Question

«Адыра қалғыр, қайырсыз қоныс» дегенді автор толғауда қалай түсіндіретінін тап. Еділді тартып алғаны –Етекке қолды салғаны.Жайықты тартып алғаны –Жағаға қолды салғаны.Ойылды тартып алғаны –Ойдағысы болғаны.Маңғыстаудың үш түбекОны-дағы алғаны.Қайырсыз неге десеңіз,Асан Қайғы, Қазтуған,Орақ, Мамай, Телағыс,Қалған екен солардан.Біз де бір сондай болармызАртық па едік олардан?!Дұшпан – тазы, біз – түлкі,Қашсақ, ерікке қоймайды,Інге кірсек, суырып,Бір пәлеге жолықтықҚұлғанадай қадалған.Бұл не деген ғаламат,Қазынасы кең Құдайым,Сақтағайсың саламат!​

Answer 1

Объяснение:

Жалпы, Асан Қайғы есімі зар заман ақындарының ішінен Мұрат Мөңкеұлының шығармаларында көп ұшырасады. Мұның өзіндік себебі бар. Мұрат ақын Асан тол­ғауларынан басталатын «ауа көшу», «қоныс аудару» сарынына үн қосады. Қоныстың құтсыздығы – ақынның негізгі тұжырым­да­рының бірі. Ол көшкен елдің әйгілі адамда­рын санамалап жырға қосқанда, Асан есімін ауық-ауық атап отырады: «Артынан қазақ жұрты кетем деген, Соңынан Асан бидің жетем деген», «Асан би жердің үстін барлап кетті», «Қонысқа таласасыз бұ заманда, Біз түгіл Асан Қайғы тентіреген», «Қазтуған, Асан Қайғы, Орақ Мамай, Біз түгіл осылар­дан қалған қоныс», т.б… Қазақтың басына бұлт үйірілгенде жайлы қоныс іздеу идеясын Асан бастаған тұлғалардың әрекеті арқылы негіздеген Мұрат ұлы ойшылдың болжал өлеңдерінің де табиғатын сезінеді:

Заманның болар тәрізін,

Асан Қайғы әулие

Көзі көрмей байқады.

Тегінде, Мұрат шығармаларын оқығанда ақынның өзі ғұмыр кешкен өлкедегі жер-су атауларына өте жетіктігін, өңірдің тарихына қатысты аңыз-әңгімелерді жақсы білетінін аңғаруға болар еді. Бабаларының басқан ізіне қарап, тұлғаларды жоқтайтын «Үш қиян» толғауында қазақ жұртының өткен өмірінен мәлімет беретін сан алуан атаулар мен есім­дер көптеп кездеседі. Мұраттың жырында «Атамыз өткен Асан би, Мұны да құтсыз деп айтқан жер» делінгендей, қоныстан қоныс таңдап, жер үстін шарлаған ойшылдың аз-кем тұрақтаған мекені болған көрінеді:

Ақтөбе менен Қорғанша –

Асан Қайғы бабаның

Қызыл тастан үй салдырып,

Он жыл тұтас отырып,

Әңгіме құрып кеткен жер.

Мұның бәрі ақынның Асанның шығар­маларының сарынын толғауларына арқау еткенін, оның өзіне қатысты ауыздан-ауызға жеткен әңгімелерді санаға сіңіріп өскенін дәлелдейді. Ал басқа зар заман жыршыла­рының өлеңдерінде Асан есімі аталмайды. Бірақ оларға тән сәуегейлік айту үрдісі данагөй тұлғаның толғауларынан бастау алатыны анық.

Эсхатологиялық түйсікті оятатын үрей, қорқыныш, қауіптің пайда болуы – айнала­дағы құбылыстардың жақсылық әкелмесіне көз жеткізгендіктің белгісі. Заманақырдың алғы шарттары ретінде сипатталған жаманат нышандары зар заман жыршыларының шығармашылығында толық көрініс тапқан. Әрине, әрқайсысының таным-тағылымы әр қилы. Бірақ бәрінің де ортақ байламы «таби­ғат азды, заман азды, адам азды» тұжырымы төңірегінде тоғысады. Осы нақты шешім келешекке қауіп ойлатады. Белгісіз болашақ­тың бейнесі көңілге қорқыныш ұялатады, үрей туғызады. Күнделікті тіршілігіндегі келеңсіз нәрселердің көбеюін жаман ырым көріп, алдағы күннен секемденеді. Себебі, фольклоршы ғалым Болатжан Абылқасымов тұжырымдағандай, «әу баста адам баласы маңайында болып жатқан сан түрлі құбылыс­тың сырын әр түрлі белгісіз күштерден көруі заңды». Бір атап кетерлік нәрсе, бұл қара бастың қамы, жеке адамның сезімі емес, халықтық үрейдің поэзияда ақындық «мен» арқылы айтылуы. Мысалы, Мұрат Мөңке­ұлы­ның мына ой-тұжырымдарын осы тұрғыдан түсінгеніміз дұрыс

Answer 2

Мы можем понять значение фразы "Адыра қалғыр, қайырсыз қоныс" следующим образом:

- "Адыра қалғыр" означает, что автор достигает полного понимания или осознания чего-то. Это может быть связано с получением новых знаний, опыта или проникновением в суть какого-то явления.

- "Қайырсыз қоныс" означает, что автор пришел к выводу о том, что данное явление или ситуация являются бесполезными или негативными. Это может быть связано с наблюдениями автора или его собственным опытом.

В стихотворении приведены несколько примеров, как автор достигает понимания:

- "Еділді тартып алғаны – Етекке қолды салғаны" означает, что автор достиг понимания, когда он обратился к своему внутреннему миру или своей совести.

- "Жайықты тартып алғаны – Жағаға қолды салғаны" означает, что автор достиг понимания, когда он обратился к окружающему миру и обратил внимание на детали или события вокруг себя.

- "Ойылды тартып алғаны – Ойдағысы болғаны" означает, что автор достиг понимания, когда он задумался или провел время в размышлениях.

- "Маңғыстаудың үш түбек Оны-дағы алғаны" означает, что автор достиг понимания через восприятие трех основных чувств: зрения, слуха и осязания.

В последних строках стихотворения автор перечисляет несколько имен, которые, по его мнению, также достигли понимания и осознали некую истину. Затем автор задает вопрос, почему мы не можем быть такими же, как они. Возможно, автор призывает нас к поиску понимания и осознанию в нашей собственной жизни.

В заключении автор обращается к Богу, называя его своим сокровищем и желая сохранить свое понимание и здоровье.