Question

1. Мәтіндерді мұқият оқыңыз. Мәтіндегі ақпаратты қолданып, көтерілген басты мәселені анықтаңыз өз көзқарасыңызды жан-жақты држырымдап, мысалдар арқылы дамытып, дәлелдеңіз мәтінге қойыңы. [5] 1-мərin Казактын ұлы ғұламасы Ахмет Байтұрсынұлының халқы үшін істеген игі істерінің ішіндегі ең шоқтығы биік қызметінің бірі – араб жазуына өзгерістер енгізіп, қазақ әліпбиін (алфавит) құрастыруы. Осы аркылы ғалым казақ халқының тез сауаттанып хат тануына, оқу білімге даан куштарлыктарынын оянуына ерекше ықпал етті. А. Байтұрсынұлы жазуы дамымаған ұлттың рта қалатынын, оның қоғамдағы қажеттілігін және адам өміріндегі маңызын өзінің шығарған оқулықтарында үнемі ескертіп отырады. Жату дегеніміз – шын мәнінде, кез келген халықтың рухани деңгейі мен мәдени дамуын керсетепн негізгі құрал. Ғалым осы құралды ұлттық деңгейге көтеру жолында жан аямай еңбек етіп, тер төкті. Себебі сол кезенге дейін ұзақ ғасырлар бойы колданыста келе жаткан араб жазуының халықты тез әрі жаппай сауаттандыру жолында үлкен кедергілері мен киындықтары бар еді. А Байтұрсынұлы осы кедергілер мен қиындықтарды жоюдың ең басты тәсілі – араб жазуын казак тілінің заңдылығына сәйкес реформалау деп білді. 2-мәтін Латын әліпбиін таңдауымыздың себебі не? Жалпы қай әліпбиді таңдасақ та ондағы таңбалар қазақ тілінің өзіндік дыбыстық жүйесіне сай келсе болғаны. Әліпбиде жат дыбыстар болмауы керек. Басқаша айтқанда мынадай орыс сөзін қалай жазамыз деп орыс тілінің дыбысын, ағылшын сөзін жазамыз деп ағылшын тілінің дыбысын алуга болмайды. Олай ететін болсақ, әліпби ауыстырудың қажеттілігі жоқ, Қарап отырсақ, кирилл әліпбиінің иесі - орыстар, армян жазуының иесі – армяндар, иероглиф – қытайдікі, араб - жазуы арабтікі, ал латын әліпбиі барлық тілдерге ортак Өйткені латын тілі – тек жазуда ғана қолданылатын өлі тіл. Сондықтан оны ағылшын да француз да, неміс те, италияндық та, өзбек пен түріктер де пайдаланады. Латын әліпбиі сондай-ақ ғылым мен техникада, әсіресе компьютер тілі ретінде кеңінен қолданылады. Сондықтан латын графикасына негізделген казак жазуын жасау – заман талабы, уақыт сұранысы. Оқылым Тапсырма Мәтінді мұхият оқып, берілген сұрақтарға жауап берініз.

Answer 1

Ответ:

Мәтін А.Байтұрсынұлы туралы.Мәселе:Әліппидің шығғару тарихы туралы болды

Answer 2

Мәтінні мұқият оқығаннан кейін, ақпаратты қолданып, көтерілген басты мәселені анықтауға болады. Мәтінде Ахмет Байтұрсынұлының араб жазуын қазақ әліпбиіне өзгертуі жөнінде дамыған реформалары туралы айтылуды көрсетеді. Бұл реформа арқылы қазақ халқының оқу біліміне, хат тануына және казақ тілінің дамуына тәуелді етті. Ахмет Байтұрсынұлының жазуы казақ тілінің рухани деңгейі мен мәдени дамуына қол жеткізу құралы болып табылады.

Жалпы маңызын беру үшін, араб жазуының қазақ әліпбиіне өзгертуінің себебі және маңызы туралы кейбір мысалдар берілген. Араб жазуының көптеген өзгертулері кезінде адамдар кедергілер мен киындықтар тартты. Ал Ахмет Байтұрсынұлы бұл кедергілер мен қиындықтарды жою үшін араб жазуын қазақ тілінің заңдылығына сәйкестік еткен. Ол қазақ тілінің дамуына және оқулықтарына маңызды етеді.

Екінші мәтінде Латын әліпбиінің таңдауы туралы сұрау салынған. Латын әліпбиінің таңдауын анықтау үшін әліпбиінің өзіндік д