдау болып табылады. "Бағдаршам" оның бірнеше мезгіліндегі алтұсты жерден тұрады. Міндетті түсініктеме берілген болса, мәтіннің контекстінен түсіндіруді жасау үшін көмек шолғыштар мен жүйелер қолдануға болады.

2) "ықылым заман" деген сөздерді орналастыру үшін, оларды тыс басқа сөздерге аудармайтын сөйлемні жазу қажет. Мысалы, "ықылым заман бұл" деген сөйлемді жасауға болады.

3) "қой үстіне бозторғай жұмыртқалаған заман" - осы сөздерді тыс басқа сөздерге аударып, оларды контекстті міндетті біліммен жасау қажет. Мысалы, "Жас қой үстіне бозторғай жұмыртқалаған замандың қалыптасуына үшін ақпарат болу керек."

4) "жерұйық" сөзінің мағынасын түсіну үшін, ол мезгілінде қолданылатын міндетті сөйлемді жасау керек. Мысалы, "Жерұйық таңдасып, кіші өңдей біріккен кездескен адамдар қызметін жасауы керек."

5) "ұлыс" және "қағанат" сөздерін мағынаны түсіну үшін, оларды ашып жатқан мәтіннің мүмкін екі мәнінен таңдау керек. Мысалы, "Ұлыс жерден өзінің жерге тауарларын жасап жібереді. Қағанат пен қарапайым маңдай дәуірін анықтайды."

Мәтіннің негізгі ойды бес сөйлеммен жазу үшін кейбір айтпенділерді қолдануға болады және мәтіндегі мағыналы бөлімдерді қысұртып, сіздің байланыс қалыптасуын жасау үшін оларды қолдану қажет. Болашақта, кейбір сөйлемдерді жасау үшін ақпарат берілген кезде, сіз осы негізгі ойды бес сөйлеммен жазуыңыз мүмкін болады.