Question

Бір айналым сөйлесу» әдісі бойынша айтыс туралы өз ойларыңды бір сөйлеммен жеткізіңдер.​

Answer 1

Ответ:

Айтыс — ауыз әдебиетінде ежелден қалыптасқан поэзиялық жанр, топ алдында қолма-қол суырып салып айтылатын сөз сайысы, жыр жарысы. Айтыс - әдебиет жанры болғанымен, ертеден қалыптасқан халықтық дәстүрдің үлкен түрі. Ойын, той, ас, қыз ұзату, келін түсіру сияқты қазақ тойлары жүйрік ат, білекті палуандармен бірге айтыс ақындары да қатысып, олар айтыс арқылы той қызығы мен мәртебесін көтере түскен. Әрине мұндай жерде айтыстардың өз мақсаты, талабы, шарты бар. Көшпелі елдің қызық-қуанышын бөлісіп келген айтыс халқымыздың сан алуан ойын-той, әр түрлі дәстүрлі думандарда қуана қызықтайтын театры іспеттес болған. Жұрт көпшілік алдында сөз сайысына түскен екі ақынның жеңіске жету жолындағы тапқырлықтары мен алғырлықтарына куә болып, солардың біреуінің намысын жыртып, тілеуін тілейтін жанкүйеріне айналады.

Айтыстың түрлері

Айтыстың ескі түрі деп есептелетін бәдік айтысының негізінде адам баласының табиғатқа әсер ету мақсаты жатса, басқа айтыстардың ішінде қайсысы ерте, қайсысы кеш туды, оны айту қиын. Дегенмен, кейбір айтыстардың мазмұнына, лексикасына, сөйлем құрылыстарына қарап, қай заманда пайда болғанын топшылауға болады. Мысалы, жануарлар айтысына, өлі мен тірінің айтысына қарағаңда, жұмбақ айтысының анағұрлым кеш туғандығы анық.

Салт айтысының ескі түрі қыз бен жігіт айтысында негізгі тақырып – жастық көңіл күйі мен өнер сынасу болса, ақындар айтысында өнер салыстыру, сөз

сынасудың үстіне әр ақын өз руын дәріптей жырлаушылық келіп қосылғанын көреміз.

Айтыстың ерекшелігі

Ақындар айтысында жаттама (трафарет) өлеңдер аз болады. Олар өлеңді табан астында шығарады, тосыннан айтысады. Айтыс үстінде талай күтпеген жайлар кездеседі. Айтысар тақырыбы белгісіз, тосын сұрауларға тап болады. Екі ақын да бірін-бірі тығырыққа қамау үшін, бірін-бірі сүріндіру үшін, өмір құбылыстарын жұмбақ етіп те тартады. Соның бәріне ақындар жөпелдемеде жауап беруге, дәлел айтуға әзір болуы керек. Мұның бәрі ақындардан сөзге жүйріктікті, білгірлікті, тапқырлықты, ұсталықты қажетсінумен қатар, ел-елдің шежіресін, тарихын, жер жайын, этнографиялық ерекшеліктерін білуді керек етеді. Олай болмаған күнде құр ділмарлықпен ештеңе өндіре алмайды, сайыста дәрменсіз болып қала береді. Жаттанды сөз өрнегін қолдану ақынға абырой әпермейді.

Қазақ қоғамында ақынның ақын болып танылуы да тек айтыс арқылы жүзеге асқан. Айтыс – ақынның талантын шыңдайтын үлкен өнер жарысы. Айтыстың негізгі салмағы да, түйіні де өмір шындығы. Кешегі Шынболаттай шындықты шыңғыртып айтып жүрген айтыскер ақындар бүгінгі таңда да аз емес.

Объяснение:

Здравствуйте! Я думаю что это правильно!

Answer 2

Айналым сөйлесу, жасау үшін оларды бір сөйлеммен жеткізу үшін әдісі бойынша сізге көмек көрсету үшін кейбір ұқсас алдын алуы керек. Сіздің айналым сөйлемінізге бір үшінді сөйлемді жасау үшін өзгерістер жасау мүмкін:

1. Таңдау жасау: Айналым сөйлеміңізді жасау үшін қысқа таңдау тізімін жасаңыз. Осы таңдауды айтушының негізгі дұрыстығына сенімді болуы мүмкін.

2. Сауатты сөздерді таңдау: Таңдау жасаудан кейін өзгерту кезінде қажетті сөздерді таңдау. Оларды жасау үшін сіздің ойлау қабілеттеріңізге байланысты сөздерді таңдауға болады.

3. Сөйлемді жасау: Таңдау жасаудан кейін таңдаған сөздерді пайдалану арқылы айналым сөйлемін жасаңыз. Осы процесте сөздерді жиі сынап көрсеуіңіз керек, сонда сөйлем өзгеріп кетпейді.

4. Көрсеткіштерді қосу: Сөйлеміңізді толық қысқару үшін көрсеткіштерді (нұсқаулықтар, кішкентайлар, тирек белгілері) қосуға болады. Олар сөйлеміңізді толықтыруда көмекші болады.

5. Барлығын тексеру: Сөйлемді жасау қалдығында, оны тексеріп, грамматикалық және структуралық дұрыстықтарды тексеріңіз.

6. Сабақтар және практика: Айналым сөйлемді жасау әдісіні білу үшін татымды сабақтардан және практикалардан пайдалану қажет. Қарастырылған әдістерді оқи аласыз.

Мысалы, сіз "Кітап оқу әдісі бойынша мағынасыз сөйлесемін" деп ойлаңыз. Сол мәселені бір сөйлеммен жеткізу мүмкін: "Кітап оқу мен оқыту менің кейіпкерімділігімді арттырады."

Әдісе бойынша айналым сөйлесу қорытындыларына байланысты басқа әдістерді де қолдануыңыз мүмкін, себебі бұл әдіс сіздің ойлау және айтарлық көмекшілігінізге ықпал ететін жол.