Question

Жырау толғауындағы замана бейнесіне тоқталып, шығарманың тарихи құндылығына баға бер. Есім хан Жиембет бидің соңына түседі, ондағы мақсаты, Жиембет би ықпалында жүрген елдерді өзіне түгелдей каратып алып, өзінің хандық құзырын бұрынғыдан да кеңейту болатын. Оның бұл ойы Жиембет биді биліктен тайдырмайынша іске аспайтын еді. Сондықтан ол өзінің жендеттерін жұмсап Жиембетті қолға түсіреді де, оны Қиыр Шығысқа жер аудартып жібереді.Батыр — Есім ханнан қорлық көріп, ececi кеткен елдің жоғын жоқтаған ер азамат. Есім өлтірткен құлдың құнын даулап, ханға қарсы шығатын да, ханды өз қылмысын мойындауға мəжбүр ететін де осы Жиембет. «Ешкім жақтап, ешкім құн талап етпейтін құлды өлтірген... Есім Жиембеттен кешірім сұрауға мəжбүр болады» деп жазылған.Жиембет жырау өзі тұстас кейбір хан мен билерге наразылық білдірген, оларға тіл тигізе батыл сөздер да айтқан. Сондықтан да халық Жиембетті əділ би, шешен жырау, айлалы, «аруақты» батыр деп дəріптеген.айтыңдар​

Answer 1

Ответ:

Батыр — Есім ханнан қорлық көріп, ececi кеткен елдің жоғын жоқтаған ер азамат. Есім өлтірткен құлдың құнын даулап, ханға қарсы шығатын да, ханды өз қылмысын мойындауға мəжбүр ететін де осы Жиембет. «Ешкім жақтап, ешкім құн талап етпейтін құлды өлтірген... Есім Жиембеттен кешірім сұрауға мəжбүр болады» деп жазылған.

Answer 2

Сіздің берген мәліметтерге байланысты, мен осы мәселеге үйренген болмаймын. Бірақ сіз өзіңізге болатын тақырыпты түсіну, және оны қандай көрсеткіштермен бағалауды талап ететініңізді айтарсыз ба? Мен дайынша сізге жаттатылған мәтіннің тілдік түсінігімен көмек көрсету мүмкін:

Жырау толғауы батырларды және жырауларды қоса келетін қор болған. Осы мақсатпен байланысты, Есім хан Жиембет би өзінің хандық құзырын кеңейту, мемлекетінің құндылығын арттыру, ойшылдықты жасау жолында шығармасы туралы ойланып кетті. Мәтіндегі мазмұн бойынша, ол хандықты жетілдіру, жендеттерді көтеру арқылы мақсатын орындап, оған тапсырған адам болатын.

Есім хан өз хандығын бақылау үшін Батыр атауын берген Есімнің толғауындағы батырлығын азайту мақсатында, Жиембет би Батыр атауын қолданған. Мақсаты бойынша, Батыр атауы Есімнің хандықтығын қарсы алу, оны өз қылмысын мойындау кезінде бет бұрып, өз батырлығын көрсету мақсатын атқару үшін пайдаланылған.

Мәтіндегі сөйлеуімен, Жиембет би хандықты тарту, хандығын жою жолында тартуға тырысқан. Ол тұлғаларының байланысқа келуі мен биліктен ауырмайды, оларды жетілдіруге, келесі батырлардың басшысы болуға тырысады. Бұл себебінен де адамдар Жиембет біреуіне əділ би, шешен жырау, айлалы, "аруақты" батыр деп дəріптеп отырады.

Қазақ халық өз тарихындағы шығармалары мен батырларына үйреніп, оларды біліп, қадірдеп отыр. Біздің мәтіндегі сипаттамалар жыраулардың жарасындағы кейбір пайдалану жолдарын анықтауда, олардың мәнін бағалауда көмектеседі.