Question

7-тапсырма. Наурызкөже қалай жасалады? Нұсқаулығын жазыңдар, Нұсқаулықта себеп-салдар салалас құрмалас сөйлемдер болсын. ​

Answer 1

1. Су. Наурыз көженің ең негізгі компоненті су болып табылады. Бұл өмір – өзен. Келешек ұрпақ өрбіп, судай тасып, көбейе берсін деген мағынаны білдіреді.

2. Ет. Қазақтың сүйіп жейтін тағамдарының бірі осы – ет. Қазақ дастарханының сәнін келтіретін бұл ет ас мол болсын деген ырыммен қосылады. Әдетте “ұзынсарыға” сақталатын сүр ет пайдаланылады.

3. Арпа. Ежелгі шығыс емшілері арпаның емдік қасиеттері туралы көп айтады. Білетіндердің айтуынша, арпаны тағам ретінде жиі пайдаланатып адамдардың қаны бұзылмайды. Ирак тәуіптері арпаны “ғажап құтты дән” деп атайтын көрінеді. Арпаның емдік қасиетінен бөлек, тойымдылығы да бағаланады.

4. Дәнді дақылдар (тары, күріш). Наурыз көжеге, сонымен қатар, дәнді дақылдар да қосылады. Мұның негізінде бір тамырдан өсіп өнген дәндер секілді ұрпағымыз жайылып, көбейсін деген мағына жатыр.

5. Ақ. Қазақ ақты ежелден қасиетті деп есептеп, бағалаған. Сол себепті наурыз көжеге сүт немесе айран қосылады. Мұның негізінде сүттей ұйып отырайық, іргеміз берік болсын деген ниет жатыр.

6. Құрт. Құрт наурыз көженің дәмін келтіріп, сән береді.

7. Тұз. Наурыз көжеге дәм беретін тұз соңғы, жетінші тағам ретінде қосылады.

Әлбетте, көже дайындау кезінде тек осы тағамдарды қосу керек деген талап жоқ. Әркім өз халінше қолындағы барын қоса береді. Кейбір кісілер көкөніс немесе жеміс те қосып жүр. Бастысы – қосылатын тағамдардың саны жетеу болса болғаны.

Answer 2

Наурызкөже жасау үшін сізге қажет болады:

Құрылыс толтырылған қырқы су 1 кг жи тамақтық қырқы 2-3 стакан жібек қымыз Жасау әдісі:

1. Қырқы сундыра жуылғаннан кейін жи тамақтық қырқыны толтырып, өзара кешіп жібек қымызды қосыңыз. Бұның ішіне су қосып, жібек қымыз барысында тастамайды.

2. Қырқы су қызарта жатса, оны жарықтай кешіп жатқан қазанға көшіріп, ол жерден кейін шықарып алып, салғыштарын кірістіріп, күн қатар ұшыратып, кейін ішіне жібек қымызды қосыңыз.

3. Жібек қымыздың іші татты толтырылған кезде, оны жарық тамақтық қырқымен ауыстырып, ажуанды қазандардың үстіне жаттаңыз.

4. Жарық тамақтық қырқы жибек қымызға жапсырылғанда, оларды жауып алып, орнымен бірге арзан сүттік тамақтық қырқыны тамақтап, найзағайсыз үшін кешушін салыңыз.

5. Наурызкөже созылғанда, оны қайнатып, ішіне арзан сүттік тамақтық қырқыны жабысқарып, тамақтық қырқының астын алап айырыңыз.

6. Наурызкөже жасалғаннан кейін, оны қайнатпайтын қатты үстімен жайыңыз, жасап жатқан кезде өзгермейді.

7. Наурызкөже жабысқарылған кезде ол жарылқай қалады, арзан сүттік тамақтық қырқы жасалған артынан тартып, қуырдап жатады.

Наурызкөже созушыға себеп-салдар жазу үшін, бұл мақалада сипатталған жасау әдісінің дәлелдері берілмеген. Менің білгімді бойынша, сіздің сұрауыңызға бой беру үшін басқа анықтамалық сіздерге жасаушылар мен мамандар әрекет етеді.