Question

Диалог На казахском языке про красную книгу

Answer 1

Ответ:

«Қызыл кітап не үшін керек?» диалог.

Ахметжан: Достым, бір сұрақ қойсам, жауап бере алады ма екенсің?

Мадияр: Білмеймін, қане сұрап көр. Тексерейік.

Ахметжан: Қызыл кітап не үшін керек?

Мадияр: Жойылып кету қаупі бар өсімдіктер мен жануарларды енгізіп, оларды қорғауға алу үшін?

Ахметжан: Дұрыс айтасың. Ал елімізде «Қазал кітапқа» енген өсімдіктерден бір – екеуін атай аласың ба?

Мадияр: Қиын сұрақ екен. Жауап бере алмаймын. Ал сен ше білесің бе?

Ахметжан: Мен де бұрын біле қоймайтынмын. Ал қазір биология пәнінен өтетін республикалық жарысқа дайындалып жүргендіктен, оқып –жаттап жүрмін.

Мадияр: Сонда қандай өсімдіктер енгізілген екен?

Ахметжан: Жалпы «Қызыл кітапта»140 түрдің таралуы, олардың қорғау мен мәдени түрде өсірілуі жайлы мәліметтер берілген екен. Әрине, мен әлі бәрін оқып үлгерген жоқпын.

Мадияр: Сонда «Қызыл кітапқа» өсімдіктерге не үшін енгізеді екен?

Ахметжан: Түрдің бұл кітапқа енгізілуі, оған ерекше көңіл бөлу керек екендігін білдіреді, көбіне арнайы қорғау шаралары қажет, әйтпесе түрдің мүлдем жоғалып кетуі мүмкін. Қазақстан үкіметі 1978 жылдың қаңтарында Қызыл кітапты құру туралы қаулы шығарды.

Мадияр: Сонда мен дұрыс түсінсем, «Қызыл кітапқа» енгізілген өсімдік ерекше қорғауға алынады ма?

Ахметжан: Дұрыс айтасың. Мысалы кәдімгі емен, ақтұңғиық, сарғалдақ, қызғалдақ, кілегей т.б секілді өсімдіктерді жинауға тыйым салынған (тек ерекше жағдайда арнайы рұқсатпен ғана). Қызыл кітапқа енгізілген өсімдіктерді заңсыз жинаса немесе зақымдаса, әрбір данасына 360 теңге айып төлейді ) 2001 жылы 12 қыркүйектегі №1186 Қазақстан Республикасы Үкіметінің Қаулысы.

Мадияр: Мен ол жағын білмеппін, енді біліп жүретін болдым.

Answer 2

Ассистент: Сәлем! Красная кітап туралы сөйлесеміз бе?

Қолданушы: Сәлем! Армансыз бе! Оған болса, красная кітап дегеніміз не?

Ассистент: Сәлеметсіз бе! Красная кітап – бұл әлемнің ауылдық, құрамындағы ауа, жер мен су биологиялық кеңістіктер мен жан-жақты кеңістіктерінің тізімін беретін кітап. Оның маңызы аталмайтын жанрға кірістірілген қымбат бағдарламалары арқылы деңгейі артады және тұрғынды кеңістіктердің бағасын арттырады. Оның мақсаты – кеңістіктердің жүйелі іс-әрекеттер арқылы қоршаудың қауіпсіздігін қамтамасыз ету.

Қолданушы: Оған кім қазір жазуда және қолдану керек болатын болады?

Ассистент: Әлемдегі кең кеңестерді қорғаушы бағдарламалар, экосистемалар және жанды түрлері құрастырылушылар, уақытша, жергілікті емес бағыттар, жүлде жетілмейтін жанды түрлер жазылады. Осылайша кеңестердің азайып баратын жерлер мен азайып жатқан түрлер айқындаулары, онымен қатар жаңа жанды түрлердің анықтамаларына деген талпынулар да кітаптың бірінші аспекті.

Қолданушы: Қазақстанда бұл кітаппен қандай жұмыс жасалуда?

Ассистент: Қазақстан жерінде де кеңестерді қорғаушы жұмыс жасалуда. Кітап осы мақсатта жетіктерді анықтау және терістіктер туралы ақпарат беру бойынша барлық адамдарға арналған. Кітапты пайдалану арқылы қоршауды қамтамасыз ету мақсатында кең кеңестер жайлы білімімізді кеңейтіп жатамыз.

Қолданушы: Кітапты оқып, қорғалу туралы қандай құдіреттеріміз болады?

Ассистент: Кітап оқыған және осыда анықталған құдіреттерге қолда келу керек. Асосында, ол бізге кең кеңестерді жүйелі күресіп, олардың ауырлықтарын түсіну және олардың ауырлықтарына байланысты көлемді бағалау үшін керек білім береді. Кітап қорғаушы бағдарламалардың орналасқан кедергілеріне, жергілікті және биологиялық факторларға қаупі болуға мүмкіндік береді. Осылайша, адамдар тұрғынды кеңістіктерді қауіпсіздік пен қорғау бойынша азайып баратын жерлер туралы ақпарат алуға мүмкіндік береді.

Қолданушы: Рахмет, дұрыс айту үшін! Бұл қызықты тақырып болды.