Question

Шокан уалиханов краткая биография на казахском языке

Answer 1

Шоқан 1835 жылдың қараша айында Құсмұрын бекетінде қазіргі Қостанай облысы Әулиекөл ауданындағы Құсмұрын жерінде атақты аға сұлтан Шыңғыс Уәлиханов отбасында дүниеге келген. Әкесі Шыңғыс Уәлиханұлы сол кезде Аманқарағай дуанының (орталығы Қараоба мекені) аға сұлтаны болған. Округ орталығы 1844 жылы Құсмұрын қамалына ауысқаннан кейін дуан аты Құсмұрын болып өзгертілді. Шоқанның өз атасы Уәли Орта жүздің ханы болған. Арғы атасы Қазақ Ордасының Ұлы ханы Абылай, Шоқан оның шөбересі. Шоқанның балалық шағы қыс кезінде Обаған бойындағы Күнтимес ордасында, жаздаЕсілдің оң саласы Аққанбұрлықалабындағы ата жайлауда өткен. Әжесі Айғаным тұратын Сырымбеттегі хан ордасында да балдәурен күндерін өткізген.«Жеті жұрттың тілін білуге тиісті» хан тұқымы болғандықтан, Күнтимесордасындағы әкесі ашқан ауыл мектебінде хат таныған Шоқан сол мектепте ортағасырлық қыпшақ-шағатай тілін меңгереді, парсыша, арабша тіл сындырады.Шоқанның жақын туыстарының естеліктеріне қарағанда, ол бала кезінен білімге бейім әрі құмар болған. Шоқан тарихи аңыз-әңгімелерге ерте бастан-ақ қызыққан. Ол жастайынан данагөй билердің әңгімелерін, акындардың өлең- жырларын зор ықыласпен тыңдап өсті. Оған тәрбие беруде сұлтан әулетінен шыққан әжесі Айғанымның ықпалы күшті болды. Ол жас Шоқанға ежелгі қазақ аңыздарын, аңыз-әңгімелерін, мақал-мәтелдері мен даналық сөздерін жиі айтып отыратын. Шоқан 12 жасына дейін Құсмұрындағы мектепте оқып, мұсылман діні ілімімен танысты. Шоқан ауылдық бастауыш мектепте оқып жүріп-ақ араб, парсы, шағатай тілдерінің негізін үйреніп алды. Шоқанның жақын туыстарының естеліктеріне қарағанда, ол бала кезінен білімге бейім әрі құмар болған. Шоқан тарихи аңыз-әңгімелерге ерте бастан-ақ қызыққан. Ол жастайынан данагөй билердің әңгімелерін, акындардың өлең-жырларын зор ықыласпен тыңдап өсті. Оған тәрбие беруде сұлтан әулетінен шыққан әжесі Айғанымның ықпалы күшті болды. Ол жас Шоқанға ежелгі қазақ аңыздарын, аңыз-әңгімелерін, мақал-мәтелдері мен даналық сөздерін жиі айтып отыратын. Шоқан 12 жасына дейін Құсмұрындағы мектепте оқып, мұсылман діні ілімімен танысты. Шоқан ауылдық бастауыш мектепте оқып жүріп-ақ араб, парсы, шағатай тілдерінің негізін үйреніп алды.

Answer 2

Шокан Уалиханов қысқаша биографиясы:

Шокан Уалиханов қазақ ұлы дәулеткері, тарихшы, әдеби жазушы және оқиғаларының басшысы болды. Ол қазақ елінде танымал мемлекеттік қызметкері болып, қазақ тарихы мен әдебиетінің дамуына көмек көрсеткен.

Шокан Уалиханов 1835 жылы Қаратау ауылының Тараз ауданында туғанды. Оқушы болғанынан бастап, ол қазақ елінде жұмыс істеуші, жұмысшы болды. Сонымен қатар, ол қазақ әдебиеті мен тарихына қызмет еткен және оларды жазу жолында дауыс жасаған.

Шокан Уалихановның ең бірінші ең танымал қызметі, 1856 жылы Қырғызстан мен Орта Азияның дереккөзіне сапар жасау жолында Жетісу тарихи және әдеби жасау қозғалысы болды. Оның оқиғаларының кезеңдерінің бірі - "Жетісу тарихи" атты жазба.

Шокан Уалиханов 1865 жылы Қаратау аймағында алкоголь келісімінің қарсылықшысымен алғаш рет қасында жақсы алды. Оны қоспашы алу бас еткізген. Оның жанаққа сәулеменің қарсылықшылары оны айырып, көлікті шығарып, қару болсын деп басқа орында бұрын жарық жазбасын ойлап, ақсақалдармен қарыс келтірген. 1865 жылы Қаратауда оның өміріне аяқ басқан.

Шокан Уалихановның ең басты есімі Қазақстанның тарихы мен әдебиетіне бағытталды. Оның жазбалары және қаржылық сақтаулары қазақ қауымының тарихы мен культурасында өзгерістерге себеп болды. Егер сіз оның ең танымал жазбасын оқу көмекпесізсе, "Жетісу тарихи" атындағы жазбасын ашуыңызды ұмытпаңыз.