Question

Орхон-Енисей жазбалары Туркі халықтарының кене дәуірдегі узак гасырлык мәдениеті мен тарихы турғысынан баға жетпес құнды дуние. Ол VII-VIII ғасырларда жазылған. Енисей жазбаларының жалпы саны - 85 жол айналасында. Олардың iшiнде кiшiгiрiм жазбалармен катар iрi мәтіндер кездеседі. Туркi жазбаларының iшiндегi ең маңыздысы Орхон жазба мұралары. Орхон өзенiнiң бойынан табылған бұл ескерткіштердiң iшiнде тасқа қашалып жазылған 3 тарихи мұра ерекше аталады. Оның бiрiншiсi 732 жылы елген хан iнiсi Күлтегiнге, екiншiсi - 735 жылы елген Бiлге Қаганга, ал ушiншiсi - Тоныкөкке арналған ескерткіштер. Орхон жазбаларында Түрік қағанаты дәуiрiндегi елдiң бiлiм, дуниетанымы, туркi халықтарының тарихы мен тагдыры, қарым- катынастары, жеңiстерi мен өкiнiштерi, отаншылдық, ерлік, бiрлiк, намыс туралы түсiнiгi, наным-сенiмi тәуелсiздiк аңсары, осы жолдағы атқарған қызметтерi жазылган. Жырларының негiзiне түрік руларын біріктіру, нығайту, сыртқы жаулардан қорғау идеясы алынған. Орхон жазуының мәдени мұраларынын бiрi - Култегiн ескерткіші. Биiктiгi - 3,5 метр, төменгi енi 1,32 метр, жоғарғы жағының енi - 1,22 метр. Биіктеген сайын жiнiшкере бередi, жоғарғы белiгi өрнектелген. Тастың терт жағы бiрдей жазылган. Батысқа қараған бетiнде қытай жазуы, қалған қабырғасы бiрдей көне түркі жазумен толған. Жырлары туркi ултының тарихымен Күлтегiннiң батырлығын бейнелейді. Күлтегiн ескерткіші туркi халықтарының баға жетпес мәдени байлығы. Ескерткiш моделiнiң 2001 жылы 18 мамырда Астанадағы Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия мемлекеттік Университетiнiн бас ғимаратына орналастыруы қазақ халқының арғы аталары көне түрiктердiң тел жазбаларының қаншалықты құнды мұра екендігін дәлелдей түседі. (206 ces) http://bilim-all.kz/article/179-Orhon-Enisei-zhazbalary - 2-тапсырма. Мәтіннің баяндау желiсiн сақтап, әр белігінен алынған акпараттардан жинақы мәтiн (аннотация) жазыңыз. Сез саны - 70-80. Курделі-құрама атауларды орфографиялык нормаға сай жазыныз.​

Answer 1

Ответ:

бжбма нешінші сынып қандай пән?

Объяснение:

Answer 2

"Орхон-Енисей жазбалары" туркі халықтарының кене дәуірдегі узак гасырлык мәдениеті мен тарихы турғысынан баға жетпес құнды дуние. Ол VII-VIII ғасырларда жазылған жазбаларды қосады. Енисей жазбаларының жалпы саны - 85 жол айналасында. Олардың ішінде кішігірім жазбалармен катар ірі мәтіндер кездеседі. Туркі жазбаларының ішіндегі ең маңыздысы Орхон жазба мұралары. Орхон өзенінің бойынан табылған бұл ескерткіштердің ішінде тасқа қашалып жазылған 3 тарихи мұра ерекше аталады. Оның біріншісі 732 жылы елген ханын ісі Күлтегінге, екіншісі - 735 жылы елген Білге Қағанға, ал ушіншісі - Тоныкөкке арналған ескерткіштер. Орхон жазбаларында Түрік қағанаты дәуіріндегі елдің білім, дуниетанымы, туркі халықтарының тарихы мен тагдыры, қарым-катынастары, жеңістері мен өкініштері, отаншылдық, ерлік, бірлік, намыс туралы түсінігі, наным-сенімі тәуелсіздік аңсары, осы жолдағы атқарған қызметтері жазылған. Жырларының негізіне түрік руларын біріктіру, нығайту, сыртқы жаулардан қорғау идеясы алынған. Орхон жазуының мәдени мұраларының бірі - Күлтегін ескерткіші. Бііктігі - 3,5 метр, төменгі ені 1,32 метр, жоғарғы жағының ені - 1,22 метр. Бііктеген сайын жінішкере береді, жоғарғы белігі өрнектелген. Тастың терт жағы бірдей жазылған. Батысқа қараган бетінде қытай жазуы, қалған қабырғасы бірдей көне түркі жазумен толған. Жырлары туркі ултының тарихымен Күлтегіннің батырлығын бейнелейді. Күлтегін ескерткіші туркі халықтарының баға жетпес мәдени байлығы. Ескерткіш моделінің 2001 жылы 18 мамырда Астанадағы Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия мемлекеттік Университетінің бас ғимаратына орналастыруы қазақ халқының арғы атаулары көне түріктердің тел жазбаларының қаншалықты құнды мұра екендігін дәлелдей түседі.

Аннотация: Орхон-Енисей жазбалары - Туркі халықтарының VII-VIII ғасырларда жазылған кене дәуірдегі мәдениеті мен тарихын ашу туралы жазбалар. Енисей жазбаларының 85 есе саны бар, оларда Түрік қағанатынан, қаған және батырлардың халықтарынан, елдің тарихы мен күлтігі, жеңісі және өкініштері туралы ақпараттар кездесуі