Question

Өзен-көлдердің атауларының,, түрлі түсті" болу себебі? пожалуйста дам 30 б.

Answer 1

«Кара» сезі әртүрлі өзен-көл атауларымен тіркесіп кез деседі. Мысалы, Қарақамыс, Қарасор, Каракол, Қаракеңгір, Каратал, Карасу, Каратуз т.б. Мүндағы «қара» сөзі бірнеше мәнге ие: 1) жерасты суларынан нәр алатын өзен атауы үғы мын береді. Мысалы, Қарасу, Қарақұдық; 2) белгілі бір атау дың екінші бір атаумен салыстырғанда көлемінің үлкен екен дігін білдіреді. Мысалы, Қараөзек, Қаракөл; 3) кейбір өзен көл атауының құрамында кездесетін «кара» сезі «ну», «ка- лын угымын да береді. Мысалы, Қарақамыс. Ал «Қара Ер тіс атауының құрамындағы «қара» сөзін ғалымдар жерас ты суларынан нор алатын өзенүғымынан шығарады.

«Кызыл. созі де өзен-көл атауларында көптеп кездеседі. Мысалы, қызылкөл, Қызылқұдық, Қызылағаш т.б. Жер-су атаулары құрамында кездесетін кызыл мынадай мағыналар ға ие: 1) тар шатқал; 2) түбі көрініп жатқан таяз су; 3) жұқа, майда, жеңіл.

Answer 2

Өзен-көлдердің атауларының түрлі түсті болу себебі, өзен-көлдердің аразисінде жатқан түрлі құралдар мен факторлардан кейінгілерін тұрғанын жасауымен байланысты. Бұл өзен-көлдердің атапты түрлі түстіліктерін жазуға жол береді. Атаулардың түрлі түсті болуының бірнеше себебі бар:

1. Суының химиялық құрамы: Өзен-көлдердің суының құрамы судың бір түрлі түстілігін анықтайды. Су температурасы, кірістері, тайпалары мен басқа факторлар суның түстілігін айналдырады.

2. Гидрографиялық факторлар: Өзен-көлдердің саласы, торыс жасаушы көлдердің күйреуі мен аңыздауы мен құралдардың өзгеруін талдау үшін жеткілікті. Саланың кеңдігі, жоғарылықтылары, атауларындағы жергілікті алдау және араласу жергілігі судың түстілігін өзгертеді.

3. Температура мен климаттық қосымшалар: Өзен-көлдерге жататын жерлердегі температура мен климаттық қосымшалар, суның түстілігін төмендету немесе жоғарылатуға себеп болуы мүмкін.

4. Геологиялық түрліліктер: Өзен-көлдерге арналған жерлердегі геологиялық түрліліктер судың түстілігін алдауға әкеледі. Қамбақтау, шығыс батысты шаттылар, мөлдір салқындар мен басқа құрылтай элементтер жерлердің түстілігін өзгертеді.

5. Жоғарылықтылар мен казыналар: Өзен-көлдердегі жоғарылықтар мен казыналар, судың түстілігін өзгертеді. Бұлардың орындары мен басқа факторлар судың түстілігін қалпына келтіреді.

Сонымен әрекет етілетін мүмкіндіктердің жиыны, өзен-көлдердің атауларының түрлі түстілігін пайдаланушылардың байланысы мен өзен-көлдерге жататын мүмкіндіктерге қарауы мүмкін.