Question

4- тапсырма. Қожа өзі дұштан санайтын Майқанова: «Түбінде адам болатын бала» деп сенім білдіргенін білеміз. Майқанованың осы сөзінің астарында қандай ой жатыр? Расымен де, сенім білдірген Қожа түбінде адам болды деп ойлайсыз ба? Ойыңызды дәлелдеп 2-3 сөйлеммен жазыңыз. [2]

Answer 1

Ответ:

Менің атым Қожа" — 1957 жылы жазылған, қазақ балалар әдебиетінің озық туындыларының бірі саналатын повесть. Авторы – Бердібек Соқпақбаев.

Ол орыс, украин, француз, литва, латыш, өзбек тілдеріне аударылды.

1963 жылы "Қазақфильм" студиясы осы кітап бойынша жазылған киносценарийді экранға шығарды.

Answer 2

Майқанованың сөзінде "Түбінде адам болатын бала" деген сөйлемінің астарындағы ойларын талқылау керек. Алдында, "Түбінде адам" деген бөлімде, "түбінде" сөзі белгілі бір ойлану жасайды. Бұл ойлану, жасыл болатын балаға, өзінің қажеттілігін, мақсаттарын, белгіленген мақсаттарды қанағаттандыруды ойландырады. Сонымен қатар, "адам болатын" деген бөлімде, "адам" сөзіне белгілі бір ойлану қосылады. Осы ойлануда, бала адам болуы мүмкіндігіне, адамдың мақсаттарын, қабілеттерін, ойларын қанағаттандыруды ойландырады.

Расымен де, "сенім білдірген" деген бөлімде, "сенім" сөзіне белгілі бір ойлану қосылады. Осы ойлануда, Майқанова Қожа түбінде адам болды деп ойлайсыз ба деген сұрауға сенім білдіргенін айтады. Сенім, демек, Майқанова осы сөзді түбінде адам болатын бала деген сөйлеміне толық сенімді, ішінен сенімді, алған сөйлемді деп білуіні айтады.

Резюме ретінде, Майқанованың "Түбінде адам болатын бала" деген сөзінде ойлануларды қалпына келтіруден айтуға болады, ойлардың толықтыруына, ойланудың мазмұнына, сөздің мақсатына, ойланудың кез келген алдындағы себептеріне назар аудару керек.

Answer 3

Осы сөздерді қарастырудың бірінші қадамы ол, Майқанова сөзінің астарынан қандай мағыналарды анықтау. Майқанова сөзінің астарынан көрінетін ойлар арасында көп ойлар болуы мүмкін, бірақ мұндай ойлардың бірі де "түбінде адам болатын бала" деген сөзінің мағынасын түсіндіруге көмектесуі мүмкін.

Майқанова сөзінің астарындағы ойларды қарастыруды бастап, "түбінде адам" деген бөліктен бастап ойларды түсінуіміз керек. "Түбінде" сөзі бізге жергілікті, қоныс, болмауы керек жерді айтады. Ал "адам" сөзі бізге адамның анықтамасын береді. Адам деген сөз Майқанова сөзінің басты мағынасын береді. Бұл сөздерді біріктіру арқылы, "түбінде адам" деген сөз "адамның болмауы керек жерде" деген мағынасын береді.

Сондай-ақ, Қожа түбінде адам болды деп ойлайсыз ба? Бұл сұрақты жауаптау үшін, Майқанова сөзінің оқиғаларын, мағынасын бетімді түрде ақпаратты алу қажет. Оларды анықтау үшін, Майқанова сөзінің басқа сөздермен біріктірілуі керек.

Мысалы, "түбінде адам" деген сөзге "қожа" сөзін қоссаңыз, "қожа түбінде адам" деген сөйлем алынады. Осы сөйлемдің мағынасы "қожа түбінде адам болды" деген сөйлемге түседі. Олардың біріктіруімен "Майқанова сөзінің астарында қожа түбінде адам болды" деп айтылуі мүмкін.

Бұл сөйлем арқылы құралымыз Қожа түбінде адам болды деп сенім білдіргенін анықтаймыз.

Толықтыру үшін, Майқанова сөзінің астарындағы ойларды түсіну, оларды біріктіру арқылы мағынасын анықтау мүмкін. Бұл сөздерді біріктіру арқылы, "Майқанова сөзінің астарында қожа түбінде адам болды" деген сөйлем алынады. Осы сөйлем арқылы, Майқанова сөзінің астарында қожа түбінде адам болды деп сенім білдіргенін анықтаймыз.