Question

как образуется осы шақ келер шақ өткен шақ

Answer 1

Осы шак дал казир болып жаткан
келер шак болашакта болатын
откен шак болып кеткен кез

Answer 2

Осы шак дал казир болып жаткан ареккети айтамыз.Мысал; кележатырмын, отырмын
келер шак болашакта болатын арекет.Мысал; келемин, отырамын, барамын
откен шак отип кеткен ис арекет.Мысал; апардым, келдим, бардым

Answer 3

Осы, шақ келер, шақ өткен шақ немесе шақ емес, сөздері кез-келген ысқыртпалар мен кешкі күйлер деген сөздермен қатар, рекет сөздерінің келтіруіне нысана. Осы сөздер "келу","кету" және "ему" глаголдарының шартты, тексеру өткен уақытын, немесе осы уақыттан кейінгі уақыттарды білдіреді.

"Осы" сөзі кез келген бір өткен уақытты, әйтпесе, бүгіннен өткен күнні немесе осы уақыттан кейінгі уақыттарды анықтайды. Мысалы, "осы кешкі күн" дегенімізде, "осы" сөзі бүгінні анықтайды. Айтпаларымыздың жеке мысаларымен, "осы жерде"(ағашта, отельде, орында) дегенде, "осы" сөзі мекен-жайыны анықтайды.

"Шақ келер" сөзі де, кез келген бір өткен уақытты анықтайды. Ол "шақ" деген сөздің келтау үлгерімшігі болып, "келер" деген сөздің шартты формасы. Мысалы, "жаңа жылға шақ келер" дегенімізде, "шақ" сөзі жаңа жылды анықтайды.

"Шақ өткен шақ" сөзі де, "шақ" деген сөздің өткен уақыты мыналайша анықтайды. "Шақ" сөзі шартты үлгерімшігі, "өткен" деген сөздің мәні өткен уақытты анықтайды. Мысалы, "бала шақ өткен шақ" деп айтуымызда, "шақ" сөзі баланың өткен уақытын анықтайды.

Осылайша, "осы, шақ келер, шақ өткен шақ" сөздері кез келген өткен уақытты немесе осы уақыттан кейінгі уақыттарды анықтайтын сөздер. Олар қатысушының сөзге шарт жасау желісіне сөз келтіруге байланысты.