Question

5. Мақал-мәтелдердегі өздік етіс жұрнақтарын көрсетіп, іс-әрекетті кім орындайтынын анықтаңдар. Өздік етіс жұрнақтары кездесетін мақал-мәтелдер мен нақыл сөздерден бірнеше мысал келтіріңдер. •Шешінген судан тайынбас. •Таз таранғанша, той тарқайды.​

Answer 1

Жеті жұрттың тілін біл,
Жеті түрлі білім біл.

Ақылды арын қорғайды,
Сараң малын қорғайды.

Ақылды сақалын сипар,
Ақылсыз шапанын сипар.

Answer 2

Мақал-мәтелдердегі өздік етіс жұрнақтары көрсетілген жерде іс-әрекетті кім орындайды деп айтар еді. Бірнеше мысалдар:

1. "Шешінген судан тайынбас" - бұл мақал-мәтелде өздік етіс жұрнақтары мен нақыл сөздер қолданылған. Өздік етіс жұрнақтары: "судан" және "тайынбас." Орындаушы барлығы "шешінген" деген сауық сөзді санайды, айтар екені: "Шешінген судан тайынбас" - осы сауық сөздерден тұруға тауарланған мақал-мәтел.

2. "Таз таранғанша, той тарқайды" - бұл да өздік етіс жұрнақтары мен нақыл сөздерді пайдаланған мақал-мәтел. Өздік етіс жұрнақтары: "таз" және "тарқайды." Анықтаушы "таранғанша" сөзі де мақалды бір аймақтаған таңдауын немесе елдегі жерін көрсетеді. Сонымен қатар, бізге мақал-мәтелдегі іс-әрекетті кім орындайтынын айту мүмкін емес.

Мақал-мәтелдегі өздік етіс жұрнақтары және нақыл сөздерді пайдаланып, мағынадай сөйлеу білдіреді және жұмыс іске асар.