Question

Қазақ жазуының шығу тарихы неден бастау алады?Тезірек өтінемін ​

Answer 1

Ответ:

Жазу – адамзаттың ұлы мәдени құндылықтарының қатары-на

жататын, өркениет дамуының құрамдас бөлігі. Адамзат

мәдениетінің өркениетке аяқ басуы дыбыстық жазу Типінің пайда

болуынан басталса, өркениеттің әлемиетке ұласуы жазба

коммуникацияның, жазба тілдің жоғары даму сатысына жеткені-

нен хабар береді. Бүгінде жазу кеңістігі ұлғайғаны соншалық оны

жазу және мәдениет, жазу - өркениет, жазу - қоғам, жазу мен

ойлау, жазу мен тіл, жазу және коммуникация

сияқты іргелі ұғымдар оппозициясында қарауға болады.

Жазудың доминанттық сипаты сөз институттары – мектеп,

университет, кеңсе, баспа, бұқаралық ақпарат құралдары (БАҚ)

– мәдени құндылықтарының маңыздануынан және осыдан

келіп бүкіл оқыту (мектеп, университет), басқару (кеңсе), ойды

экс-плицитті түрде сыртқа шығару (баспа өкілдері), хабарлау

(БАҚ) жүйесінің жазуға негізделуінен шығады. Аудиалды

(радио, ау-диотаспа), видео-аудиалды (теледидар, бейнетаспа),

БАҚ-ның өзінде ақпараттық хабарлар, көркем әдеби

бағдарламалар алды-мен жазуда жүйеленіп, сөйленеді.

Бір қарағанда ұялы телефон, бейнетелефон, әліпбидегі әріп-

терді пайдаланып ауызша сөйлеу формасымен интернет арқылы,

яғни таңбаланған ауызша сөз арқылы сол мезетте хабар алысу,

телефон сияқты әлеуметтік құралдармен жаппай коммуникаци-

яланып, мәтіндерді (көркем әдеби, публицистикалық) оқығаннан

гөрі, көру-есту мүмкіндігі мол фильм, телебағдарламаларды

тамашалаудың артықшылығы, уақыт үнемділігі білініп отырған

ғасыр жазудың пәрменділігін төмендетуі де мүмкін сияқты.

Ғылыми-техникалық өркениеттің дамуы, сөйтіп, өзінің шығу не-

гізі – жазудың - кеңістік пен уақыт шегіне қарай коммуникация

құралы болу мүмкіндігін қысқартып, қосалқы дәрежелілікке

тықсырып отырғандай. Алайда, жоғарыда айтқандай, мемле-кеттік

құрылыстың дамуы, бұқаралық коммуникацияның қар-қындауы

және ақпараттар тасқынының күшеюі жазудың қосал-қы

қызметтерін жоғары деңгейге көтереді.

Саяси құрылысты басқару жүйесінің күрделілігіне байла-

нысты жазудың факт, аргумент, дәлел болу қызметі бар

Answer 2

Казах жазуының шығу тарихы кездесуі болашақпен байланысты тарихи бірліктің маңызылы кезеңдеріне қарай жүзеге асады. Казах жазуының шығу тарихы кездесуі бойынша бірнеше теориялар бар. Бірақ кез келген теориялар тарихи құжаттарга негізделмеген таңбаларды ішкілеу мүмкіндігі бар.

Бір теория бойынша, Казах жазуының шығуында ортақ тілге (Түрік тілі) асасланған. Бұл теория Түрік халықтарының тарихи арқылы аргументаланады. Түрік халықтарының тарихи бойынша, олардың әдетте ортақ тілді пайдалануы жолдасушы болып келеді. Бұл теорияға келіп жатқанда, Кезек, Кимак, Кипчак жəне та басқа Түрік халықтарының кезеңдерінде ортақ тіл пайдалануы дәлелдеп көрсетілген.

Басқа бір теория бойынша, Казах жазуы Тибеттік болса да, оның алфавиті Түрік халықтарының мекеніне жатады. Тибет жазуының кезеңдерінде өзге тілдердің қолданылуын мұғалімдерге білдіру арқылы ортақ алфавит қалыптасу мүмкіндігі болған. Бұл теория бойынша, Түрік халықтарының біреуінде Казах халқының да алфавиті ортақ болған болатын.

Сонымен қатар, Казах жазуының шығу тарихымен байланысты басқа бір теориялар, дереккөздер және басқа деректер де анықталмаған. Бұл теориялардың әрбірі алғашқы пайдаланушылардың тарихи мазмұнына негізделген.

Сіздің "Казах жазуының шығу тарихы" бойынша қызығушылықтарды толық білуге болатын кездейсоқ деректер жоқ, сондықтан өзіміздің анықтамалық беругіміз мүмкін емес.