Question

Махамбет жырлары асқақ рухтын үні. Эссе. 170 сөз​

Answer 1

Ответ:

Махамбет- таңғаларлықтай табиғи үйлесім тапқан ақындығы мен батырлығын бір ғана мақсат жолына- туған халқының бостандығы мен еркіндігі жолындағы жанкешті күреске арнаған даңқты тұлға.

Ақынның: «Өтемістен туған он едік, онымыз атқа мінгенде, жер қайысқан қол едік»- деуінің өзі өнегелі ортада өскен текті атаның баласы екені көрінеді.

Біз ақын поэзиясынан батыр өмір сүрген орта мен дәуір сипатын, ұрпақтан-ұрпаққа жалғасып келе жатқан елдік діл мен ерлік күрес дәстүрін танимыз.

Махамбет өлеңдері көтеріліс, күрес, тартыс үстінде туды. Оның өлеңдері сол көтерілістің ақындық үні, шежіресі болды.

Махамбет өлеңдері көбінде шешендік өрнекке құрылған- нақыл, терме, толғау түрінде келеді. Мысалы:

Аз сөйлер де көп тыңдар

Хас асылдың баласы...

Жаманнан туған жақсы бар

Атасын айтса нанғысыз,-

деген өлең жолдары қанатты сөзге айналып кеткен.

Дауылпаз ақын: «Халқының қамын ойламаған азамат- азамат емес, жігіт- жігіт емес»- дейді. Қаншама жалғыздық тауқыметін, жеңіліс қасіретін бастан өткерген ақынның жүрегінен шыққан сөзі- туған елге, атамекенге деген сүйіспеншілігі екенін байқаймыз.

Абайламай айырылдым,

Ар жақтағы елімнен –

Анау Нарын деген жерімнен.

Тірі кеттім демеймін,

Кем болмады өлімнен,-

деген сөздері кімнің болса да сай- сүйегін сырқырататыны сөзсіз. Тегінде ақын туған елді, жерді осылай сүймесе, халқын азаттыққа, елін еркіндікке бастамас еді.

Махамбет ерлік жайында қай ақыннан да асыра, жеріне жеткізе жырлаған. «Ереулі атқа ер салмай» өлеңінде:

Ереулі атқа ер салмай,

Егеулі найза қолға алмай,

Еңку-еңку жер шалмай,

Қоңыр салқын төске алмай,

Ерлердің ісі бітер ме?-

деп, бойындағы бар жігер- қайратын сездіреді. «Ұл туса» өлеңінде де:

Асылдан болат ұл туса,

Екі жақ болып тұрғанда,

Егескен жерде шарт кетер,

Жауырынынан өтіп алса да,

Жамандарға жалынбас -

деп, сын сағатта шыдас беретін өжеттікті, өрлікті, намысқойлықты мадақтайды. Ісіне адалдық, алған бетінен айнымау, сенімділік, батырлық секілді қасиеттер- азаматтың асыл қасиеті дейді ақын.

Бір ғажабы, ердің ері ғана өте алатын ауыр жолдардан Махамбеттің өзі өткен, ердің ері ғана шыдайтын сынақтарда Махамбеттің өзі шыдас берген.

Жырларын көпшілік мүддесі үшін жұмсаған Махамбет- асыл сөздің кені, көркем тілдің ұстасы, ерлікке үндейтін жалынды үгітшісі.

Answer 2

Махамбет Отарбаев, Казахстан тарихының ең танымал мұсылмандарынан бірі екен. Оның өмірінде қатар жоғары мақсаттар үшін жұмсады. Оның жүрегінің үні асқақ рухтай болды. Махамбет жырлары, оның жоғары мақсаттары мен жастарды қазақ жастарына туғызған дінамик құрылымдарды қолдайтын үлкен мәнгі құрайтын креативті нұсқалары болды. Оның жерінде қазақ жастарының мөлшерлері, өз ой-өзендік тарихі мен культуралық мақсаттары жайында мақсаттарына жету мүмкіндігін тыңдауды ұмытпаған болар. Махамбет Отарбаевтың асқақ рухтануы қазақ әдебиетінің маңызды бөлігіне айналды. Оның творчылығы мен жырлары қазақ халқының мақсаттарын және құрметін артты. Махамбет жырлары үшін асқақ рух таңдалған емес, ол мұсылмандар арасында әсер еткен, өзін-өзі жаулары жөнінде есептеген еркіндікке және мемлекетке қатынасып, оның жасаушылығын ұсталды. Махамбет жырларының оқуы мен түсінуі, оқытушылар мен оқыту студенттері үшін қажетті. Олар арқылы мемлекеттік ерекшеліктер мен күрделі негіздердің жасалуына үлкен үлес қосды. Махамбет Отарбаевтың жырлары мен өмірі қазақ халқына созылған асқақ рухты жанымдастырып, оның танымалдығын жасау мақсатында сөздігім.