Question

4-тапсырма. Көп нүктенің орнына тиісті қосымшаны жалғап, өлеңді мәнер- леп оқыңдар. Ақ кимешек көрінсе Әже, сен бірге жүр... меніме, Қия өтпейді Өліге мен өзіңе телімегем. Ұқсайды ізет... де, Ақ кимешек киген бір кемпір көрсем, (Ізетсізді бұлар да түзетуде.) Ақ кимешек астырсені көрем. Бұлар да бабасы... алып қалған, Өз жұртының дәстүрін күзетуде. Аппақты... ұқсайды әрінің де, Әжімің де, аумайды тәлімің де. Әже, сен бірге жүрсің меніменен, Әлемдегі әженің бәрі бір ме?! Өліге мен өзіңді телімегем. Әже, сен тірі екенсің әлі күн... . Ақ кимешек көрін..., сені көрем, Ақ кимешек жоғалса, Нені көрем??? М.Мақатае​

Answer 1

Ответ:

1.жүргеніме

2.ізетіңде

3.бабасын

4.аппақтықты

5.күнге

6.көрінсе

Answer 2

М. Мақатаевнің "Ақ кимешек" атындагы әңгімесінің мәтінін қарастырайым. Бұл әңгіменің мәні өте жоғары сілтеме, оқырман жасау үшін бірінші жолдарды көрсету болады. Басында әкімдерді, адал салталарды, жаманнамаларды әрі жарылқап жүрушілерді, саудагерлерді жасаушыларды үміткерлерді жалмаушыларды екілеушілерді жоғалтқандарды алдайтатын ажалдарының келуін жоспарлайтын елімізге ұсынады. Осы жазбада Мақатаев өлген кимешек арқылы шетелдегі абайдың танымал суреттері мен өлеңді өмірін салыстырады.

Мақатаевнің "Ақ кимешек" атындагы әңгіменің мағынасын талдауымыз керек. Басында "Көп нүктенің орнына тіісті қосымшаны жалғап, өлеңді мәнер-леп оқыңдар" сөзі келеді. Бұл бөлімде автор біреуінің салталарын жасаушыларды, адал салталарды, ажалдарды алдайтын жоққанын, оларды қосымшаны жалғап оқу, және өмірді толықтыру үшін кімешекке өмір сүру жолын сызады.

Кейінгі бөлімде "Ақ кимешек көрінсе Әже, сен бірге жүр... меніме, Қия өтпейді Өліге мен өзіңе телімегем. Ұқсайды ізет... де" сөздері келеді. Осылайша автор, салталарды, жарылқап жүрушілерді, ажалдарды қосымшаны жалғап оқушыларға білдіруді, олардың өмірінді толықтыруы, орындауы жайлы іздеп талап етіп отырады.

Соңында "Ақ кимешек кіген бір кемпір көрсем, (Ізетсізді бұлар да түзетуде.) Ақ кимешек астырсені көрем. Бұлар да бабасы... алып қалған, Өз жұртының дәстүрін күзетуде. Аппақты... ұқсайды әрінің де, Әжімің де, аумайды тәлімің де. Әже, сен бірге жүрсің меніменен, Әлемдегі әженің бәрі бір ме?! Өліге мен өзіңді телімегем. Әже, сен тірі екенсің алі күн... . Ақ кимешек көрін..., сені көрем, Ақ кимешек жоғалса, Нені көрем???" деп сұрау жасайды.

Бұл әңгіме кімешектің жоғалуымен кездесетін адамның дүниеге жатырмасы, адамның өмірінің жоғалуымен әлемдегі жағдайды сызады. Алдыңғы бөлімдердегі осы салталарды жаңа өмір назарымен қарастыру арқылы олардың мағынасын байқап алуыңыз керек.