Question

Эссе про шокана уоалиханова 100 - 150 слов на казахском​

Answer 1

Талантты ғалым, публицист, әдебиет зерттеушісі, саяхатшы-географ Шоқан (шын аты Мұхаммедханафия) Шыңғысұлы Уәлиханов XIX ғасырдың екінші жартысында Қазақстанда туған демократтық, ағартушылық мәдениеттің тұңғыш өкілдерінің бірі. Оның қысқа да жарқын өмірі, жан-жақты зерттеушілік қызметі, философия, этнография, тарих, экономика, құқық, география, ауыз әдебиеті, әдебиет теориясы, т.б. жайындағы ғылыми зерттеулері, пікірлері қай кезде болмасын өзінің құндылығымен жарқырай берері сөзсіз. Қазақ халқының рухани ізденістерінің жарқын көрінісі бола отырып, қоғамдық ойсана, пікір-тұжырымдардың биіктей өркендеуіне ерекше ықпал етті. Шоқан 1835 жылдың қараша айында қазіргі Қостанай облысының Құсмұрын бекетінде атақты аға сұлтан Шыңғыс Уәлиханов отбасында дүниеге келген. Арғы атасы Абылай жоңғарларға қарсы соғыста асқан ерлік көрсеткен, ел бірлігі мен тыныштығы үшін күрескен, ақылды қолбасшы, іскер дипломат, амал-айласы мол Орта жүз ханы болған.

Шоқанның балалық шағы Сырымбет тауының баурайында, туған елі Көкшетауда өткен. Шоқан әжесі Айғанымның тәрбиесінде болған. 1847 жылы 12 жасар Шоқанды әкесі сол кездегі ең таңдаулы оқу орны болып есептелген Сібір кадеті корпусына оқуға орналастырады. Шоқанның бүкіл келешегі мен ғылым, өнер жолындағы талантын ашуда бұл оқу орнының маңызы ерекше болды. Мұнда жабық әскери оқу орны болғанымен, көптеген пәндер әскери сабақтарға қоса орыс, батыс әдебиеті, географиясы мен тарихы, философия, физика, математика негіздері, шетел тілдері оқытылып, орыстың озық ойлы интеллигенттерінің өкілдері сабақ берген. Оқытушылар құрамында білімді және прогресшіл ой-пікірлі адамдар көп болған.

Answer 2

Шоқан Уәлиханов Қазақстан тарихындағы аса қатты тулғалардың бірі. Ол 19 ғасырда туған, өз ата-анасының үйінде тәрбие алған. Кейде екінші тілі орыс тілі болғаны қажет емес кезде шешен тілді де еңбегі бар меңгереді. Қазақ еліндегі аралас кеңістікті күнтізбедегі тілшілік кезеңінен бастап азаматтығының салдарында өздерін анықтап жатады. Олардың біреуі – Шоқан Уәлиханов Қазақ халқына қол жетімді деген сезімін жатады. Туран аймағының дақылында бала болғанынан бастап, оның батыс кеңістігінен шыққан жетімді жас қазақ азаматы оқиғалары мен оның шәхесі туралы білуі керек болады. Ол Қазақстан тарихындағы ең бір таңбалардың бірі, жаңалықтарды түрлі елдерге жеткізетін кісі, осындай үйлесімді жасауға болатын бірі. Тарихи көлемде, ол - бір алғашқы Қазақ улы, Қазақ ұлттық өміріне бір қарамастан. Шоқан Уәлиханов - Қазақ халқының ең маңызды жетіміншілігін білгіген, жоғары сынып халқының медениетін, тарихын түрлі талаптарға сай кемінде ойлап, салыстырады. Бұл айту, оның тарихындағы еңбегін анықтауды және танытуға арналған ең жоғары аймақтардың бірі ретінде өзі де өтірік тұр.