Question

«Күлтегін» жырының маңызы" атты шағын эссе жазыңыз.

Answer 1

Ответ:

Күлтегін жыры (үлкен жазу) жер мен көктің және адам баласының жаралуы туралы философия толғаудан басталады (биікте Көк тәңірі, төменде қара жер жаралған да екеуінің арасында адам баласы жаралған). Бұдан кейін бүкіл адамзат баласына Білге қаған мен Күлтегін батырдың ата-бабалары билік жүргізгені, түгел түркінің басын қосып, қуатты мемлекет орнатқан Бумын қаған мен Істемі қаған мадақталады.

«Күлтегін» жырының авторы Түрік қағандығының бүкіл әлемді аузына қаратқан айбарлы да абыройлы дәуірін зор мақтаныш сезіммен жырлайды. Сондай-ақ ақын Бумын қаған мен Істемі қаған қайтыс болған соң түркі елінің тағына дарынсыз қағандар отырғанын, халықты опасыз бектер мен жүгенсіз әміршілер билегенін күйінішке толы жыр жолдары арқылы жеткізген («Соңындағы інісі ағасындай болмады, Ұлдары әкесіндей болмады. Біліксіз қағандар отырған екен, Жалтақ қағандар отырған екен»). Табғаш елінің алдауына көнген Түрік қағандығының бектері өзара араздасып, елдің ішкі бірлігіне көп нұқсан келтірді. Елде алауыздық туды. Түрік қағандығының іргесі шайқала бастады. Бұл өте қауіпті кезең еді. Автор түркі халқы ата-баба дәстүрін берік ұстаған кездерінде ешкімге тәуелсіз, еркін өмір сүргенін жырлай келіп, ол осы жолдан тайып, дұшпанға алданған сәттерінде: «Бек ұлдары – құл болды, Пәк қыздары – күң болды», – дейді. Міне, содан кейін Күлтегін батыр көп әскер жиып, түркі елін жаудан азат етуге кіріскені зор сүйіспеншілікпен суреттеледі.

Answer 2

«Қүлтегін» жыры қазақтың тарихы мен мемлекеттік дамуына басымды реттеуші және мұрагер сақтаушы кездесудің маңызын анықтайтын атты шағын эссе жазу керек. Бұл жыр, Кеңес Ордасы мен Жошқар-Оңтүстік Қазақстан аймағының халықаралық мұрағатымен байланысты. «Қүлтегін» жыры, Қазақстан тарихындағы басқа бір қайда еңбек қылған болатын бір кезде, тарихи моменттерді тарату, халықты көбейту мен біріктету мақсатында жазылған.

Бұл эссе осы жырды мұрағаттауға, ондай атыраушылық қасиеттерге, ата-аналарымыздың тарихы құрылымына, қазақ халқының дамуына, жастарды тарбыздайтын бірінші жерге шықтығына, жалпы ұстанымдылықты мекендейтін ел болуға қосымша маңызын тауып, оны қазақтардың ерекше сезімі мен ұстанымдылықтарымен байланысты талдау керекті.

Ессенін бастамасында «Қүлтегін» жырының тарихи кездесудің негіздерін ашу қажет. Бұл жыр қазақтардың тарихындағы бір кезде бас тартушы, халықты біріктету, оған орай жаңа жолдарның ашуы мақсатын тауып алу үшін жазылған. Қазақ халқының күніне дейінгі сондағы кедергі және батылды жағдайларды жан-жағында көрсететін бұл жырда, қазақ халқының кеңес ордасы мен туралы тарихы туралы көп ерекше сөздер жасалған. Бірақ өте атыраушылық сөздерді айтарып, қазақ халқының дамуына жету, біріктету мен денсаулықты сақтау үшін жазылған.

Кейбір қорытындылардың дүниеге жалық болу жолындағы «Қүлтегін» жырының рөлін жою үшін көптеген халықтық оқу жазушылары, музыканттары мен ойыншылары ол жасалуы керек. Олар бұл жыры ойлап, оны толық ақпараттарымен, өзгертулерімен мен бейнелерімен дарындауы керек. Қазақтардың тарихы, культурасы мен мемлекеттік дамуы жайындағы сабақтар мен мақалалар ұстану, адамдарды осы жырмен танысу үшін қажет.

Сонымен қатар, «Қүлтегін» жыры қазақ халқының әскери дайындығы мен алтын ордасы мен тарихымен қосымша алдын ала жоспар топты. Қазақтың әскери дайындығы мен тарихы туралы толық ақпарат беретін кітаптарды, журналдарды жаңарту үшін керек болар емес пе?

Сонымен қатар, жырдың билім аспаптары мен халықтың күштігін көрсету үшін ұқсастықтар мен оқу кітаптар