Question

Как написать монолог( казакша )​

Answer 1

Ответ:

Монолог – сөз өнерінде кейіпкердің ішкі жай-күйін, толғаныс-тебіренісін бейнелеу мақсатында қолданылатын тәсіл. Монологтың ерекшелігі бір адамның ойы, сөзі көрініс табады. Сахналық Монологта кейіпкер өзімен-өзі сырласқандай болып, тыңдаушы не көрерменнен жауап күтпейді. Абайдың “Болыс болдым, мінеки” өлеңі лирикалық монолог болса, Алтай (“Сұлушаш”), Қоңқай (“Ақан сері – Ақтоқты”) репликалары эпикалық, драмалық монологтарға мысал бола алады. Монологта кейіпкердің ой-тұжырымдары айтылып, оның жай-күйі айқын аңғарылады. Монологты ғылыми тұрғыда интраперсоналды сөйлеу деп те атайды. Монолог сөйлеудің жанрлық сипатына байланысты, қызметтік-коммуникативтік жағдайға қатысты (хабарлау, пайымдау, үгіттеу, т.б.) кейіпкердің төл сөзі, ғылыми баяндама, насихаттық сөздер болып бөлінеді. Мәтінде монолог диалог үлгісінде де, диалогпен араласып та келе береді. Соңғы жағдайда диалогтық, монологтық сөз кестелері араласып, әрекеттесіп қолданылады.

Монолог – сөйлеуші өз ойын бір, бірнеше, көп адамдарға арнап айтатын ауызша сөйлеу әрекеті.

Answer 2

Казакша монолог жазу үшін осы жағдайда керек бірінші орнату жасау: қалыптасу, сюжетін таңдау және монологның мақсатын белгілеу. Осы үшін кейбір ұсыныстар:

1. Қалыптасу: Монологның қалыптасуы өзгермеуі тиіс. Онда болуы керек:

   • Таңдау тақтасы: Сіз монологның басталатын жерді таңдау керек. Мысалы, жаңалықтарды жасау, кездестіру, жаңа бір жақпақ қыздар жатады.
   • Тақырып: Монологның тақырыбын таңдау керек. Сіздің монологыңыздың негізгі мазмұны жақын танымалы, тұрақты, жоғары оқушылардың күнделікті тақтасында жариялауға болады.

2. Сюжет: Монологның сюжетін таңдау керек. Сіз кім болатының жайында, не өткізу керек болатыны жайлы айтып, қалыптасу керек. Сюжетіңізді жасау үшін оқушылардың демалыс істей алатын сюжеттерді таңдау керек.

3. Мақсат: Монологның мақсатын анықтау керек. Сіз монолог кезінде не нені іздеп тұрасыз, не айтпасыз? Осы мақсатты анықтау арқылы монологыңыздың орнын жақсартуға болады.

Сізге монолог қалыптасуына көмек көрсету үшін кейбір жаттығумен жиналған казакша монолог немесе монолог қалыптасуына үлгі болатын таңдау жасау мәліметтерін көрсеткімін:

---

Монолог Қалыптасуы

Таңдау тақтасы: Әдетте, осы монологтың жасаушысы жататы, сондықтан сіз оны өзіңізге сөздермен тапсырма жасауыңыз керек.

Тақырып: Жасаушының таңдау ең маңызды кездеуге байланысты. Осы монологта сіз неде қалатының жайында сөйлейдіңіз. Мысалы, армияда қалыпты қазақ киімдерін жасау жайында болса, сіздің тақырыбыңыз "Қазақ киімдерін жасау" болу керек.

Сюжет: Сюжетіңізді жасау үшін, тақырыбыңыз бойынша осы қызметті неге, қалай жасайдыңыз жайлы мақалат жасауыңыз керек. Осында, жасаушының тәжірибесін, қабілеттерін, мақсаттарын және жасау ісінің мақсаттылығын таңдауыңыз керек.

Мақсат: Монологты жазудың жалпы мақсаты жасаушының ішінде монологті оқыушыларға, өğретушілерге немесе жасаушының басқа кезіндегі жақындығын көтеру үшін арнайды. Сіздің мақсатыңызды танымалы қойыңыз, сондықтан оларды жазу жолында сізге көмек көрсету мақсатында болады.

---

Бұл қалыптама арқылы сіз казакша монологты жазу үшін біреуін таңдау, таңдау тақтасын жасау, сюжетті жасау және мақсатты белгілеу мақсатында бастаңыз. Кейбір өрнектер мен тезерегі біліктер пен жасау үшін мазмұнды кеңейту мәтінін жазуға көмек көрсете алатын болады.