Question

Мәтінге байланысты сұрақтар құрастырыңыз. Қазақ тілінің қолданыс аясын кеңейту үшін қазақ тілін оқыту мәселесімен қатар, оны жоғары деңгейде кәсіби салада оқыту мәселелері де туындап отыр. Мемлекеттік тіл ол ең бірінші қазақ тілі болатын болса, кәсіби салаларда мемлекеттік тілді оқыту ол әр салада қазақ тілін сол салаға бейімдеп оқыту, сол салада қолданылатын терминдерді пайдаланып сөйлеуге жаттықтыру , сол саланың іс құжаттарын, нормативтік құқықтық актілерді, құжаттарды ең алдымен мемлекеттік тілде қазақ тілінде толтыруға жаттықтыру, демек бұл қазақ тілінің ішіндегі ауыз екі сөйлесуге үйрету деңгейінен жоғары кәсіби сала тілі. Қазақ тілінің мемлекеттік тіл ретінде қызмет етуінің алға шарттарының бірі – оның қоғамдық өмірдің әр алуан саласында қызмет етуі және іс қағаздарының қазақша жүргізілуі.

Answer 1

Ответ:

1. Ең бірінші мемлекеттік тіл қандай болатын?
2. Қазақ тілінің мемлекеттік тіл ретінде қызмет етуінің алға шарттарының бірі қандай?
3. Қазақ тілінің қолданыс аясын кеңейту үшін не істеуіміз қажет?
4. Құжаттарды ең алдымен қай тілде толтыруды жаттықтыру керек?
5. Қоғамдық өмірдің әр алуан саласында қызмет етуі және іс қағаздарының қазақша жүргізілуі қазақ тілінің мемлекеттік тіл ретінде қызмет етуінің алға шарттарының бірі ме?

Answer 2

Сіздің сұрағыңызға байланысты кейбір сұрақтарды құрастыра алмайтын бірнеше нұсқаулықтарды көрсету үшін қазақ тілінің оқытуы мен кәсіби салаларда оқытуы жайлы мәліметтер беру үшін ғана сізге көмек көрсете аламын:

1. Мемлекеттік тілді оқыту мәселесі: Мемлекеттік тілді оқыту, оқу жасағанына байланысты, оқу материалдарында тілді қолдану үшін қазақ тілін жоғары деңгейде оқыту мақсатында тиіссіздік жасайды. Бұл мәселе жайында мемлекеттік оқу орталықтары, оқу жоспарлары мен оқу бағдарламаларының күрделі арнайы бөлімдері жақындап жүргізілгенін тексеріңіз.

2. Салалардың маңызы: Қазақ тілінің кәсіби салаларда қолдануының маңызы сондай-ақ өте молайты. Салалардың көпшілігінде қазақ тілі кіріспейді, ал сол салада тілді қолданушыларға қатты жағдайда қажет. Оларға қазақ тілін сол салаға бейімдеп оқыту, ағымдағы тақырыптар және терминдерді толтырып, олардың жұмыс іске асыруы тиіссіз.

3. Қазақ тілінің ішіндегі ауыз екі сөйлесуге үйрету: Мемлекеттік тілде жасалатын іс қағаздарды қазақ тілінде жүргізу мақсатында, оқушылардың қазақ тіліні жоғары деңгейде пайдалану үшін үйрету жайлы жобалар жасау керек. Бұл жобаларды қазақ тілінің ауыз екі сөйлеуге үйрету деңгейінен жоғарыда оқушыларды оқыту үшін пайдалануға болады.

4. Нормативтік құқықтық актілер: Мемлекеттік тілді оқыту кезінде қолданылатын нормативтік құқықтық актілер мен қазақ тілінің үлгілері бойынша мамандарды қалыптастыру үшін оқу материалдары қажет. Бұл құқықтық актілерді оқыту кестелері мен жоспарларының жасалуында қолдану керек.

5. Қазақ тілінің қолданылатын терминдері: Қазақ тілінің кәсіби салаларда пайдаланылатын терминдері мен түйіндемелері жайында оқыту материалдары жасау керек. Оларды аударма жасау, сөздіктер жасау және терминологияның көмегімен қазақ тіліні өндіру мүмкін.

6. Мемлекеттік тілді қазақ тілінде толтыру: Мемлекеттік тілді оқу ісінде қазақ тілінің арнайы техникалық терминдері мен құжаттары қажет болса, оларды қазақ тілінде толтырып жаттықтыру үшін мемлекеттік органдар жасауы керек.

Сонымен қатар, мемлекеттік органдар, бізнес орындары, университеттер және оқу орталықтары арасында қазақ тіліні оқыту мен қолдану үшін жылдам жұмыс жасау жолдары жайлы өтініштерге енгізуге болады.