Question

Ғаламтордын "Қазақстанның Қызыл кітабына" енген 1 құс пен 1 Аң туралы мәлімет тауып, жаз. Тапқан ақпараттарынды ауызшы баянда

Answer 1

Сақалтай — күндізгі жыртқыш құстар отрядының қаршығатәрізділер тұқымдасына жататын ірі құс.

Қазақстанда Жетісу (Жоңғар) Алатауы мен Тянь-Шаньда, Алтайда кездеседі. Тұрқы 1,1 метрге, жайған қанаты 2,7 метрге жетеді, қанатының ұзындығы 72 — 93 см, салмағы 5 — 7 кг. Басы ақшыл не сарғылт, арқасы қаралау. Басқа жыртқыштардан ерекшелігі — тұмсығының екі жағында танау тесіктерін жауып тұратын қыл тәрізді қауырсын — “сақалының” болуы. Шәулісі мен ұябасарын сырттай бір-бірінен ажырату қиын. Арқа тұсы қауырсындарының түсі ұзына бойы ақ теңбілдері бар қара-сұр, басы мен құрсақ жағындағы қауырсындарының түсі — ақсары не жирен. Сақалтайлар жеңіл, қалықтап ұшады. Сақалтай — отырықшы құс, ұясын қуыстарға, үңгірлерге салады. Құстардың шағылысуы қазан айында басталып, ақпан — наурызда ұяда 1 — 2 жұмыртқа пайда болады. Жұмыртқаларын аталығы мен аналығы 2 айға жуық кезектесіп басады, балапаны 3 айдан кейін қанаттанады. Өлексемен қоректенеді. Кейде тұяқты жануарлардың жас төлін, құс балапанын, тасбақаны аулайды. Қазіргі кезде сақалтайлардың Ақсу-Жабағылы қорығында 5, Алматы қорығында 3 жұбы тұрақты ұялайды.Сақалтай сирек кездесетін құс, оның саны жылдан-жылға азаюда, сондықтан қорғауға алынып, Қазақстанның «Қызыл кітабына» енгізілген.

Шұбар күзен  – сусарлар тұқымдасына жататын жыртқыш сүтқоректі аң.Дене тұрқы — 27—35 см, құйрығы 11—20 см. Түсі шұбар, қара сары дақты. Басы, төсі, бауыры, жауырыны, аяқтары қара қоңыр. Тұмсығы қысқа, құлағы үлкен дөңгелектеу. Қазақстанның оңтүстігінде таралған. Дала, шөл, шөлейт аймақтарды мекендейді. Әр түрлі індет тарататын кемірушілермен, құстармен, олардың жұмыртқасымен қоректенеді. Тамыз—қыркүйекте ұйығып, 5 ай көтеріп, ақпан—наурызда 3—8 күшік туады. Кейінгі кезде тың жерлерді жыртып және кеміргіштермен күресу үшін улы химикаттарды көп қолданғандықтан Шұбар күзен азайып кетегі, сол себепті қорғауға алынып, Қазақстанның Қызыл кітабына енгізілген (1996).

Answer 2

"Қазақстанның Қызыл кітабына" енген 1 құс және 1 Аң туралы мәліметтерге арналған толық ақпарат маған жоқ. Мен алғашқы құс және Аң сияқты мәліметтерді ақпараттай алмаймын. Құс және Аң туралы мәліметтерге, мұндай мәліметтерді жайында білу үшін "Қазақстанның Қызыл кітабы" мәтіндерін, сайттарды, ресурстарды, кітаптарды, журналдарды іздеп көру керек. Бұл есептік, ақпаратты берушілерге төмендегі ресурстарға сүйенемін:

1. Қазақстанның Қызыл Кресті ресми веб-сайты: www.redcrescent.kz Бұл сайтта "Қызыл Кітап" және қызметтері туралы ақпараттар табылуы мүмкін.

2. Қазақстанның Қызыл Крестінің официальды Facebook парақшасы: www.facebook.com/krcskz Бұл парақшада Қызыл Крест жаңалықтары, қызметтері, акциялары және басқа ақпараттар жарияланатын.

3. Кітаптар мен журналдар: "Қазақстандағы Қызыл Кресттің тарихы" сияқты кітаптарды және журналдарды оқи аласыз. Либрариларда немесе онлайн кітаптардың сатып алу платформаларында бұл кітаптарды іздеп көріңіз.

Қызыл Крест туралы ақпарат алу кезінде, сізге көмек көрсету мақсатында Қ