Question

Жақсыз сөйлем деп нені айтамыз?

Answer 1

       Мұнда ауысу: шарлау, іздеу

Жақсыз сөйлем — сөйлемдегі айтылар ой бастауыштан басқа сөйлем мүшелері арқылы берілетін жай сөйлемнің түрі. Жақсыз сөйлемнің бастауышы болмайды, оның жоқ екені сол сөйлемнің баяндауышынан білінеді. Мысалы, “Қазилаға Сәкенмен бірге жүруге тура келді”. Жақсыз сөйлемнің баяндауышы бірнеше жолмен:

Барыс жалғаулы тұйық етістіктен кейін “бол”, “тура кел” деген көмекші сөздердің келуі арқылы (“Бұдан бірдемелерді ойлап шығаруға болады”);“-Ғы, -гі”, “-қы, -кі” жұрнақты қалау рай арқылы (“Оның ештеңеге қарағысы келмейді”);Атау я барыс септік жалғаулы тұйық етістікке, “керек”, “қажет” сөздері тіркесу арқылы (“Енді бізге ауылдағы адамдардың көңіл күйін білу керек”);Тәуелдік жалғаулы тұйық етістікке “мүмкін”, “тиіс” сөздері тіркесу арқылы (“Біздің баруымыз керек”);Иұрақты сөз тіркестерінен (“Оның ішек-сілесі қатты”. “Мұртын балта кеспейді”) жасалады.

Answer 2

Жақсыз сөйлемдерді айтуды үйрену үшін, сөйлемдің не болуы керектігін түсіну маңызды. Сөйлем, оқушының дұрыс немесе жақсы есепке жетуін білдіру үшін пайдаланылады.

Жақсыз сөйлемді айтуды үйрену үшін, олардың өзгерісін түсіндіретін кейбір сөздерін білу керек. Біріншісі, "жатпас" сөзі, сөйлемдің құрылымын алдын ала ауыстырады. "Жатпас" сөзі, сөйлемдің дұрыс жасалуын, оқушының оқу қабілетін немесе оқу деңгейін сүйемелдейді. Олардың бірінші өзгерісін білу үшін, олардың орындалуын сүйемелдеу керек.

Екіншісі, "жақсы" сөзі, сөйлемдің дұрыс немесе жақсы есепке жетуін айтады. "Жақсы" сөзі, сөйлемдің оқушының ойлау және талдау көрсетуін сүйемелдеуін анықтайды. Сөйлемдің "жақсы" есепке жетуін білу үшін, оның дұрыс орындалуын, оқушының ойлау және талдау көрсетуін сүйемелдеу керек.

Сондай-ақ, "сөйлем" сөзі, сөйлемді анықтау үшін пайдаланылады. "Сөйлем" сөзі, оқушының ойлау және білу көрсетуін анықтайды. Сөйлемді анықтау үшін, оның оқушының ойлау және білу көрсетуін сүйемелдеу керек.

Сөйлемді анықтау үшін, "жатпас" сөзінің бірінші өзгерісін, "жақсы" сөзінің екінші өзгерісін, "сөйлем" сөзінің сөйлемді анықтау үшін пайдаланылатын сөздерін білу керек. Осы сөздерді пайдалану арқылы, сөйлемді анықтау және оқушының дұрыс немесе жақсы есепке жетуін анықтау мүмкін.