Question

" Бірде " жалғаулық шылауына тән құрмаластың түрін анықтаңыз А ) Кезектес салалас В ) Талғаулы салалас С ) Қарсылықты салалас D ) Түсіндірмелі салалас Е ) Ыңғайлас салалас

Answer 1

Ответ:

А) •••••••••••••••••••••••••••

Answer 2

Бірде жалғаулық шылауына тән құрмаластың түрін анықтау үшін, мынау сұраққа жауап берейін:

Бірде жалғаулық шылауы - бұл екі жай сөйлемді талғаулы қатынаста салаластыра байланыстыратын жалғаулықтардың бірі. Бірде жалғаулық шылауындағы жай сөйлемдердің біріншісі - талғаулықтың негізі, екіншісі - талғаулықтың нәтижесі болады. Бірде жалғаулық шылауындағы жай сөйлемдердің біріншісінде кезектес сөздер қолданылса, олардың мағынасы қалыптасады. Бірде жалғаулық шылауындағы жай сөйлемдердің екіншісінде кезектес сөздер қолданылса, олардың мағынасы өзгереді. Бірде жалғаулық шылауындағы жай сөйлемдердің екіншісінде себеп-салдарлық қатынасты білдіретін жалғаулықтар қолданылса, олардың мағынасы қалыптасады. Бірде жалғаулық шылауындағы жай сөйлемдердің екіншісінде шарттық қатынасты білдіретін жалғаулықтар қолданылса, олардың мағынасы өзгереді.

Мыналардың барлығын есепке алғанда, бірде жалғаулық шылауына тән құрмаластың түрін талғаулы салалас деп айта аламыз. Талғаулы салалас - бұл екі жай сөйлемді талғаулы қатынаста салаластыра байланыстыратын салалас түрі. Талғаулы салалас құрмалас сөйлемдерінде жалғаулықтар бірде, не, немесе, я, яки, болмаса, кейде дегендер болады. Мысалы:

- Бірде қараңғы болса, біз қайтамыз. - Не қызығарлы, не қызығарлы емес. - Немесе сен, немесе мен. - Я қыз, я ұл. - Болмаса біз кешірім сұраймыз. - Кейде сен, кейде мен.