Question

Диқан деген кім? Диқан - егін салып, күтіп-баптауды кәсіп еткен шаруа,егінші. Ал А.Байтұрсынұлы халықтың көзін ашып,адамдық дәнін сепкен адам. Ол өз халқын надан болмауға, бар игіні бойға жинауға шақырды. Сауатты да салиқалы болуға үндеп, сол жолды көп еңбек етті. Көптеген зерттеулер жасап, кітаптар жазды. Міне, сондықтан ол өзін "адамдықтың диқаншысына" теңейді

Answer 1

Ответ:

ДИҚАН - егін салып, күтіп-баптауды кәсіп еткен ша- руа, егінші. Дәстүрлі ортада егіншілік жақсы өрістеген өңірлерде үлкен жерге егін салып, астық өндірген, түрмыс-тіршілігін осы егінмен байланыстырған адам- дарды Д. деп атайды. Ал Д. сөзін Л.Будагов дэь - ауыл, қыстақ және хан үй-жай деген сөздердің бірігуінен шыққан дейді. ДЕРТ КӨШІРУ Егіншілік қазақ даласындағы ежелгі тайпалардың мал өсірушілігімен катар дамыған қосалқы кәсіп болды. Мал өсіру мен егін егу бірін-бірі толықтырып, өзара байланы- ста дамыды. Д.-дар өндірген өнімін малға айырбас жаса- са, өз кезегінде малшылар егін науқанында Д.-ды мықты атпен, түйелермен қамтамасыз етіп, егістік басу, ору, жи- нау сияқты жүмыстарға қолүшын берген. XIX ғ. екінші жартысынан бастап қазақ жерінің Ресей империясының меншігі деп жариялануына байланысты жайылым жердің күрт тарылуы кедей, малы аз адамдардың жарты- лай отырықшылыққа ауысып, егіншілікпен айналысуға мэжбүр етті. Байырғы ортада ондай адамдарды жатац деп атады. Егін салудың қыр-сыры игеріліп, егіншілік кең қанат жая бастаған кезде осы кәсіппен айналыса- тын адамдардың саны да арта түсті. Егінге су қазылған арық арқылы жеткізілді. XVI ғ.-да Сауран өңірінде егінді кәріздеп суару тәсілі қолданылды. Егінді қолдан суару

осыны эазсан өкінбейсін

Answer 2

Диқан деген кім сұрауына берілген жауап ашық анықтайтын ереже бойынша, Диқан, Абай Байтұрсынұлының өзі. Ол егін салып, күтіп-баптауы кәсіп еткен шаруа, егінші болып табылады. Ал Абай Байтұрсынұлы халықтың көзін ашып, адамдық дәнін сепкен адам болған. Ол өз халқын надан болмауға, бар игіні бойға жинауға шақырды. Сауатты да салиқалы болуға үндеп, сол жолды көп еңбек етті. Ол көптеген зерттеулер жасап, кітаптар жазды. Міне, сондықтан ол өзін "адамдықтың диқаншысына" теңейді.

Абай Байтұрсынұлы, 1845 жылы Қазақстанның Қарағанды облысында туған және 1904 жылы оның сізіні Алматыда жою үшін жасалған кеше білінген кәзіргі Қазақстан территориясында басқа елдерден келген шаруа. Оның кімегі мен басқа санғыртқыштың көмегімен ол қайырлы адам болып, халқына тең болу үшін өз жастарыны оқытты, халқын қызықтыру үшін өз зерттеулерін жасады және кітаптар жазады. Оның ең танымал ғұрыпты соңғы кітабы "Қара сөздер" болып, ол Қазақстанның елінде кітап оқыту үшін ашылған бірінші мектеп болды. Абай Байтұрсынұлының творчылық үні мен кітаптары алғашқы қазақ халқының білім деңгейін арттырды және оқу үшін қарасты бір таңдаған адам болды.

Олардың жасалатын өнері мен ақылдылығы Диқан деп аталатын шығармашы адамдықтың саласында арнайы орын алады. Диқан деген атты пайдалану арқылы, олар Абай Байтұрсынұлының қазақ халқындағы тура салалықты болып табуын және оның арнайы түрде білім мен ақылдылығын үнісіне қойуын білдірген.