Question

Даю 56 баллов срочно. Мына сұрақтарға жауап жазыңыз Сөздердің қанша байланысу түрі бар? Меңгере байланысу қалай жасалады? Мысал келтір. Қабыса байланысу қалай жасалады? Мысал келтір. Жанасу қандай байланыс? Мысал келтір.

Answer 1

Ответ:

1.

Сөздердің байланысу формаларына (типтеріне) қиысу, қабысу, менгеру, матасу, жанасу сияқты синтаксистік байланыс түрлері жатады.

2.

Меңгеру – синтаксистік байланыс түрлерінің бірі.

Меңгерудің бағыныңқы сыңарлары барыс, табыс, жатыс, шығыс, көмектес септік тұлғалары арқылы басыңқы сыңармен байланысады.

Мысалы:

1.Менің әпкем қаладан келді.

( қаладан келді- етістікті менгеру)

2. Мұғалім балаларға айтты. (балалврға айтты-барыс септігі арқылы жасалған меңгеру)

3.

Қабысу - сөздердің бір-бірімен ешбір жалғаусыз, шылаусыз, тек іргелес тұру арқылы байланысу түрі.

Мысалы: қызық кітап, ақ жаға, алтын сағат.

Мен базардан алтын сағат көрдім.

4.

Жанасу деп-алдыңғы сөздің соңғы сөзбен шылаулар арқылы немесе ешбір жалғаусыз, түбір тұлғаларында тұрып, орын жағынан бірде іргелес, бірде алшақ байланысуы аталады.

Мысалы: шарықтап ұшу, шарықтап көкке ұшу.

Answer 2

Сөздердің байланыс түрлері оқиғаларды алу үшін пайдаланылатын байланыстарды анықтайды. Осы байланыстардың көптегені мен төменгіліктері болуы мүмкін:

1. Синонимдік байланыс: Олардың мағынасы тең болуы мүмкін, бірақ сөздер сөздер жиынтығында қолданылуы мүмкін. Мысалы, "Қабыса" сөзінің синонимдері: "талпау", "тырсау", "шашылу" болуы мүмкін.

2. Антонимдік байланыс: Олардың мағынасы алдын алуын қарастырады. Мысалы, "Жанасу" сөзінің антонимі "тыныш" болуы мүмкін.

3. Көмекші байланыс: Оларды сөйлеу кезінде мағынаның анықталуына көмек етеді. Мысалы, "Сөйлесу" сөзінің көмекші сөздері: "өтініш", "жалпылау", "сөйлестіру" болуы мүмкін.

4. Топтастыру байланыс: Сөздерді бір жиындықта топтау кезінде қолдану мүмкін. Мысалы, "Келтіру" сөзіне топтастыру байланыс қолданылса, "келтірмеу", "келтіргіш", "келтірілу" сөздері топтастырылады.

5. Қозғалту байланыс: Осы байланыс пайдаланылуы жай қосады, бірақ оны анықтамай кету үшін өзгерту қажет. Мысалы, "Меңгере" сөзінің қозғалту байланысын анықтау үшін "меңгермеу", "меңгерту", "меңгерілу" сөздерін қолдану керек.

Бұл байланыстар сөздерді басқа сөздермен жаттығу, оларды сөйлемде қолдану және мағыналы анықтау үшін қолданылады.