Question

Көлікке тиімдісі газ бе, бензин бе? эссе 50-60 сөз​

Answer 1

Сарапшылардың пайымдауынша, алдағы үш жылда еліміздегі көліктер толығымен газбен жүретіндей етіп ауыстырылуы мүмкін. Ақпарат көздерінің дерегіне сүйенсек, қазір Қазақстанда 4 миллионға жуық көлік бар. Олардың 12 мыңы ғана газбен жүреді.

Соңғы кездері жүргізушілер темір тұлпарларына газ-баллон жабдығын орнатуды жөн санап жүр. Олар газбен жүретін көліктердің бензинге қарағанда әлдеқайда тиімді екенін айтады.

«Оmwl» — жоғары сапалы қондырғы

 

Қырық төрт жастағы ақтөбелік Райс Гусамовтың қазіргі жасап жатқан кәсібі — көліктерге газ-баллон жабдығын орнату. Кәсіпкердің айтуынша, қазір Ақтөбе қаласында темір тұлпарларға газ-баллон жабдығын орнатумен айналысатын шамамен он бес орталық бар. «Гусамов» жеке кәсіпкерлігі атқаратын бұл шаруаның жай-күйін көзбен көріп қайтқан едік.

— Бұл кәсіппен айналысу үшін әуелі арнайы білімнің болғаны жөн. Осыдан екі жыл бұрын Мәскеу қаласындағы «ИТАЛГАЗ» компаниясында оқып келдік. Қазір бұл орталықта өзімнен басқа, екі қызметшім бар. Олар да Мәскеуден білім алып қайтты. Қолдарында оқығанын куәландыратын құжаттары бар. «ИТАЛГАЗ» компаниясының мамандары бізге «ОMWL» газ-баллон жабдығының қыр-сырын, оны көлікке орнатудың әдіс-тәсілдерін үйретті. Бұл қондырғы Италия, Канада елдерінде өндіріледі. «ОMWL» — автокөлікке газ-баллон жабдығын орнатуда қолданылатын ең жоғары сапалы қондырғы. Бұдан кейінгі тізімде «Lovato» фирмасы шығарған қондырғылар тұрады. Өйткені газбен жүретін көліктерде бұл қондырғының атқаратын міндеті зор. Яғни баллоннан келген газды осы редуктор арқылы моторға жылытып береді. Көліктегі бұл қондырғы газды өзі басқарады. Яғни бензинмен оталған көлік қозғалтқышы 30-40 градусқа  жылынған кезде автоматты түрде газға қосылады. Әрине, қыстың қатты аязды күндері сұйытылған газдың қататыны рас. Мұндай кезде жүргізушілердің бір ай мерзім шамасында бензинді пайдаланғаны дұрыс, — дейді Райс.

12 мың көлік газбен жүреді

Бұған дейін елімізде жанар-жағармай тапшылығына байланысты автокөліктерді газға ауыстыру мүмкін екені айтылған болатын. Эколог Мэлс Елеусізов көліктердің газбен жүруі экологияны едәуір жақсартатыны турасында айтып отыр. Оның пікірінше, газ экологиялық жағынан әлдеқайда таза. Сондықтан еліміздегі көліктерді газбен жүретіндей етіп жабдықтау қажет. М.Елеусізовтің айтуынша, ол үшін барлық шығынды алдын ала есептеп алған жөн.

Tengrinews.kz сайтына берген сұхбатында мұнай өндіру саласының маманы, тәуелсіз сарапшы Сергей Смирнов былай дейді: «Алдағы 3 жылда еліміздегі көліктерді толықтай газбен жүретіндей етіп ауыстыру мүмкін емес. Қазақстанда барлығы 4 миллиондай көлік бар, олардың 12 мыңы ғана газбен жүреді. Тіпті сол 4 миллионның тең жартысын, екі миллионын газбен жүретіндей етіп ауыстырғанның өзінде оған газ жетпейді. Тура қазіргі бензин тапшылығы секілді газ тапшылығына ұрынамыз. Бізде тіпті табиғи газдың өзі аз».

Ал еліміздегі Тәуелсіз автокөлік одағының басшысы Эдуард Эдоковтың пікірінше, көліктерді бензиннен газбен жүретіндей етіп ауыстыруға қыруар шығын кетеді. Темір тұлпарларды газға арналған арнайы құрылғылармен жабдықтауға көліктердің түріне орай орта есеппен 180 мың теңге жұмсалады. Бұл баға бұдан да жоғары болуы мүмкін. Ал газға арналған құрылғының бағасы 200-300 мың болуы да ғажап емес.

Эдуард Эдоковтың айтуынша, көліктерге газ-баллон жабдығын орнату үшін кәсіби мамандар керек. Өйткені автокөліктерді өндірушілердің рұқсатынсыз, кейбір көліктерді бензиннен газға ауыстыруға болмайды. Яғни өндірушілер құраған көліктің құрылымы өзгертуге келмейді. «Егер газбен жүретін көліктерді өндіру соншалықты оңай болса, өндірушілер осы уақытқа дейін қозғалтқышы газға арналған көліктерді әлдеқашан көп қылып шығарған болар еді. Өйткені газбен жүретін көліктер соңғы 30-40 жылдан бері бар. Меніңше, газбен жүретін көліктерді жасау оңай шаруа емес, өте қауіпті», — дейді Э.Эдоков.

Қазір елімізде газ-баллонмен жабдықталған көліктердің экологиялық тазалығы жағынан қолайлы екенін насихаттаушылар көбейді. Бұл орайда экологиялық мақсатта көліктерге газ қондырғысын орнату мәселесі Парламентте де сөз болды. Депутат Дариға Назарбаева «қатардағы жүргізушілерді айтпағанда, мемлекеттік органдардың көліктері де газбен жүрсін» деді. Бірақ бұл Үкіметке тек ұсыныс ретінде ғана айтылғанымен, нақты бір шара ретінде қолға алынған жоқ.

Answer 2

Көлікке тиімдісі газ бе, бензин бе? Бұл, экологиялық бағыттан да, эң еңгілішті қаржыландыру жолынан да өте маңызды мәселе. Газ колледжтерге, орта мектептерге және ақпараттық қоғамдастыққа қатысу арқылы өтімді ақпарат беру жолымен жатамыз.