Question

Махабет Өтемесұлы туралы эссе жазу​

Answer 1

Ответ:

Махамбет шығармашылығын Кеңес өкіметі кезінде саяси бағытқа бұрып, қоғам ықпалына орай талданды. Ұлы ақынның жырларын бай­манап, хан­патшаға қарсылық ұғымы шеңберінде ғана бағалауға ұмтылды. Бірақ, тереңірек ойлап ой таразысына салғанда, Махамбет жырларының ұстанған бағыты тереңірек еді. Махамбет қазақ халқының тәуелсіздік туын ұстанған ақын.

Тәуелсіздікке, бостандыққа үндеп, азаматтық еркіндікке ұмтылды. Осы жолда басын тау мен тасқа ұрды. Ашық айтты. Тартынбай сөйледі Поэзияның құдіретті қуат күшіне арқа сүйеп, алыстан сермеді. Туған еліміз, Қазақстан атты мемлекетіміз тәуелсіздікке қолжеткізген тұста, Махамбет жырларының қадір­қасиетін қайта қарауға, қайта талдау,басқаша бағалау міндеті алда тұр.

Махамбет туралы тұжырымды ой­пікір айту үшін, Махамбеттің құдіретті поэзиясына мағыналы баға беру үшін, ең алдымен Махамбет Өтемісұлының өмірін, Исатай Махамбет бастаған халық көтерілісін, Махамбет поэзиясының ақиқат шындығын, оның өлеңдерінің романтизмін, ең ақырында Махамбет жырларының көркемдік ерекшеліктерін ашып айтпай, Махамбет Өтемісұлы­сынды ұлы тұлғаны көзге елестете алуымыз мүмкін емес. Ғалым Қажым Жұмалиевтың дерегіне сүйенсек, Махамбет Өтемісұлы 1804 жылы Батыс Қазақстанда туғандығын, Батыс Қазақстан ол кезде, Бөкей, немесе, ішкі Орда деп аталғандығына көзіміз жетеді.

Жайық пен Еділдің екі арасында өткен өлке еді дейді ғалым. Тайманның­Исатайы да, Өтемістің Махамбеті де Беріш руының перзенті. Батыс Қазақстан поселкасында тұратын, Ерғалиев Құлбайдың айтуынша Өтеміс әулеті: Бекмағамбет, Махамбет, Исмаил, Досмаил, Қожахмет /Ахмет/ Уса, Иса,Хасей Мұса, Ибрайм сынды балалары болған дейді. Махамбеттің әкесі – Өтеміс, атасы – Құлмәлі. Жаугершілік кезде Жайық – Беріш руының батырлары Құлмәліні түрікпеннен қолға түсіріп әкелген деген дерек те бар. Махамбет ақын – шын мәнісінде халқының ұлт азаттығын аңсаған, тәуелсіздігін көксеген, әділет жолына жанын пида еткен тұлға.

Әділет жолындағы бұл іске тегін адам бармайды, жүрегінің түгі бар адам ғана бара алады. Сондықтанда Махамбет ақын: Толарсақтан саз кешіп, Тоқтамай тартып шығарға, Қас үлектен туған қатепті Қара нар керек біздің бұл іске. Қабырғасын қаусатып, Бір­біріндеп сөксе де Қабағын шытпас ер керек Біздің бүйткен бұл іске, – дейді. Бұл әділет жолына бір жола бет бұрған адамның сөзі. Жүрек толқынысы.

Answer 2

Махабет Өтемесұлы Қазақстан тарихінде маңызды жерде тұрған қазақ әдебиетінің, сыртқы саласында жасаушының аты. Оның ең басты иші тарихи жазбаларды, кітаптарды жазу және жариялау болып табылады. Махабет Өтемесұлының өмірі мен іс-әрекеттері тарихи деңгейде маңызды.

Махабет Өтемесұлы 1947 жылы Қазақстан Республикасының Кызылорда облысының Арыстан ауданында туған. Оқушы болып 1965 жылы Теміртау педагогика институтында оқуын аяқтады. Оған ал 1960-жылдардан бастап тарихи деңгейде әдеби жазушылық карьерасы басталады. Махабет Өтемесұлы оқушылар жасау жөніндегі жалпы мектебін және мұғалімдерді қауіпсіздік жасау жөніндегі жалпы курсын алды. Ол адамгершіліктің, мемлекеттік басқарудың өміріне арналған іс-әрекеттерде қатысады.

Махабет Өтемесұлы өзінің әдеби творчество аланында да танытылатын адам. Оның ең танымал өңдеулері - "Кесен-кесен" (1978), "Жауға" (1982), "Шығарма" (1984) тақырыпты романдары. Олар қазақ әдебиетінің келесі кезеңдеріне бағындырады және жазушының дамуында маңызды рөл атқарады.

Махабет Өтемесұлының жазбалары тарихи сыйлықтар, қазақ халқының өзіге таң қалдыруымен байланысты болады. Оның кітаптары және романдары айтыс-қайтау жасаушының мемлекеттік кеңесімен және жазушылар ассоциацияларымен байланыстырылады.

Сонымен қатар, Махабет Өтемесұлы алтын орденді, "Кенесары жастарға" және "Құрметті жүрек" халықаралық ордендерімен марапатталды. Ол адамгершілік, әдебиетке бағытталған өмірімен жасаушылық жолында ережелерді қалыптастыру мен тарихи даму үшін маңызды рөл атқарды.

Махабет Өтемесұлының ең маңызды іс-әрекеттері сияқты өмірі мен әдеби творчество қазақ әдебиетінің жетекші жасаушылары арасында ең жақсыларының ішіне енгізеді. Оның атыны қазақ әдебиетінің зерттегендерінде ұстамалы болғанымен, оның тарихи жазбалары және кітаптары бірнеше кезеңде тарауы бар көптеген жағдайлар мен оқиғаларды қалыптастырады.

Махабет Өтемесұлы кітаптарының жазуы қазақ әдебиетінің дамуына жол жасады және тарихи қазақ жазбаларының тарала бастауына қатысады. Тарихи мен әдеби жазбаларының авторы ретінде Махабет Өтемесұлының өмірі мен творчество тарихи жазушылар мен китаптық әдеби творчествоға байланысты қазақ әдебиетінің жетекші саласында маңызды рөл атқарады.