Question

Сіз қалаңыздағы жастар форумына қатысуға шақырту алдыңыз. Жастарға арнап латын әліпбиіне көшудің тиімділігі мен маңызы туралы ауызша мәтін құраңыз. Мәтін мазмұнында келесі сөздер және сөз тіркестерін қолданыңыз: жаһандану дәуірі, тіл тазалығы, сауаттылық деңгейі, ғылым мен техника тілі, тіл үйрену, қазақ жазуының тарихы, көршілес елдер тәжірибесі.​7-8 сөйлем

Answer 1

Ответ:

Латын әліпбиіне көшудің тиімділігі мен маңыздылығы туралы.

Еліміз бен халқымыз үшін 2017 жылдың 26 қазаны айтулы күн болып, есте қалды. Бұл күні Елбасымыз Н.Ә. Назарбаев «Қазақ тілі әліпбиін кириллицадан латын графикасына көшіру туралы» Жарлыққа қол қойған болатын.

Бүгінгі жаһандану дәуірінде қазақ тілінің латын әліпбиіне көшуі қазақ тілінің халықаралық дәрежеге шығуына жол ашатыны анық.

Елбасымыз кезекті жолдауларының бірінде "Біз 2025 жылдан бастап әліпбиімізді латын қарпіне, латын әліпбиіне көшіруге кірісуіміз керек" деген болатын. Латын әліпбиіне көшу тіл тазалығын қалыптастырады.

Латын әліпбиінің қажеттілігіне біздің көзіміз айқын жетіп отыр.

Бұған көршілес елдердің әліпбиі мысал бола алады: Түркия латын әліпбиіне 1928 жылы көшсе, Өзбекстан, Әзірбайжан КСРО ыдырағаннан кейін ауысты.

Дегенмен, бұл мәселеде асығыстық танытпай, қоғаммен де талқылап, әліпбиді құрастыруда үлкен сауаттылық таныту қажет. Себебі ғылым мен техниканың талап етуі арасында тілімізге нұқсан келмеуі керек.

Қазақ жазуының тарихына тоқталар болсақ, 900 жыл бойы қазақ жерінде араб әліпбиі қолданылып келді. Латын әліпбиінің негізінде жасалған жазу үлгісі 1929 жылдан 1940 жылға дейін қолданылып, ол кейін кириллицаға ауыстырылды. 1940 жылғы 13 қарашада «Қазақ жазуын латындандырылған әліпбиден орыс графикасы негізіндегі жаңа әліпбиге көшіру туралы» заң қабылданды.

Қорыта айтқанда, латын әліпбиіне көшу әлемдік ғылыми, тілдік кеңістікке кіру үшін қажет, сонымен қатар бұл серпіліс ұлтымыздың санасын бұғаудан босатады, қазақ халқы ертеден қолданған әліпбиімізге қайта оралып, ұлттық санамыздың қайта жаңғыруына жол ашатыны анық.

Answer 2

Жастарға арнап латын әліпбиіне көшудің тиімділігі мен маңызы туралы ауызша мәтін:

Жаһандану дәуіріне келіп, тіл тазалығы және сауаттылық деңгейі қазіргі алғашқы кезекте ғылым мен техникалық жағдайлардың дамуымен көбейген. Осы жағдайда латын әліпбиіне көшу маңызды рөл атқарып отырады. Латын әліпбиі әлемнің көптеген тілдеріне қолайлы жазу құралы болып табылады.

Тіл үйрену процесінде латын әліпбиін пайдалану арнайы роль атқарады. Латын әліпбиінде өзінің жасауында тілдің маңызды әрекеттерін білу мүмкіндігі дамып келе жатады. Бұл әрекеттерді жаттау арқылы жастар тілдік тіл үйрену процесін дайындауға болатын мүмкіндігіне ие болады.

Қазақ жазуының тарихының көршілес елдер тәжірибесімен айтылатында, латын әліпбиінің қолдануына бірнеше қорытындылықтар табылады. Бірінші орнында, қазақ әдебиетінің тарихында латын әліпбиі әкімші рөлін ойлап отыр. Елдердің бірнеше болашақтық жағдайларында оқу-жазу, білім мен байланыс алғанда, латын әліпбиінің меңгеруі керек екендігі атап отыр.

Бұл мәтіндегі сөздер мен сөз тіркестер: жаһандану дәуірі, тіл тазалығы, сауаттылық деңгейі, ғылым мен техника тілі, тіл үйрену, қазақ жазуының тарихы, көршілес елдер тәжірибесі.