Question

Ежелгі қалар такірыбі бойынша 70-80сөзден түратын эссе жаз.жазбасан есімдыктер қолдаг​

Answer 1

Ответ:

Қазақстанның ежелгі қалалары – жазба деректемелер мен археологиялық материалдар нәтижесінде анықталған байырғы қоныс орындары, қала жұрттары. 6 – 9 ғасырларда Оңтүстік Қазақстан мен Оңтүстік-Батыс Жетісуда қала мәдениеті жақсы дамыды. Саяси жағынан бұл аймақтар түрік әулеттеріне бағынды және реті бойынша Батыс Түрік, Түргеш, Қарлұқ қағандықтарының құрамына енді. Бұл кезеңде көшіп жүретін жер аумағы шектеліп, көш жолдары қалыптасты, тұрақты қыстаулар мен жайлаулар орнығып, егіншілік пайда болды, отырықшы кедейлер тобы бөлініп, жекелеген рулық топтар отырықшылыққа көшті. Мемлекеттік төрешілдік аппарат құрылып, ортақ тіл мен жазу қалыптасты, сауда және дипломаттық байланыстар дамыды. Осындай жағдайда әкімшілік және қолөнер, сауда, мәдениет орталығы ретінде қалалар салына бастады. Оңтүстік Қазақстандағы ең ірі қала Исфиджаб саналады. Ол 629 ж. Сюань-Цзянның жылнамасында “Ақ өзендегі қала” атымен алғаш аталады. Кейін Махмұт Қашқари Сайрам – ақ қаланың аты (әл-Мединат әл-Байда), ол Исфиджаб деп, кейде Сайрам деп те аталғанын жазады. Сайрамнан Шашқа баратын жол бойында 8 – 10 ғасырларда Газгирд (Қазығұрт) болған. Исфиджабтың шығыс жағында Шарап, Будухкет, Тамтаж, Абараж, Жувикат қ-лары мен елді мекендері орналасқан. Шарапқа – Төрткөл Балықшы, Будухкетке Қазатлық қалаларының жұрты сай келеді. Тамтаж, Абараж – керуен сарайлары іспетті. Арыстың төменгі ағысында орталығы Отырар қ. болған Фараб (Отырар) өңірі жатты. Отырар аты (Отырарбенд) 8 – 9 ғ-лардағы жазба деректерде аталады. Оның Фараб, Тарбанд секілді атаулары да бар. Отырардан төменірек Сырдария бойындағы Шауғар өңірінде сол аттас орталығы болған. Шауғар қаласы(соғды тілінен аударғанда “Қара тау”) Түркістанның оңтүстік-шығысында 8 км жерде орналасқан Шойтөбе қаласының орнында болған.Түркістан қаласы:Оңтүстік-Батыс Жетісуда қалалардың өркендеуіне, қолөнері мен егіншіліктің және құрылыс техникасының дамуына Соғды ұрпақтарының елеулі әсері болды. 8 ғ-дың 2-жартысында олар Шу, Талас жазықтарына көптеп қоныстана бастады. Соғдылық саудагерлер Иран мен Византияны Шығыс Түркістанмен жалғастыратын Ұлы жібек жолының бойына сауда қоныстарын салды. Осындағы Тараз және Суяб қалалары Қазақстаннан тыс жерлерге де мәлім болды.

Answer 2

Ежелгі қалар, өткен жүздерде жаттығу тарихи мен күні үшін маңызды роль ойнайды. Олардың салуы өз ойыншылығынан өтетін кездей болмаса да, жерлері мен көрінісі адамдарға көрсеткен өнімділігі мен білімділігінің тарихи шегінді мәліметтерін жариялауға мүмкіндік береді.

Ежелгі қалардың аты тарихи кіші қалаларды қамтамасыз етіп, бірнеше мыңжылдар бойы ұстап жатқан. Бұл қалалардың бірнеше түрлері бар: кіші дерігерлер, қалалық орталықтар, көшелер, сарайлар, жер алдында құрылған үйлер, мешіттер және басқалар. Олар олардың міндеттерін басқарушылары мен тарихи айтыс өткізген жерлерден бас тартылған.

Бірнеше ежелгі қалалар жасалған мекендердің өнімділігі және жасаушыларының көптеген болатын күзеттерін жариялауда. Олар археологиялық құрылыстарымен және тарихи деректермен дайындалады. Ежелгі қалалардың басқарушылары сан-жайын жасап, білім мен сан'атты тарау өндіріп, өздерінің күндеғі өмірін жасауға көмек көрсеткен.

Ежелгі қалалардың ең маңызды атрибуттарының бірі — қала шығармалары. Олар кіші елдерден өкілдер мен аударушылар арқылы жасалды. Сондықтан қала шығармаларының тарихи, өнімділігі мен өзгерістерінің көрінісі қала жасаушыларының тарихи мен техникалық дамуын көрсеткен жоспарлармен толық көрсетіледі.

Ежелгі қалалар қазіргі күнде дайынды атамалардың, археологтардың және тарихшылардың қызметінде тарихи талдауларда маңызды рөл атқарады. Олар жер астында ашық аяқтармен, сатқын қабаттармен, мешіттермен және басқалармен бірге ажыратылған. Ежелгі қалалардың маңызды артықшылығы — олардың қалалық орталықтары мен культуралық мекендері. Осы орталықтарда археологтар және тарихшылар бірнеше моменттерде тарихи қорықтар мен кездейсоқ оқиғаларды таба алады.

Сондықтан, ежелгі қалар оның ең алғашқы жасаушылары мен басқарушылары тарғылап, оның көрінісі мен өнімділігі жайлы аналитикалық үйреніс істеу қажет. Олардың жасаушылары мен басқарушыларының қазіргі күнде дайынды білімі мен өнімділігіне айналдырып, ежелгі қалалардың тарихи мен мәні туралы жалпы мүмкіндіктерді жасау қажет. Бірақ, олардың к