Question

Ответьте пжӘбiлхайыр ханның 1428-1468 жылдардағы iшкi-сыртқы саясатына сипаттама бер.

Answer 1

Ответ:

XVII-XVIII ғасырлар тоғысында. Қазақ жүздері шекарасының ең үлкен бөлігі Ресей империясына тиесілі болды, 18 ғасырдың батыс және солтүстік шекараларындағы Қазақстанның геосаяси жағдайына тән ерекшелік - сол тәртіпті таратумен бірдей таралу болды. Төменгі Еділ бойындағы халықтар болғанымен. Оңтүстік Орал мен Сібір ресми түрде XVI ғасырдың аяғында орыс субъектілерімен бірге өмір сүрді, ал патша өкіметінің бұл территорияларға нақты әсері шамалы болды. 18 ғасырдың басында қазақ тайпаларын 20-17 жылдары көшіп келген қалмақтар солтүстікке қарай айдады. Жоңғариядан, Еділ мен Яйка арасындағы қазақ даласы арқылы (шамамен 300 мың адам) олар Оңтүстік Орал мен Батыс Сібірге қоныс аударған ноғайлар мен Симбирск даругтарының башқұрттарымен тығыз байланыста болды.

18 ғасырдың екінші жартысында қазақтар мен Еділ қалмақтарының арасында қатты қарама-қайшылық болған кезде, Кіші жүздегі қазақ тайпалық топтарының бір бөлігі башқұрттарға қоныстанды немесе ұзақ уақыт өмір сүрді. Мұның бәрі текетіреске, нан пісірудің өзара шабуылдарына, қыздарды сүйуге, башқұрт пен қазақ билері мен ақсақалдарының бәсекелестігіне және т.б.

Answer 2

1428-1468 жылдарда Абылхайыр ханның iшкi-сыртқы саясаты кейбір маңызды оқиғалармен байланыстырылады.

1. 1428 жылы Абылхайыр хан жергiлiктi күшiлiкке жетудi қолданды. Бұл ұрпақты қайтым қазақ бiрлiктерiн масштабтамасыздайды, сондықтан оны қазақ хандарының тамырына кеткен.

2. Абылхайыр хан қоғамдық қала жасау, жол жасау және көшпендiлiкке билiктi қолданған. Оның мекендерiнде жаратылған қалалар алдын-ала аралас жерлерде байқалды.

3. Оғыздар арасында бірлесу жөнінде Абылхайыр ханның саясаты оқиғалы болды. Ондаған шешiмге сондай-ақ қарсыласы бар был ойдағы неке кездесiптi.

4. Абылхайыр ханның саясаты кіші қайрат жыраулары мен шежiре бірлiктерінің қолдауын тарту үшін де бiлiктi санайды. Бұл қайта жарыс жасауға жол бердi.

5. Осы уақытта Абылхайыр хан өз байлығын жасау, Қазақ хандығын жауып қазақ жерлерін жоғары деңгейде қорғау үшін қолданған. Оның саясаты оқиғалы болып табылады.

Барлық осы себептерден Абылхайыр хан 1428-1468 жылдар арасында қазақ хандығын кеңескен, оның iшкi-сыртқы саясаты оқиғалы және маңызды болды.