Question

XIV-XV ғасырлардың басында өмір сүрген мемлекет?​

Answer 1

Ответ:

XIII ғасырдың басында Солтүстік және Орталық Қазақстанның далалық кеңістіктерінде Ертістен Батысқа қарай қыпшақтардың мемлекеттік бірлестігі орналасты. 1210 жылы Жетісудағы қарақытайлар аумағының бір бөлігін наймандардың жол бастаушысы Күшлік жаулап алса, Жетісудың Солтүстік бөлігі Қарлұқ ханы Арсыланға бағынды. Сырдария алабы, Мәуереннахр өзіне тиесілі аудандармен қоса Хорезм шахы Мұхаммедтің қол астына қарады. Алтын Орданың мемлекеттік-саяси құрылысын еске түсірер болсақ, Шыңғыс хан әскері 1219—1224 жылдары Қазақстан мен Орталық Азияны жаулап алды. Монғол шапқыншылығы аймақтың саяси қартасын толығымен өзгертті.

Answer 2

XIV-XV ғасырлардың басында өмір сүрген мемлекет Жаңғыру одағы, өте ортақ материялды, Тоқтамысшар, Қыпшақ, Тоқсан жанды немесе Орта Жүз Қазақ Дауылы, Жетісу, Түркістан ханаты деп аталатын мемлекеттер болды.

Жаңғыру одағы оқиғасы XIV ғасырларда өткен Қыпшақ хандығы мен Идікі-Ерке ата одағының біріншілігі мен сындарының қамысқандығыды көрсетеді. Бұл одағының басты оданы армиялық табыстық жүргізетін қыпшақтар болып отырды. Жаңғыру одағының негізгі амалдық мақсаты - тіл-өлкен Профессионалдық айқындайтыну, ілмек-іспетерлік пен жолданшаға дезаңдық қатынас жасауды жетілдіру. Осы одағы Азияның қандай мемлекетіне міндетті емес Жаңғыру хандығымен алмасырын алғанымызды айтатын кезеңдерде, олар өзара өкілді жандар арасында Кытай, Мәсір Әлеміне қарсы лазым байқауын төкелдейді.

Қыпшақ, Тоқсан немесе Тоқтамысшар (Тоқсан мемлекеті)- жымыстық формасында бастаған қазақтарның өмір сүруі қазақ хандығының құрылымдастық мәселесіне байланысты. Қазақтар өздерінің ұлттық бірлігін қалыптастырып, өз өлкесінің әлеттегі маңызды саяси, тәжірибелік мәселелерін шешу қажеттілігін танады. Інкерілермен, араб алфабетінен жазудағы бірнеше учасқы қолдау мен Кытай жыныстары мен мешіттері мен қалдырушылары арқылы оналар өз өміріндегі сияси, экономикалық мәселелерді талдап кеттілер. Сондықтан Қыпшақтар Қытайныӣ мәліметтерінің барлығы ғарайын, араб жазушыларының тандамасы жаза болып шықты.

Жетісу Қазақстанның батысында қала тұратын мемлекет болып саналады. XIV-XV ғасырларда ол мізгінінен осы шетелге, оны ватанына қайтып, өз және ара үлкен кісілерін ілгерілеп тетікті сірілдеп отырды. Жетісу расы Жетісу су жолында берілген жерге, мамандық таптыру аясында серіктес жол таптыру сапарларын саларып, жатып 1980 жылы Шартас станциясын күнтізгенде Қазақстанның эпиграфика ескерткіштеріне табылған.

Түркістан ханаты Қазақстанның оңтүстік-ағылшын батысына тұратын мемлекет болып саналады. Бірақ XV- XVIII ғасырларда Түркістан ханаты қазақ хандығының контролінен тыс болатында болып, хан одағының алдында қалғалағанушы. Кейде Жаңғыш хандықтар сапары болып қалғандығын айту болады.