Question

Сссссрррррррооооочччнооооооооо надо эссе на тему «Қазақ жазуының даму жолы» да 20 баллов

Answer 1

Ответ:

Жазу өте ерте заманда жасалып, ұзақ тарихи даму кезеңдерден өтті. Даму барысында жетілуімен бірге оның принциптері де өзгеріп отырды. Оның себебі кай кез болмасын, жазуда сөздің дыбыстык жағын, яғни айтылу формасын дәл беру басшылыққа алынады, соған талпынады. Тілдегі дыбыстар өте күрделі кұбылыс. Оның айтылуындай етіп ешбір графика дэл бере алмайды. Сондықтан айту мен жазу арасында алшактыктар туындап, уақыт өте ол алшақтықтар тілдің табиғатына, дамуына өзінің кері әсерін тигізеді. Сан ғасырлар бойы тілдің өзінің даму заңдылығына нұқсан келеді. Оны жою үшін арнайы тілшілердің зерттеулерінің нэтижесінде тілдің сан ғасырлар бойы бұзылмай келе жатқан табиғатын сақтауға, одан эрі қарай дамуына оң әсер етуіне жағдай жасайтын дұрыс жазылуын камтамасыз ететін емле ережелері мен нұсқаулар талқыланып, келісіледі. Соның нәтижесінде емле ережелері енгізіледі. Сондьщтан да әлемдегі бірнеше ғасырлық тарихы бар жазу жүйелерінің ең жётілген түрінің өзіне де үнемі өзгертулер енгізіліп отырылған. Осының өзінде де кез келген жазу түрінде дыбыс жүйесі мен алфавиттің арасында алшақтықтар кездеседі.

Қазақ тілінің жазылуы мен айтылуы арасындағы алшақтыктар графиканың пайда болуымен тығыз байланысты. Сан ғасырлар бойы ауызша дамып, толығып, байып келген қазақ тілі XX ғасырда коғамдык кажеттіліктен туындаған жазбаша формасының дүниеге келуімен ауызша

жэне жазбаша формасының арасында алшақтықтар туындай бастады. Әлемдегі қай графиканы алсақ та, оның басты мақсаты тілдің табиғатын жазбаша формада дәл беру болып табылады. Осы мақсатты көздеген кез келген графика пайдалану барысында туындаған кемшіліктерді жою үшін өз тілдерінің ерекшелігене сәйкес емле ережелерін бекітеді.

Қазіргі қазақ емле ережесінің тарихына көз жіберсек, оның іргесі 1940 жылы кириллицияға («орыс жазуынаң) көшкен кезде қаланды [28,178]. Қазақ тілі емлесінің осы жазу бойынша түзілген қағидаларының 15-16 жылдық тәжірибеден кейін кем-кетігі ескеріліп, біршама реттелген нұсқасы 1957 жылы ұсынылып, заңдастырылды, яғни үкімет тарапынан арнайы каулы қабылданып, бекітілді. Европа елдері мен кытай, үнді, жапон сияқты халықтардың, жүздеген, тіпті кейбіреуінде мыңдаган жылдарға созылған жазу үрдісі бар халыктардың дұрыс жазу қағидаларын үкімет тарапынан бекітіп, көпшілікті соған бағынуға міндеттеу шарт та болмас. Бұларда дәстүр факторы өз-өзінен кызмет етіп жатады. Ал 1940 жылға дейін бас-аяғы он бес-жиырма жылдың ішінде үш түрлі: А.Байтұрсынұлы түзген қазактың тұңғыш ұлттык жазуы — араб таңбаларын, одан кейін оншакты жыл (1929-1940) колданған латын жазуын, 1940 жылдан бастап кабылданған кириллицаны пайдалануга мәжбүр болған қазак сиякты халыктың әр жазудың емлесінде дэстүрі калыптасып, орнығып үлгермеді, сондыктан эркім бұрыңғы жазудың тэртібін сактап, алакұлалык туғызуы мүмкін болғандықтан, 1940 жылы жаңа графикага көшкен кездегі емле ережелері де, 1957 жылғы оның біршама түзетілген жаңа редакциясы да ресми үкімет тарапынан арнаулы қаулымен бекітілген.

Answer 2

"Қазақ жазуының даму жолы" тақырыбы бойынша эссе:

Әлемнің барлық қауіпті әр түрлі заман бойынша жазу дамуының маңызды рөлі танымалған. Жазу адамның ойлау, сөз айту және әртүрлі іс-әрекеттерін дәстүрлі түрлерде бейнелеріне келтіру жолы аталатын. Ол жайлы сөйлеуден бастап, оның тарихындағы мән-мазмұнды талқылау керек. "Қазақ жазуының даму жолы" тақырыбы оңай болмаған, сондықтан бұл бейнелерді талқылау үшін байланысты тарихи, әдеби, социокультурлық және әлеуметтік бағыттарды еркіндікпен пайдалану керек.

Жазудың бастапқы мән-мазмұны тұлға жатады. Ол дербес ойлау мен анықтама қабілетін дамыту, ойлау және фиксациялау, өз ойындау жолы арқылы адамдардың білім деңгейін арттырудың заман талаптарының бір аспекті болып табылады. Олардың қазақ тілінде өз ойындау қабілетін дамыту жолымен көптеген әдеби произведениялар жасалған. Мырза Жансұгіров, Абай Құнанбайұлы, Мұхтар Әуезов, Сәдіқ Мәйлиқов т.б. әдеби жылдарымыздың кілті қазақ әдебиетіндегі басты атаулары болып саналады. Олардың ең басты қасиеті – қазақ тіліндегі жазу стилинің қалыптасуы мен дамуының болуы.

Әлі де, жазу дамуы әлеуметтік және социокультурлық байланысты көбірек маңызды. Оның арқасында мемлекеттік білім беру жүйесі дамып, ақпараттық технологияларға бейімделу, көптеген адамдарды жазудың маңыздылығына тәуелді қылуда. Жазу арқылы мемлекеттік политика, әлеуметтік байланыс және тарихи көрсеткіштер сақталады және түсіндіріледі.

Сонымен қатар, қазақ тілінің дамуымен бірге жазу дамуының дамуы талқыланады. Халықаралық кеңес орталығында қазақ тілінің латын графикасына аудару кезінде жазу дамуын жетілдіруге болатын болашақтық әсері талқыланады. Бұл әрі қазақ халқының миллеттік маңыздылығын және шетелдік кеңсенің көмекшісін де алмайды.

Салтанаттың үздігінде жазу дамуының басқа аспекті болып табылады. Ол бірінші орында, оқу алдындағы баламен өте сапалы байланысты. Мектеп білімі қазақ тілінің оқу мен талдау мазмұнын бейнелеріне сәйкес көтерілуі маңызды. Оқу процесі арқылы жазу қабілеті дамытудың тәуекел