Question

4. Верілген мәтінге сәйкес кіріспе, негізгі және орытынды бөлімдерді қамтитын кара- айым жоспар кұрынлар. саа өнерін қазақ халқы аса жоғары бағалаған. Сөзді киелі деп те түсінген. Казак мақалы «Адамға келер он бөленің тоғызы тілден» деп сактан дырады. Тіземнен сүріндірсең де, тілімнен сүріндіре көрме» деген тілекті айтушы да ата-бабаларымыз. «Ат жүйрігі айырады, тіл жүйрігі қайырады» деген мақалдың мазмұны «кеткенді келтіріп, кемтігінді толтыратын да тіл» дегенді аңғартпай ма?! Тілді аса жоғары бағалағанын, сөзді құдіретті деп таны ганын халықтың осындай қазыналы сөздерінен де аңғаруға болады. Тіл мәдениеті үшін күрес екінші бір тілді мұқату үшін күрес емес, ана тілі қызметінің өрісін кеңейту, оны білім мен тәрбие, таным мен түсініктің, мықты куралына айналдыру үшін күрес. (Нұргелді Уәли)​

Answer 1

Ответ:

<<Тау мен тасты су бұзады, адамзатты сөз бұзады» деген ауыздан шыққан әр лебізге жауапкершілікпен қараған бабаларымыздан көп ілгері кете қойған жокпыз-ау! Өйткені, бүгінгі сөйлеген сөзіміздің түпкі нәтижесі шынайылықты мәнiнен қиын. Көпшіліктің басы жиі қосылатын той-томалаққа бара қалсақ, асабалардың: «Зима халада, гуси-гуси га-га-га, толыватыр тамада, қуыс-ҚУЫС қалада, қол соқпайсыздар ма, ойыншық па сіздерге тамада» деген секілді «әдемi> әзілдеріне «қарық болып» қайтамыз. Мағынасыз сөзі, анайы қалжыңдарына қайта-қайта қошемет сұрап алатын оларға қарап, «ұялмас бетке талмас жақ бiтетiнiн» тағы мойындаймыз. Анығында «оттың шаласынан сөздің шаласы жаман>> емес пе еді? Осы шала сөздердің бізге тигізер зияны туралы ойланып көрдік пе? Сөз жауапкершілігі, сөйлеу мәдениеті мамандар талқылауындағы бүгінгі тақырып ОСЫ.

Answer 2

Бұл мәтінде автор қазақ тілінің маңыздылығы туралы айту жасаған. Мәтінде екі басымды таңдауға күш жасау үшін бірінші басымда, тілді мұқату жайлы сөйлейді. Онда, көрсетілген казақ мақалдарының мазмұнын жақсарту, оларды аңғарту және тілді үйрету әрбірінің жасалуына көмектеседі. Автор, казақ халқының тілді жоғары бағалауына сауалдар тапсырушы екенін, оның құдіретті сөздерін қолдануына жақсы сызады.

Екінші басымда автор тілді мұқату жайлы таласып, айтқан мақалдардың мазмұнын түсіндіру арқылы, тілді көбірек жүйелеу, оны қызметкер үшін мұқату емес, білім мен тәрбие, таным мен түсініктің, мықты куралына айнала түсінетінін айтады. Бұл мәтінде автор казақ тілінің мәдениеті үшін маңызды бір құрал болып табылады және оны жүйелеу үшін тілді үйрету, оқыту, жалғастыру және оны кеңейту арқылы мақсатты іске табу үшін салыстыруға тиіссіздік етеді.