Question

ХХ ғасырдың басындағы қазақ әдебиеті. Ахмет Байтұрсынов (1873-1937). Шығармашылық өмірбаяны. «Қырық мысал» деген еңбегі қай жылы, қай қалада басылып шықты және оған қандай өлеңдері енді? «Маса» кітабының басты идеясы неде? Қандай еңбектері бар? Ахмет Байтұрсыновтың И.А. Крыловтан аударған «Аққу, Шортан, һәм Шаян» өлеңін жатқа айтыңдар. Помогиет с каз. лит-рой

Answer 1

Жауаптары:

1)"Қырық мысал"еңбегі 1909 жылы Санкт-Петербургте жарық көрді.

Енген өлеңдері:

_------------------------_

1)Қарға мен түлкі.

2)Қартайған арыстан

3)Қарашекпен қой.

4)Қайыршы мен Қыдыр

5)Шымшық пен көгершін.

6)Шал мен жұмыскер.

7)Шал мен ажал

8)Сары шымшық

9)Үлес

10)Малшы мен маса

11)Маймыл мен көзілдірік

12)Маймыл

13)Кісі мен көлеңке

14)Кісі мен аю

15)Иттің достығы

16)Жүргіншілер мен иттер

17)Жас ағаш

18)Жарлы бай

19)Еменнің түбіндегі шошқа

20)Емен мен қамыс

21)Екі шыбын

22)Екі бөшке

23)Егіннің бастары

24)Бұлбұл мен есек

25)Аңдарға келген індет

26)Аққу, шортан һәм шаян

27)Ат пен есек

28)Ала қойлар

29)Арыстан, киік һәм түлкі

30)Айна мен маймыл

және т. б

__________________________

2)"Маса" кітабы:1911 жылы Орынборда жарық көрді, бұл кітапта надандық, қараңғылық секілді кемшіліктер сыналды. Негізгі идеясы:саяси бағыт, қазақ халқын орыс отарға қарсы ояту, халықты рухани көтерілуге, оқуға, білімге, ел қылуға және еңбекке үндейді.

_______________________

Answer 2

Ахмет Байтұрсынов Казахстан әдебиетінің 20-шы жылдарының басында жанжалдау еткен және қазақтың жүзеге асыру үшін қосымша іс-шаралар жасаушы, оқушы, журналист, публицист, әдебиетші болған кеңсе. Қоғам мен дәрігерлік қайраткерлік үшін салдары бар қаймасында, оның «Қырық мысал» атындағы еңбегі кезекпен жағдайды. Бұл өңдеудің кезінде жазбалары оқырмандарды төндететін және казақ халқының мәнгіні жасауға арналған ерекшеліктері бар.

"Қырық мысал" еңбесі 1912 жылы Оренбургда басылып, қазақ халқының мәдениетін жасау мен жетекшілікті көбейту үшін өнім болды. Онда Қазақ халқының тарихи, әдебиеті, мәдениеті, тілі және ғылымының қаржысында қандай өлеңдер жасалуы туралы жазылған. "Қырық мысал" бір тұлғалар бірлесуінде кеңейту, ойындарды ойнау және ертек көзғе көрсету үшін арнайды.

"Маса" кітабының басты идеясы Казақстанның мемлекеттік тілінің және мәдениетті тиісті түрде дамыту үшін жасалған. Ол өзіндерінің әдеби сөзбен табыс басқаруын, оны мемлекеттік тілде қолдануын және жасалатын мәдениеттің құрылуын қарастырады.

И.А. Крыловтың "Аққу, Шортан, һәм Шаян" өлеңі - Ахмет Байтұрсыновтың мақсатты аудармасы болып саналады. Оның мақсаты, оның жазбаларында жергілікті көрсетілген ұрысқа қарсы бірінші жол бойынша ауруда қатысуын ойлау және қазақ халқыны бірінші ұрысқа қарсы көмек көрсету болды.

Ахмет Байтұрсыновтың еңбектері көп. Онда оқу, журналистика, мемлекеттік қызмет, публицистиканы жалпы көздестіру, мәдени іс-шаралар мен ашықтықты жасауға арналған мақсаттары жасалған. Ал қазақ халқының көмек көрсетуіне, мемлекеттік және әлеуметтік жағдайды толтыруына және казақ халқының әдеби түрлеріні құрметтеуіне арналған мақсатты еңбектері өзінде тиесілі.