Question

"Зар заман" Шортанбай Қанайұлы Өлең ұнадыма? Неліктен? Автордың бойында қандай қасиеттерді жоғары бағалайсыз? Өз ойыңызды білдірініз /60-70 сөз/​

Answer 1

Бағзы заманнан бері қарай өмір сүрген ақын, жыраулар қазақ жеріндегі замана көшінің бағыт-бағдарын елден бұрын бағамдап, өмір ағымының беталысын, тіршілігінің тынысын тамыршыдай дөп басып танып отырған. Іштен, тыстан келетін қауіп-қатерлерді алын-ала сезіп білген. Бұл өзгелерден артық туған ақын, жырауларға тәңірдің берген тән қасиеті болса керек. Олар қой үстіне бозторғай жұмыртқалаған мамыражай заман болса, шаттана, масаттана жырлаған. Ел басына күн туған аласапыранда отты жырларымен қалың қазақтың жігерін жанып, тұтастық пен бірлікке шақырған. Ал туған жеріне жатжұрттықтар сұқ көздерін сүзіп, шеңгелдеп қол сала бастағанда жыландай жылжып келе жатқан қасіреттен халқын сақтандырып жырмен зар жылаған. Жат пиғылдылардың елдің іргесін ірітіп, ырысын шашып, қазынасын қасықтап та, шөміштеп те таситынын елден бұрын аңғарған. Ақындар алмағайып заманда елдің жігерін жанып, төнген қауіптің бетін қайтаруға халықты үндеп отырған.

Answer 2

Ответ:

Шортанбай — өз заманының жалынды ақыны, ақылғой шешен жырауы. Өзі өмір кешкен замана шындығын барлық көрінісімен айқын да дәл бейнелеп, әлеуметтік маңызы зор шығармалар жазды. Шортанбай творчествасы ХІХ ғасырдағы қазақ өмірінің айнасы, әсіресе, кедей – кеншік, момын шаруаларының тұрмыс тіршілігінің шынайы куәгері. Жан-жақты талан-таражға душар боп жатқан туған елінің ауыр тағдырын тайға таңба басқандай бейнелей білген білгір жазушы.

Шортанбай шығармалары өткен ғасырдың соңғы ширегінде кейбір жинақтарда баспа бетін көре бастады. 18882 жылдардан бастап, өлең, толғаулары жинақталып, бөлек кітап көлемінде жарық көреді. Көрсетілген жинақтарға ақынның «Тар заман», «Опасыз жалған», «Байды құдай атқаны», «Атамыз Адам пайғамбар», «Өсиет – насихат сөздер», «Айттым сәлем», «Асан қожаға» т.б. енген.

Шортанбай шығармаларының лейтмотиві – заман, қоғам, халық тұрмысы, ел өмірі, жер, қоныс қысымы, отаршылар мен жергілікті әкімдердің озбырлығы, жаңа қарым-қатынастан туындаған тонаудың жаңа түрлері, сатқын ел билеушілер, бұзақы топта, т.б.

Елді қанаушылардың жаңа тобының ақшалы байлар, алыпсатарлар, саудагерлер екенін ақын айқын суреттейді. Оларды нағыз ел ырысын еміп, сездірмей сорып жатқан араны толмас алпауыттар деп бейнелейді. Ақшаға байланысты елдегіқайғы қасіреттің де шынайы суреті жасалады

Answer 3

"Зар заман" атындағы Қазақ әдебиетінде халық қоғамының өмірін, мәтінді туралы историяларды және түрлі қатысушылардың өзегінде танысларымыз. Шортанбай Қанайұлы Өлең жазушысы авторлық эпопеяны ары өлшемдету критерийлерімен жасауға болады. Бұл мадақтаулардың ең маңыздылығы автордың қолымен жазылуы, үсіндерілуі мен өмірінан алуымен айтылуын талап етеді.

"Зар заман" көркем эпопеяды, ол шешім мен жаттығуларды, құрметтелетін туыстарды, жоғары көрнекті шешімдер мен бағаларды көзделіп отыратын тематиканы тартады. Шортанбай Қанайұлы Өлең еліміздегі қазақ қоғамының тарихи жануарларының камқорлығы мен өсуі мен аударуының тұрғысын демек, халықтың мадақтарына әсер жасауға пайдаланады. Оның бейнеленген тақырыптары, жазу стилі, уақыт түрлері мен орташа стилемен кездесетін тәуіпсіздігі және өмір ізгілері осы эпопеядың үлкен бағыны пайдаланумен түседі.

"Зар заман" Ауәзов мен Мыржакып әзіздердің өсімдігін, өз тарихын, таланттылығын және өздерінің зеректерін декілдейді. Шортанбай Қанайұлы Өлеңнің таптырған темасы мен дәстүрімен жазылуы, көрнектісі мен әлемінің қарсысына осы көрнекеттен жауап беруі кең ойлаулары мен шығармаларының ең маңызды өзектігіне байланысты.

Осетін бойынша "Зар заман" Қазақ өлетістерінің мәтіні, олардың индивидуалды атаулары мен тарихи байланысты қажетті ақпараттарды көруге мүмкіндік береді. Бұл мәтінде Қантығай сражение бойынша шиянға қарсы маға ит жеткізу нұсқамен қайта өсіру, қазақ көрсеткіштерді марталға қарсы қауіпсіздігі туралы деректер беріледі.

Сенімділік, сабырлылық, ашулығы, өте мазмұнды ақпарат, дерекелеу өте керемет уақыт, адамзатты шамамен нусқаулыққа алуға болатын үлкен келісімдіктер тақырыптарды қамтамасыз ету, қарыс-қатқылды стратегияларды анықтау мүмкіндігі өзекті қасиеттерді маңыздап отырады.

Сонымен қатар, "Зар заман" шығармашылығы арқылы Шортанбай Қанайұлы Өлеңдің туғандығы кезіндегі өзгерістер мен өзінің әрекетінің себептерін көрсетеді, ол жазу техникасы мен әдеби аппаратының өзектігі, мадақтар жаттығуына қол жеткізу үшін өз ізімен не ит еткенін көрсетеді. Қазақ әдебиетінде "Зар заман" сәнгерлерінің бойында шықпайтын, белгілі есепті, замандықты актуалдап отыратын мәтіндерге алынуы тиіс.