Question

Төменде берілген мәтінді оқып, оның мазмұны мен көтерілген басты мәселесін, мәтіннің толық нұсқасын оқуға мақсатты аудиторияның қызығушылығын тудыратындай ғылыми- ақпараттық стильде аннотация жазыңыз. Аннотация жазуда келесі кошелерді қолданыңыз: мақалада қарастырылады, мақала - арналған, мақалада көрсетіледі, мақаланың негізінде жатыр, автор мәселелерге тоқталады, автор мәселелерін қолғайды, автордың мақаланың мақсавны... [10] Түркі руна жазбалары Түркілердің жазуы туралы ең алғашқы мәліметтерді кытай деректерінен кездестіре аламыз. Негізінен түркі жазуының пайда болған уакыты V гасыр деп есептеледі. Ал нақтырақ айтқанда, түркілер V ғасырдың екінші жартысында өз жазуларын кең ауқымда қолданған. Түркілер басқа мемлекеттермен қарым-қатынас жасаганда, өз жазуларын қолданғаны жайлы көптеген мәліметтер бар. Мысалға алғанда, Византия императорына түркі елшісі қаганның жазган хатын атын бары ан. Мұны Менандр IIротектор өз естелігінде көрсеткен. Орта ғасырды алғанда түркілердің төп жатуы және алфавиті болған. Әр рулардың таңбалары негізінен жасалған алфавiттiк құрамда 35 әрі бар. Ал көне түркі жазуы руна немесе сына жазуы деп аталған Көне түркі жазуының ескерткіштері Орталық Азия аумағынан көп табылған. Олардың ішіндегі ең белгілісі Солтүстік Моңғолия жеріндегі Орхон, Селенга, Толы өзендерінің бойынан табылған тастағы жазулар. Бұл тастарда түркілердің атақты билеушісі мен акылгөйлері – Білге қаған, Күлтегін, Тоныкөк кұрметіне арналып жазылған руна жазулары сақталған. Ал Қазақстан аумағында Талас, Іле өзендерінің аңғарынан да көне түркі жазуының ескерткіштері табылған Түркінің жазба ескерткіштерінің көп кездесетін жері Сібір өлкесіндегі Енисей өзенінің бойы жазулар құлпытастарга кыш пен металдарға және басқа да заттарға қашалып жазылған. Осыдан шығатын қорытынды. VII-IX ғасырлар аралығында Қазақстан аумағында ортағасырлық мемлекеттерде көне руналық түркі жазуы қолданылу аясы біршама зор болған, Қазіргі ғылымда жиі естілетін «руна», «рунология» сөздерінің кандай мағына беретінін көбісі біле бермейді. «Руна» «әріп»» және «белгі» дегенді білдірмейді. Оны «құпия» және «белгісіз» сөздерімен ұштастыруға болды. «Руна» сөзі – латынның «аркануы» (мысал, «Таро арқаны») немесе грекше «мистерион» (мистерия) сөздерінің аналогі. Бұл мәліметтер руна сөзінің мағынасы туралы кұнды дәлелдер береді. Жазып беріңдерші өтініш ​

Answer 1

Ответ:

дұрыс деп ойлаймын. сыныпта істедім)

Answer 2

Мақалада түркілердің жазба жасау тарихи мен мәні туралы мәліметтер берілген. Бұл мақаланың мазмұнына сәйкес, мақсатты аудиторияның қызығушылығын тудыратындай ғылыми-ақпараттық стильде аннотация жасаймын.

Мақала түркілердің V ғасырдың екінші жартысында өз жазуларын көп ауқымда қолданған туралы. Түркілердің басқа мемлекеттермен қарым-қатынас жасауында, өз жазуларын қолдану жайлы көптеген мәліметтер көрсетілген. Мысалдармен түрленген мәліметтерді көмекші бірінші түрінде көздесеткен.

Мақала өзінде түркілердің жазуының пайда болған кезді, түркілердің V ғасырда өз жазуларын кешенінен ауқымда қолдануы, түркілердің басқа мемлекеттермен қарым-қатынас жасауының мәліметтері туралы мақсатты түсініктер берілген.

Түркілердің V ғасырдың екінші жартысында өз жазуларын көп ауқымда қолдануы мен түркілердің басқа мемлекеттермен қарым-қатынас жасауы мен өз жазуларын қолдануын анықтайтын түрінде жазылған.

Бұл мақала Қазақстан аумағында Талас, Іле өзендерінің аңғарынан да көне түркі жазуының ескерткіштерінің табылған жерін сарайды. Мақалада VII-IX ғасырларда Қазақстан аумағында ортағасырлық мемлекеттерде көне руналық түркі жазуының қолдануы аясы болған туралы мәліметтер көрсетілген.

Мақалада түркілердің жазуында пайда болған руна сөзінің мағынасы туралы латын, грек және басқа тілдердің сөздерімен талдау жасалған. "Руна" сөзінің мағынасын білдірудің күшімен, мақалада түркі жазуының ескерткіштерінің табылған жерлері мен металдарға қашулып жазылған қорытындылар өзгертуге болатын руна сөзі туралы түсініктер берілген.

Саралау жасаушысы мақала барысында түркі жазуымен байланысты мәні туралы ғылыми мәліметтерді ұсынатын бір аннотацияны жазуға жаттығушы болды.