Question

Мәтінді оқыңыз. Оның басты идеясын 5-6 сөйлеммен жазбаша түсіндіріңіз. Қазақ халқы көшпелі өмір-тіршіліктен тартып бүгінге дейін қоршаған ортаны, табиғаттың қыры мен сырын бақылау арқылы өмір тәжірибелерін толықтап отырған. Соның маңызды бір бөлегі ауа райына қатысты болжамдар. Күннің тұманды мұнардан көтерілуі ауа райының ыстық болуының нышаны. Ал батар күн қызыл шапаққа малынып барып ұясына кірсе, ертеңінде шыжыған ыстық болатынын білдіреді. Қыс айларында көкжиек ашық болып, қызыл шапақ шашса ауа райы жылы болатындығының нышаны. Күн көзі жаз айларында бұлттанып батса жаңбыр болады. Бұл қыс айларында қардың нышаны. Күннің қоралануы қыс айларында қардың қалың болуына бастайды. Ал Айдың қоралануы қыстың қатты болуының нышаны. Қазақтың «күн қораланса күрегіңді, ай қораланса аяғыңды сайла» деген мәтелі осыдан айтылған. Мұның мәнісі күн қораланып, қар қалың түссе, күрекпен қорық ашуға тура келеді. Ай қораланса түйеге жүгіңді артып, қоныс аударуға тура келеді дегені. Күн құлақтанып шықса, не боран, не аяз болады. Күн құлақтанып батса, ауа райы жылынуға бет алғаны. Егер жаңа ай шалқалап туса, ол айда ауа райы малға жайсыз болады. Егер жаңа ай тік туса, аура райы малға жайлы болғаны. Қазақтың есепші, жұлдызшыларның бақылауы бойынша маусым айының бірінен бастап үркер көкжиектен көтерілмейді, содан шілде айының он жаңасында көрінеді. Ал, 21 шілде үркер айдың қасынан көруге болады. Үркер мен Айдың қатар көрінуін қазақ «Тоғыс» деп атайды. Бір жылда он рет тоғыс болады: 21 шілде, 19 тамыз, 17 қыркүйек, 12 қазан, 13 қараша, 11 жетоқсан,3 ақпан, 5 наурыз,  9 сәуір, 7 мамыр күндері. Тоғыс кезінде Үркер мен Ай бір-бірінен алыс болса, халық тәжірибесінде «бұл екеуі бір-бірімен қырбай болған екен, қырсық мал мен жанға тимесе» деп қауіптенеді екен. Ал егер Үркер мен Ай жақын орналасса, шаруақор қазақ «міне екеуінің жайы жараса қалған екен, мал мен жанның жағдайы жаман болмас» деп отырады. ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 2-мәтін Қазақстанның дәрілік өсімдіктері Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы өсімдіктерден алынған дәрілерге өте үлкен мән береді. Өйткені көптеген кедей мемлекеттер халықтарының дәріханалардан дәрілер сатып алуға шамалары жоқ. Сондықтан олар бұрынғыша емдеудің дәстүрлі әдістерін қолданады. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы (ДДСҰ) бағасы бойынша дүниежүзі халқының 80%-ы осындай жағдайда. Кейбір Азия мемлекеттерінде, мысалы Қытай, Жапония, Индия бұрынғыша қазіргі заманғы медицина жетістіктерімен қатар халық емшілерінің емдерін кеңінен қабылдауда. Соңғы жылдары дамыған елдерде ауырған адамдардың көбісі табиғи жолмен алынған дәрілерді артық көре бастады. Мысалы, Жапонияда фармацевтикалық жолмен алынған препараттарды сатып алу 2,6 есе өссе, табиғи жолмен алынған дәрілер 15 есе өсті. Қытайда 1993 жылы өсімдіктерден алынған дәрілер сатудың жалпы бағасы 2,5 млрд.

Answer 1

1 мәтін қазақ халқы өте мейірімді болатын және халықты сыйлайтын яғни көрікті ата бабамыз бұрынғы жылдары көшіп қонып жүрген себебі олар жаулардан қорқан яғни жаулар олардың жерлерін ұрлап алады деп

2 мәтінде Қазақстанның медицинасы кішкене дамыған ал басқа елдерде жақсы Дамыған мысалы Қазақстанда халық емін қолданады химиялық перепарраттар мүлдем қолданбайды өйткені оның пайдасыз екенін біледі

Объяснение:

Осылай шығар

Answer 2

Бірінші мәтінде:

1. Қазақ халқы көшпелі өмір-тіршіліктен тартып бүгінге дейін қоршаған орта.
2. Табиғаттың қыры мен сырын бақылау арқылы өмір тәжірибелерін толықтап отырған.
3. Ауа райының болжамдары арқылы күннің тұманды мұнардан көтерілуінің ыстық болуының нышаны.
4. Қызыл шапақтың малынып баруына байланысты күннің ыстық болатыны.
5. Жаңбыр жауап болуынан кейін күннің қоралануы қыс айларында қардың қалуына бастайды.
6. Қазақтан келген мәтелі: «күн қораланса күрегіңді, ай қораланса аяғыңды сайла».

Екінші мәтінде:

1. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы арқылы дәрілік өсімдіктерді алу мәні.
2. Кедей мемлекеттерде дәріханалардан дәрілер сатып алу бойынша шама жоқ.
3. ДДСҰ бағасы бойынша дүниежүзі халқының 80%-ы дәрілік өсімдіктермен алмасу жолын көруге жатады.
4. Қазіргі заманда кейбір Азия мемлекеттерінде табиғи жолмен алынған дәрілерді алу есептелегендері.
5. Жапонияда табиғи жолмен алынған дәрілерді сатып алу өсу бойынша қатықтай тұрғанын көрсететін мисалдар.
6. Қытайда дәрілік өсімдіктердің сатып алу бағасына шақыру жасалған.

Мәтіннің басында жазбаша түсіндіруді аяқтап, басындағы үшін түсіндіру бойынша сөйлемдерді анықтадым. Егер толықтыру керек болса, кез келген мәтінні толықтыратын немесе жалпы айқындайтын сұрау сұрауын беріңіз.