Question

Әбу насыр әл фараби ғылымға қалай келді​

Answer 1

Әбу Насыр Мұхаммед ибн Мухаммед Фараби ерте орта ғасырдағы ұлы ғұламалардың бірі болып табылады. Ол көпжақты оқымысты-энциклопедисть және шығыс рационализмін қалыптастырғандардын бірі болды. Осы себепті оған “Аристотелден кейінгі екінші ұстаз!” деген құрметті атақ берілген Әл Фарабидің, бір кездері Орта Азияның етедегі мәдени орталығы болған қала Отырарда туылғаны тарихтан белгілі. Әл Фараби осы Отырарда, өзінің ана тілі қыпшақ тілінде бастауыш білім алады. Фарабидің еңбегі мен әрекет дәуірі араб мәдениетінің даму дәуірімен түстас келді. Әлемнің атақты оқымыстылары, философтары, ақындары, музыканттары, бағдатқа жиналды және онда ғылым академиясы мен университет ашады.

Бағдат оқымыстыларының арасында Орталық Азия мен Қазақстаннан шыққандар құрметті орындарды иеленді. Солармен бірге Бағдатқа – білімнің барлық саласынан; музыкадан бастап астрономияға дейін хабары бар Фараби де келді. Фараби тіл ғылымының, калеграфияның, лингвистиканың, өлең құрастырудың, риториканың ірі теоретигі ретінде танылды. Сауатты жазу, каллиграфия, өлең жазуғ риторикадан трактовкалар жазды. Әбу Насыр ал-Фараби – жан-жақты дамыған музыкант әрі компазитор, мәнерлеп орындаушы әрі теоретик, тарихшы, музыкалық аспаптарды жасаушы шебер болды.

Оның көптомдық “Музыка туралы үлкен трактат” деген шығармасы көптеген тілдерге аударылған. Фараби трактаттары біздің заманымызға дейін аса жоғары бағаланады. Фараби геометрияны барлық жаратылыстық-философиялық ғылымдардың негізі деп қарады. Ұлы идеаны “Философияны меңгерудің қажетті шарттары” деген трактатында анық келтірген.

Астроном және астролог ретінде Фарабидің беделі жоғары болды, ол бұл ғылымдарды арифметика, геометрия, музыка сияқты жоғары педагогикалық ғылымдар категогриясына жатқызды. Физика мен жалпы жаратылыстанудан жазған Фараби еңбектері белгілі. Жалпы физикалық және жаратылыс құбылыстарын зерттеуде ол эксперименттер жасау қажеттілігін атап көрсетеді.

Фараби тамаша дәрігер ретінде де белгілі. Дәрігерлік қызыметіне байланысты Фараби, сол замандағы басқа да дәрігерлер сияқты, алхимиямен, ботаникамен, минерологиямен айналысады. Ғылымның бұл салаларының бәрі жаратылыстану құрамына кіретін. Фараби географияға көп көңіл бөлді. Саяхатшы ретінде ол, Қазақстан мен Орталық Азияның, Таяу Шығыстың, Африканың көптеген ғылыми және мәдени орталықтарында болды. Оның Отрарда, Талас, Шаш, Самархант, Бухара, Хива, Кабул, Бағдат, Дамаск қалаларында болғаны құжат түрінде белгілі. Барлық елдер мен қалаларда, Фараби жаратылыс зерттеушісі, географ және астрорном ретінде аймақты оқып үйренді, орынның координаталарын анықтады т.б. Жаратылсытануға Фараби басты мән берді. Ол, “қандай да бір педагогикалық ғылымға қарағанда, табиғат туралы ғылым әлдеқайда бай және кең көлемді болып келеді” деп жазды. Өзінің басқа бір еңбегінде “философияны оқып үйренуден бұрын табиғат туралы ғылымды игеру керек, өйткені бұл ғылым адамға барынша жақын, мәндері анық және оған түсінікті ғылым саласы” деп жазады.

Answer 2

Әбу Насыр әл-Фараби ғылымға қалай келді?

Әбу Насыр әл-Фараби, 9-11 жылдары арасында (870-950) туған Қазақстандағы ғалым, философ, музыкант, поэт және әлеуметтік деңгейде білім алған. Ол ғылымның көптерілісінде, ойыншылық, философия, музыка, әлеуметтік ғылымдар мен техникалық ғылымдарды қамтамасыз еткен. Оның ғылымының бірі - әлемдік тілдердің тіл білімі болып табылады. Ол әлемдік тілдердің бірінші қарауындылығын жасаған және олардың ғылымдарын талдау жасаған.

Әбу Насыр әл-Фарабиның ғылымының бірі - музыка. Ол музыкалық ғылымның көптерілісін жасаған және оның ғылымдарын дамытқан. Ол музыкалық инструменттерді жасау, музыкалық теория, музыкалық композиция және музыкалық құралдарды дайындау туралы ғылымдарды жетілдірген. Оның музыкалық ғылымының бірі - әлемдік музыкалық инструменттердің дайындауы. Ол әлемдік музыкалық инструменттердің бірінші қарауындылығын жасаған және олардың ғылымдарын талдау жасаған.

Әбу Насыр әл-Фарабиның ғылымының бірі - философия. Ол философиялық ғылымның көптерілісін жасаған және оның ғылымдарын дамытқан. Ол философиялық теорияларды жасау, философиялық мәселелерді шешу және философиялық көзқарастықтарды талдау туралы ғылымдарды жетілдірген. Оның философиялық ғылымының бірі - әлемдік философиялық теорияларды жасау. Ол әлемдік философиялық теориялардың бірінші қарауындылығын жасаған және олардың ғылымдарын талдау жасаған.

Сыртқы сәулеттер: - Әбу Насыр әл-Фараби Қазақстанда туған. - Ол ғылымның көптерілісінде ойыншылық, философия, музыка, әлеуметтік ғылымдар мен техникалық ғылымдарды қамтамасыз еткен. - Ол әлемдік тілдердің тіл білімін қамтамасыз еткен. - Ол музыкалық ғылымның көптерілісін жасаған және оның ғылымдарын дамытқан. - Ол философиялық ғылымның көптерілісін жасаған және оның ғылымдарын дамытқан.

Сыртқы сәулеттер: - - Untitled - - I - ... - - 7-1 2020 .indd - - ... - - Untitled - - 22 2020 ... - - ... - - - - Untitled - - TORAIGHYROV UNIVERSITY 3