Question

5-тапсырма. Мұрат Мөңкеұлы шығармаларын кімдер зерттеді? Білген- деріңді төмендегі кесте бойынша дәптерлеріңе толтырыңдар.ЗерттеушілерМұрат Мөңкеұлы туралыеңбектері мен пікірлері​

Answer 1

Ответ:

Ақынның басты шығармасы - «Үш қиян». Мұнда ақын ескі дәстүрдің іргесі шайқалғанын, адамдар ниетінің бұзылуын сөз етеді. Құнарлы қоныстарды тартып алған отарлау нәтижесінде тұрмысы нашарлап, тығырыққа тірелген ел тағдыры ақынды тебірентпей қоймайды. «Үш қиян» толғауымен «Сарыарқа», «Әттең, қапы дүние-ай», «Қазтуған» жырлары үндес. Мұнда айтылатын басты нәрсе - жер, құтты қоныс жайы. Ол «Қарасай-Қази», «Шәлгез», «Ғұмар Қазиұлына айтқаны» атты жырларына діни аңыздарды негіз еткен. Білімді игермейінше елінің өркендемейтінін «Оқудан қайтқан азаматқа» өлеңінде аңғартады. Ақын мұрасының бір шоғыры - би-болыстарға айтқан арнау өлеңдері.

Мұрат Мөңкеұлы майталман жыршы, термеші ретінде де танылған. «Өлім», «Қыз», «Арғымақ сыйлап не керек», «Аттан сұлу болар ма?», «Жалғаншы фәни жалғанда» атты термелерінде заман сырына үңіліп, өмір мен өлім, жастық пен кәрілік, сұлулық хақында толғанады. «Оқудан қайтқан жігітке хат», «Еліне жазғаны», «Бір досқа» атты хат үлгісінде жазылған үш туындысы сақталған. Ақын «Қырымның қырық батыр» жырын, Шалкиіз, Қазтуған шығармаларын жеткізушілердің бірі болған. Әсіресе Махамбет өлеңдерін жеткізудегі еңбегі ерекше. Махамбет жырлары Қуан жырау - Мұрат - Ығылман ақындар арқылы біздің заманымызға жеткен.

Мұрат Мөңкеұлы шығармалары «Мұрат ақынның Ғұмар Қазиұлына айтқаны», «Ақын», «Мұрат ақынның сөздері», «Бес ғасыр жырлайды», «Алқаласа әлеумет», тағы басқа жинақтарда жарияланған. Б.Қорқытовтың құрастыруымен ақынның жеке жинағы шыққан.

Шығармаларын Х.Досмұхамедұлы, С.Сейфуллин, М.Әуезов, С.Мұқанов, А.Тоқмағанбетов, Қ.Жұмалиев, Б.Омаров, Қ.Мәдібай, тағы басқа ғалымдар зерттеген. Кейбір шығармалары орыс тіліне аударылған

Answer 2

Мұрат Мөңкеұлы қазақ ұлттық көркем әлемінде танылған және оның жазуының зерттеушілері мекемелер, кітапханалар, журналдар мен академияларда жұмыс жасаушылары ғана емес, әдебиеттік әлемнің кейбір қалыптасушылары тарапынан жүргізілгенді. Мұрат Мөңкеұлының жазуы, әдеби іс-шаралары мен сөздік талаптары ғана жалпы аудиториясының тақырыбы болып көрсетіледі. Мұрат Мөңкеұлының жазуы мен жұмысы туралы меңгеруі мүмкін болатын кітаптарды, мақалаларды, монографияларды жазғандары тарапынан жасалатын зерттегіштердің салыстырмалы түсінігіне байланыстырып жасап алуы мүмкін. Біздің зерттегіштер де сіздің сұрауларыңыз мен мақалаларыңыз бойынша жазу жасауға көмектесуі мүмкін.