Question

А. Кемелбаеваның Шашты әңгімесінде көтерілген мәселенің маңыздылығы талдап жаз. (эссе) ​

Answer 1

Шашты әңгімесіндегі дана қарт пен Кенжебек бейнесі.
Жаугершілік заманда шапқыншылар өзге елді тұтқиылдан шауып, жылқыларды барымталап тұтқын ретінде үлбіреп тұрған сұлу қыздары мен батыр ерлерін еріксіз алып кететін. Ұлы даланың қатаң ережелері тұтқынға түскен бойжеткендерді күң етсе, ер азаматтарын құл қылатын. Алайда туған елге деген сағыныш еріксіз тұтқынды да тәуекелге бел буып, қашуға итермелейді екен. Алғаш рет “Шашты” әңгімесін оқығанымда, мен осындай тұрғыдағы сезімдерді бастан кешкен едім. Әңгімеде көтерілген мәселелер: ер-азаматтардың ар-намысы, шапқыншылыққа ұшыраған елдің күйі Айгүл Кемелбаеваның өзге де туындылары секілді аса аяныш, үрей, қобалжу сезімдерін туғызады. Аталған автордың шығармашылығының өзіне тән ерекшелігі, асыра сілтеу секілді әдеби құралдары жиі қолданыла бермейді. Оның туындыларында тек қана шындық, бүкпесіз айтылады. Солардың бірі “Шашты” әңгімесі. Әңгіменің бас кейіпкері қарапайым жылқышының бейнесінің негізінде бұқара халықтың күйін автор шебер жеткізеді. Сонда да неліктен әңгіменің басты мәселелерінің біріне ер адамдардың ар-намысын жатқызып отырмыз.?-, деген сұрақ туындайды. Тұтқынға түсу-көшпелі рулар үшін қарғыс таңбалы, көк соқққанмен тең. Жат жарылқамайды. Міне сондықтан, еркек баланы өлсе де аямайды. Тіпті әңгіменің бас кейіпкерлерінің біріКенжебекті де жау қолының оншалықты аямағандығын да байқап қаламыз. Кенжебек секілді талай адамдарды құл ретінде жұмсап, отбасын құруға да мүмкіндік бермейтін. Тек қара жұмысқа салып, қашқындар жазадан көз ашпайтын. Өз еркінен тыс тұтқынға түскен адамдардың өмірін, тағдырын ойыншық еткен жау қолындағы құл тірі адамның емес, тірі өліктің күйін кешкендей өмір сүрді. Қаншама адамның өмірі “Шашты” әңгімесіндегі дана қарттың балаға айтқан шерінен, жүрегіндегі терең жарасынан көрініс табады. Өзге елге құл болғасын, қанша еркекпін деп намыстанса да, жау үшін олардың құны тышқақ лақ ғұрлы жоқ.” Шашты” әңгімесі тек сол замандағы жау қолына түскен халықтың күйін ғана емес, қасиетті жылқы малын бағудың қыр-сырын да атап көрсетеді. Сіз қазақ халқының қатардағы тұлпарды, жүйрік сәйгүлікке айналдыратын көреген халық екендігіне көз жеткізе аласыз. Алайда мені ойландыратыны жылқы малын бағудың біз білмейтін қандай ерекшелігі болуы мүмкін? Біріншіден, әңгіме барысындажылқышы тұлпарға түйе сүтін ішкізіп бағады. Соның нәтижесінде сәйгүлік қайратты әрі жүйрік бола түседі. Екіншіден, жылқышы жылқыны өзеннің мөлдір суында жуындырмай, құмда аунатады, бұл әлдеқайда тиімдірек. Үшіншіден, әр тұлпардың өзінің кемшілігі бар болғандықтан, қанша жүйрік десекте, оның да әлі құратын кез болады.

Answer 2

А. Кемелбаеваның "Шашты әңгімесі" - бұл Қазақстан музыкасының жүзеге асырады, мәдени мұрау жасайды, салт-дәстүрлерді бейнелеуге ықтидар жасайды. Бұл ән алтын орда заманның жоғары дәуірінде пайда болды және Қазақстан тарихы мен культуралық мәдениетінің маңызды денсаулығын жақсартуға арналған. Әнінің жобалық немесе сөздік мәні оңтайлы болмаса да, оның ішкі сыртқы құндылықтары өте құрметті.

Бұл әнді Қазақстандық народтың музыкалық басымдарын сақтап, олардың музыкалық тарихы мен күнделіктегі өмірі мен алдыңғы тарихымен байланыс туралы көбінесе отырып, жаныпаласын сақтау үшін өте маңызды.

А. Кемелбаеваның "Шашты әңгімесі" осы жағдайда Қазақстан музыкасының қазіргі кезеңінде еліміздің тарихы мен культурасын қамтамасыз етуге көмекші болады. Ол Қазақстандық музыканың дәстүрлері мен традицияларын жою, қайта қалпына келту, оларды жаңалау мақсатын ұсынады.

Сонымен қатар, "Шашты әңгімесі" жазушының өмірі мен ішкі сезімін байланыстырып, бұл әннің бізге көрсеткен хатшылықтарын, бейнелерін, көпшілікті мақсаттарын, сияқты жағдайларын шешу мүмкіндігін жасайды.

Саралау жолында, А. Кемелбаеваның "Шашты әңгімесі" олардың кеңестері мен жастары арасында байланыстыру жасау жолымен, Қазақстан музыкасы мен культурасының үйренуі мен жаңа үйренуі болатын құрметті деңгейде болады. Бұл ән Қазақстанның культуралық мәдениетінің кеңесінде маңызды рөл атқарады және оның жетіспеуші мақсаттарына жетуіне көмектеседі.