Question

Қазақ халқы кімдерді батыр деп атаған?​

Answer 1

Мәншүк Мәметова

Қазақтың қаһармандық эпостарындағы Алпамыс, Ер Тарғын, Қобыланды, Қамбар, т.б. — жауына жалғыз аттанған осындай Батырлар. Қазтуған, Марғасқа, Жиембет, Шалкиіз секілді от ауызды, орақ тілді ақындар — осындай Батырлар.

Answer 2

Батыр (парсы тілінде njBӨM бәһадур — ержүрек, батыл, батыр) — әскери өнерді жақсы меңгерген, жау түсірер ерлігімен аты шыққан, қаһарман адамға берілетін құрметті атақ. Батыр атағы мирасқорлық жолымен берілмейді, оған әрбір адам жеке басының ерлігімен ие болады.[1] Батырларды қазақ халқы ежелден құрмет тұтқан.[2]

Қазақ жауынгерінің, батырының түр-әлпеті

Көшпелі халықтарда бүкіл өмірі соғыста өтетін, соғыс ісі атадан балаға жалғасқан негізгі кәсібі болған, мемлекет билікті қолына ұстаған қоғамдық топ — әскери ақсүйектер болды. Осы топта соғыс ісінің тәжірибесі жинақталып, әскери өнер дамып, қару-жарақ жасаудың, оны қолданудың биік деңгейі қалыптасты. Батырлар көбіне осы әлеуметтік жіктің өкілдері арасынан шықты. Олардың бар өмірі елдің қонысын кеңейту, халықты жаудан қорғау жолындағы жорықтарда өткен. Ел үшін жанын қиған Батырлардың есімі ел ұранына айналып, халық олардың аруақтарына табынған. Ата-бабаларынан бері қарай Батыр атанып келе жатқан, ауыр жараланса да ұрыс даласын тастамағандар қара Батыр не қара берен Батыр, қауіп-қатерді елемей, ұрысқа жалғыз кіріп ерлік көрсеткен адам жеке Батыр атанған.

Answer 3

Қазақ халқы болашақ күндері деп атауы бар батырлар туралы бірнеше арнайы атаулар қолданады. Біріншісі, Қазақ халқының тарихында шығарылған кейбір мемлекеттердің құршаған басшыларынан болатын. Мысалы, Қазақстан тарихында Есім хан, Абылай хан, Төле би, Кенесары хан және басқалар қазақ халқының батырлары деп есептеледі.

Басқа есептерде қазақ халқының батырларының іріктеудігі саласында, дала жерінде санбай мақтанышқан адамдар, ойын ойнатқан алтын адамдар, кеуіпсіздік жасаушылар, үйреніп, атын алғышартушылар жатады. Бұл адамдардың біреуіні кімге батыр деп атау көрсету үшін адамның жасында, жүргізген іс-әрекеттерінде, атқа жазбаларында жатады.

Олардың бірнеше аты жазбалармен сақталып, қазақ әдебиетінде батырлар туралы еске салынған. Енді сіз осы адамдардың кездесетінін тарихи атауларынан біріні таңу қажет екенін аңдатсаңыз.