Question

ЖАЗЫЛЫМ 8-тапсырма. Дереккөздерден аспанға, аспан денелеріне қа-тысты ырым және тыйым сөздерді тауып жазып, мәнін түсіндір. Мысалы,«Айға қарап қолыңды шошайтпа», «Аспанға қарап түкірме» және т.б.​

Answer 1

Ответ:

Ежелден қазақтар аспанға,аспан денелеріне қатысты ырым мен тыйымдарға сенген.Сол сенім қазірдеде бар.Мен өзім естіген ырым,тиымдарды айта кетейін."Айға қарап қолыңды шошайтпа","Аспанға қарап түкірме,"-деп тыйым салған.Себебі: Аспан құдырет иесі,ренжітсең жамандық болады,-деп сенген.Ағып түскен жұлдызды көрсе:"Менің жұлдызым жоғары",-деп 3 рет айтқан.Себебі:Аққан жұлдызбен бірге бір адам қайтыс болады,-деп сенген."Күлді түнде төкпе","Күлді басуға болмайды",-деп тыйым салған.Себебі:Үйден шыққан күлмен бірге үйдегі жамандық кетеді,басса үйге қайта әкеледі жамандықты,-деп сенген."Ай шалқайып туса-күн суытады","Еңкейіп туса-қыс жылы болады,"-деп ырымдап төрт түлік малының жағдайын істеген.

Answer 2

Сізге 8-тапсырма аяқтауға көмек көрсету үшін қазақ тілінде біреу жайлы емес, ал аспан мен аспан денелері жайлы түсіндіруге жарияланған ырым және тыйым сөздерін жасау үрдісін беремін.

1. Аспанға: Аспан күркізген жерге, ауа жақсы келетін жерге.

2. Аспан денелеріне: Аспанда қалған көтерілістер, сұйылыс тармақтар.

3. Қа-тысты: Қақпақты, бұрылған, жақсы жолда, кіші жолда.

4. Үрым: Көрсету, жариялау, жіберу, анықтау.

5. Мәнін: Не істегені, не білгені, не сезгені.

Енді міндетті ырым жасау үрдісін аяқтаңыз. Мысалы:

"Аспанға ка-тысты жіберді. Оған Ай күркізгенін көрді. Ай аспан денелеріне ка-тысты артты. Аспан денелері аспанға қа-тысты жауап берді. Аспанга ка-тысты ырым аспан денелеріне ақпарат беру үшін жасалды. Аспан денелері бұрылған жерге қайтып кетті."

Бұл мисалда, "Аспанға", "Аспан денелеріне", "Қа-тысты", "Үрым", "Мәнін" және басқа сөздерді қолданып, айтуларыңыз керек.