Question

Атлах шайқасының себептерін жазыңыз.

Answer 1

Ответ:

Қазақстан жерінде құрылған ежелгі түрік мемлекеттерінің бірі Түргеш қағандығы еді. Түргештер, негізінен, Жетісуды жайлаған. VIII ғасырдың ортасында Түргеш мемлекеті ыдырау кезеңін бастан кешірді. Алғашында осы сәтті қарлұқтар пайдаланды. Бірақ түргештер мен Жетісудағы өзге түркі тайпаларына қытайлар мен арабтар да айтарлықтай қатер төндірген еді. 751 жылы Жетісуға шығыстан Қытайдың Тан империясы әскері баса көктеп кірді. Олар Түргеш астаналарының бірі - Суябты басып алып, қиратты. Осы кезде оңтүстіктен арабтар да жорық бастады. Осылайша Жетісуда Қытай мен Араб халифатының мүдделері тоғысты. Қытай мен араб әскерлері Талас өзені алқабында түргештердің шағын қаласы Атлахтың маңында кездесті. Екі жақтан соғыс майданына 100 мыңнан жауынгер қатысты. Бес күнге созылған ұлы шайқастың тағдырын қарлұқтар шешті. Соғыстың шешуші кезеңінде олар көтеріліс жасап, қытайларға қарсы шықты. Қиян-кескі шайқаста арабтар жеңіске жетті.

Бұл тарихи жеңіс болды. Өйткені осы шайқастан соң талай жүз жылға дейін Қытай басып алмақ ойынан түңіле бас тартты. Арабтар бұл жерде ұзақ тұрақтай алмады. Шамалы уақыттан соң олар Жетісу жерінен кетіп, түрік тайпалары қайтадан осы жердің иесіне айналды.

Объяснение:

Answer 2

Атлах шайқасы, жердің ішінде тұрған тектоникалық қосарлану процесінің натырлық кезеңінде туындайтын жер инженерлік ағарту нәтижесінде пайда болады. Бұл шайқаның себептері осы кезеңдің тектоникалық, геологиялық және геофизикалық процестермен байланысты деп айтылуы мүмкін:

1. Жер таптарындағы тектоникалық қосарлану: Жер таптарындағы тектоникалық жинақтар нәтижесінде жердің таптары және плиталары арасындағы қарым-қатынастар жасауы мүмкін. Осы қарым-қатынастардың нәтижесінде тезірек қауіпті жер толғалары жаңау және атлах шайын туғызу мүмкіндігі жариялайды.

2. Геотермалды өсу: Геотермалды өсу бойынша жерің ішінде көлемді тұзыну, су топтарының тереңі және салдардың деген түзу, жердің жылытылысы, шалқын таптардың қоршалып тұрған жердің атаулы кезеңдерінде атлах шайы болуы мүмкін.

3. Жер таптарындағы зымыратты қалтау: Қозғалу, қар және айқын зымыраттар, алдымен жер ішіндегі су ағарту процесінде ауыстырып, тамыр жатуына себеп болуы мүмкін. Бұл жер ішіндегі атлах шайының бас тартуына жол ашады.

4. Жер ішіндегі киім жолдары: Киім жолдары, өйткені жердің ішінде деміген ауызша жолдар, ағаштардың айналып, атып жүруі жарияланғанда, атлах шайы туғызу мүмкін.

5. Газ және толқындардың шығуы: Жер ішіндегі газ және толқындардың шығуы, олардың қоршалып тұрған жердің атаулы кезеңдерінде атлах шайын пайда болуына себеп болуы мүмкін.

Атлах шайының пайда болуы осы жеңілдіктердің нәтижесінде ойлауға болады. Бір-бірімен біріккен көздер жер ішіндегі атлах шайының пайда болуына себеп болатын факторларды бірнеше маңызды жолдармен алмасуы мүмкін.