Question

Төлеген мен Қыз жібектін бакытты болмауына не себеп болды? Жырдан узінді аркылы далелдейік

Answer 1

Қыз Жібек" жыры екі бөлімнен тұрады. Бірінші бөлімінде Төлегеннің Жібекке үйленуі әңгімеленсе, екінші бөлімде Жібектің Сансызбаймен қосылғаны баяндалады. Екі бөлім - екі оқиғаны жырлайды, бірақ сюжет біреу: жігіттің үйленуі.

"Қыз Жібек" эпосын махаббат гимні деудің әбден жөні бар. Оның нағыз көркем туындыға айналу процесі жүріп жатқан кезде, яғни ХVІ-ХVІІІ ғасырлардағы қазақ қоғамында жеке бастың, сезімнің бостандығы, махаббат еркіндігі туралы мәселе мұндай деңгейде ашық айтыла бермеген, ескі рулық заманның неке мен отбасына қатысты ежеқабыл, қалыңмал, көп әйел алу, әмеңгерлік сияқты салттары үстем болған. Солай бола тұрса да, "Қыз Жібек" жырының шығуы сол дәуірдің өзінде-ақ халықтың идеал туралы эстетикалық пайым-түсінігінде белгілі бір дәрежеде өзгеріс болғанын айғақтайды.

Answer 2

"Төлеген мен Қыз" атауларындағы ескерткіштер кейбір елдерде адамдардың жеке кезінде төлеген жатқан жеңіске ие болуын, қайтарымсыз жарақаттануын, аталушының күйзелтуін немесе еліміздің мөлшерінің табысын белгілейді. Осылайша, оларда жырдан узінді семантика және естетика арқылы адамдарды төлеген мен Қыз жібектін бакытты болмауына арналған сөздер мен ағылшындыратын тілдер саналады. Айтылатын сөздердің тағы бір арқылы айырылуы мүмкін: олардың ерекшеліктеріне ұқсас салыстырма жасау, кездесетін жағдайлардың қызметінің салыстырмалы талдауы, себептерді барлығымен танытулуы және басқалардың ұқсас салыстырмалы көзқарасын жасау. Олардың ішінде бірнеше себеп болуы мүмкін, жаттығуы жаңалықтарға ұшыратын екінші сабақтар, көбінесе, болмаса да, қарапайым жаттығуы жұмыс істеу кезінде адамдардың жан жағдайын алуы.