Question

Адамнын жаксы жаман болмагы-озинен такырыбына ойтолгай жазып бериниздерши?

Answer 1

Адам баласы тумысынан жақсылыққа да  жамандыққа да бейім жаратылған. Бұл екеуі бір-бірімен астасып жатқан қасиеттер. Жаратушы Ие осы арқылы  адамды тепе-теңдікте ұстап, оны қай жаққа да бейімділікте жаратқан. «Әрбір сәби әу баста мұсылмандық сипатпен дүниеге келеді, кейіннен оны ата-анасы яхуди, христиан немесе мәжуси етеді» деген хадис мұның дәлелі. Демек, әрбір сәби дүниеге алғаш келгенде мұсылмандыққа жақындық танытқанмен, кейін өскен ортасы оны өзіне бейімдетіп кетуі мүмкін.

Адамдағы сана-сезім мен қарым-қабілеттер әр алуан. Жаратушы Аллаһ тағала адам бойына осыншалық қабілеттерді белгілі бір өлшеммен тиянақтап орналастырған. Негізгі мәселе, жаратылыстан бар осы қабілеттерді дұрыс ұштап, тәрбиелей білуде. Мәселен, әр адамның бойында өзін-өзі басқару қабілеті бар, осы қабілетін шыңдай білген адам барша тіршілік иелерінен басып озып, тіпті періштелерді де артта қалдырады.  Сондай-ақ адамда «раббани латифа» немесе Ғазалиша айтқанда «маад ақыл» деген бар. Оны тура қолданған адам материалдық әлемнің тысындағы ғайып әлеміндегі тылсым дүниелерді көріп, ғайыптан сыр аулайтын қасиетке қол жеткізеді. Бұған қоса, адамға «мааш ақыл» деп аталатын осы дүниені терең сезінуге, түйсінуге мүмкіндік беретін ақыл да берілген.

Адам бойында сондай-ақ тәнқұмарлық, ашу, қырсықтық, ерегісу, қызғаныш сынды қисық мінездер де бар. Мәселе осы мінездерді өз ықтиярыңа бағындырып, дұрыс тәрбиелей білуде. Кез келген адам ар-ұжданды құрайтын – ақыл-қайрат, сезім, «раббани латифа» сияқты қасиеттерін жетілдіре білсе кәміл адам болуға талпынып, әлемнің түпкі мазмұнын түсінеді. Таным көкжиегін барынша тереңдете алған адам ғана нәпсісіне, мансапқұмарлыққа, атаққұмарлыққа жеңілмей, үлкен күнәлардан аулақ тұрады. Сондай-ақ ол қызғанышқа барып, амалдарының сауабын зая етпейді және қырсықтықтан арылып, уақытын текке кетіруден сақтанады.

Answer 2

Адамнын жаксы жаман болмагы озинен такырыбына ойтолгай жазып бериниздерші. Бұл сұрақ өзара байланысу және бірекке болу көздерін ашу мәселесін жаттатады. Адамның жаксы жаман болуы оның жеке жағдайына, мән-мағына және оқиғаларына қарай белгілі болады. Бір адамның жаксы жаман болуы оған өзара байланысу, халықаралық қатынастарын және оқиғаларын түсіндіреді.

Адамның жаксы болуы адамдар арасында қарым-қатынас жасауға, дос-жақтығышты табуға және өздерінің жағында деңгейді бекітуге көмек көрсетеді. Жаксы адам жалпы артақсыздықты көрсетеді, басқаларға көмек көрсету, жалғастыру және мәдениетті дамуға қатысты белгілі салымды болады.

Жаман болуы адамның жеке жағдайына, мән-мағына және оқиғаларына тәуелді болуына қарай белгіленеді. Жаман адам арасында жарақаттану, қауіпсіздікке ауыстыру, өзін-өзі жағдайын бекіту, басқаларға зиян келтіру және өзгерту арқылы көздерін ашуға тиісті болады. Жаман адамдар жамбас артықшылықтарын ашуға да мүмкіндік береді.

Сондықтан, Адамның жаксы жаман болуы оның тәуелділігін, өзара байланыстығын, қатынастарын, мән-мағындылығын және оқиғаларын анықтайды. Жаксы жаман болуы адамдардың көздерін ашуға және басқаларға көмек көрсетуге болатындығын көрсетеді.