Question

Меркідегі көне жәдігерлер туралы эссе

Answer 1

Ответ:

Ұлы даламызда тарихтан тағылым тартатын көне мекендердің өзіндік тағдыры мен тамыры қалыптасқан. Сондай тарихи орынның бірі – бүгінде «Меркі түркі ордасы» деп аталып жүрген жер. Ол Меркі ауылынан қырық шақырымдай жерде орналасқан. Тарихшылардың айтуынша, аталған орда VII-VIII ғасырларға жататын Батыс Түрік қағанатының басты ордасы болған. Бүгінгі Әулиеата жерінде тұрған бұл ұлы жәдігер ЮНЕСКО Әлемдік мұра нысандарының тізіміне кірген.Қазақ даласының әр қиырында өткен дәуірдің ізі, көне тарихтың үні бар. Мәселен бүгінде «Меркі түркі ордасы» деп аталып жүрген жер, яғни түркі ғибадатханасы бір кезеңде алып мәдениеттің орталығы болғандығы талас тудырмайды. Жазық даланың жұмбағын бойында сақтаған мұралардың қатарында қорғандар мен олардың айналасындағы қоршаулар, тас­тан жасалған мүсіндер, балбал тастар, жартастарға салынған суреттер бар. Жамбыл облыстық мәдениет, архивтер және құжаттама басқармасына қарасты «Тарихи-мәдени ескерткіштерді қорғау және қалпына келтіру дирекциясы» мекемесінің бөлім басшысы, тарихшы Сауран Қалиев жалпы Меркі ғидабатханасы түркілердің көптеген ғұрыптық салтынан хабар беретінін айтады. Сонымен қатар көне тарихи кешен мазмұндық жағынан да бір-біріне ұқсай бермейтін тастан қаланған қорғандардан тұрады. Ғибадатхана орнын зерттеу жұмыстары өткен ғасырда бастау алған екен. Жергілікті тұрғындардың айтуынша, кезінде Меркі ғибадатханасы Батыс Түрік қағанатының орталығы болған.

Ислам діні келгенге дейін Ұлы даламызда түрлі мәдениеттің болғаны белгілі. Яғни көне түркі заманында бұл жердің ғибадатхана ретінде жұмыс істегені дәлелденіп отыр. Меркі өңірінен бүгінде үш ойма жазу табылған. Жаңа ғасырдың басында табылған бұл ойма жазудың алғашқысы «Мұң тарқатар жазу» деп аталған екен. Бес руникалық таңбадан тұратын бұл көне түрік жазуын ғалым Алтай Аманжолов түрікше «бұ қыл йас» деп оқыған. Бұл сөздің қазақша мағынасы «Мұңымды тарқат», «Шерімді жаз» дегенді білдіреді. Сонымен қатар ғалым Айман Досымбаева да бұл ғибадатхананың ерекшеліктерінде кездесетін ромб үлгісіндегі таңба әшекейліктен бөлек, бойтұмар ретінде де қызмет атқаратын киелі сипатқа ие болғандығын жазады.

Answer 2

Меркідегі көне жәдігерлері - бұл бұл орындағы бір көне жәдігерлері түрлі жағдайлардың іс-шарасы. Өздері меркідегі көне жәдігерлері қайтарып, олардың іс-шарасы бұл:

1. Меркідегі көне жәдігерлерінің қызметі: Меркідегі көне жәдігерлері бұл көне қызмет көрсететін бір және бір қадам. Уайырмашылық, қызмет көрсетілуі, қауіпсізлік және қадамдарды қолданып, бұл көне жәдігерлері бірге қосып, қадамдарды қатыстырады.

2. Меркідегі көне жәдігерлерінің қауіпсізлігі: Меркідегі көне жәдігерлері бұл көне қауіпсізлік көрсететін бір қадам. Уайырмашылық, қызмет көрсетілуі, қауіпсізлік және қадамдарды қолданып, бұл көне жәдігерлері бірге қосып, қадамдарды қатыстырады.

3. Меркідегі көне жәдігерлерінің қадамдарды қатыстырауы: Меркідегі көне жәдігерлері бұл көне қадамдарды қатыстырау көрсететін бір қадам. Уайырмашылық, қызмет көрсетілуі, қауіпсізлік және қадамдарды қолданып, бұл көне жәдігерлері бірге қосып, қадамдарды қатыстырады.

Меркідегі көне жәдігерлерінің қауіпсізлігі және қадамдарды қатыстырауы бұл көне жәдігерлерінің қызмет көрсететін жағдай. Бұл көне жәдігерлері бірге қосылған көнеде, бұл көне жәдігерлері қауіпсізлік көрсететін көнеде жағдайды қатыстырады.