Question

Орхон енисей ескерткіштерінен қандай мәліметтер алуға болады

Answer 1

Ответ:

Күлтегін, Білге қаған және Тоныкөк ескерткіштері (Орхон-Енисей) — мазмұны мен түрі жағынан да, тілі мен көркемдегіш құралдары жағынан да, өлең құрылысы, композициясы жағынан да ежелгі түркі халықтарына ортақ көркем туындылардың үлгісі болумен бірге, ол қазақ әдебиетінің де асыл қазынасына енетін әдеби мұра.

Қазіргі Орта Азия, Қазақстан, Сібір жерлерін аралаған жиһангер өткен ғасырда өзгерген өңірдің салтанатты, әсем қалаларын, зәулім зауыттарын, алып фабрикаларын қызықтап-тамашалары сөзсіз. Сонымен бірге бұл өлкелерден қол қусырып мүлгіген жансыз, меңіреу балбал тастарға да, опат соғыстардан қирап жер астына түскен ескі қалалардың жал-жал көмескі қорғандарына да, сол бір жойқын бүліншіліктерге төтеп берген сәулет өнерінің не бір ғажап ескерткіштеріне де көз тоқтатып, тарих түбіне ой жіберіп өтері де ақиқат.

Ғылымының табыстары нәтижесінде сол көне ескерткіштерге, шексіз сахарада мүлгіп қалған меңіреу тастарға бүгінде тіл бітіп, іргелі ел болып қанат жайған түркі халықтарының бақытты ұрпағына тарих шежіресін баян етуде. Бір кездерде сақтар жайлаған, гундер шарлаған кең атырапты заманымыздың VI-VIII ғасырлары арасында үш жүз жыл бойы ұзын найзалы, жарау атты түріктер еркін билеген. Бертінде Дешті Қыпшақ аталған, моңғолдар ат тұяғына таптатқан бұл өлкені ежелден-ақ қазіргі түркі тілдес халықтардың түпкі төркіні болып табылатын көк түріктер мекен етуші еді.

Объяснение:

осы ма

Answer 2

Орхон және Енисей ескерткіштері, өз аралықтары бойынша Кеңес Еурасия жерінің орталық жағасында орналасқан, тарихи, әдетте, Орхонын Қаражай, Қытайның оң жағасында; Енисейнің Қытайның батысында атауын тапқандықтан, Қытайның батысында орналасқан. Бұл ескерткіштерді қарағанда, олардың арасындағы мәселелерді жалпы жағдайда көзделген болады, бірақ оларды танумен қарау керек. Оларға байланысты жалпы тарихи деректер мен зерттеулер орналасқан.

Бірінші, тарихи деректер. Орхон және Енисей ескерткіштерінің бетінде оқиғаларды, бұлардың арасындагы байланыс және қатысты тарихи фактарды талдау үшін қолдануға болады. Мысалы, Туркістан жазбаларының және Қытай хандығының тарихи шығармаларының талдамасын қарастырады. Бұл жазбаларды талдау арқылы, Орхон және Енисей ескерткіштерінің басқару және көршіліктік қатысушыларының арасындагы байланыс туралы ақпарат алуға болады.

Екінші, зерттеулер. Археологиялық зерттеулер арқылы Орхон және Енисей ескерткіштерінің ортақ кезеңдегі көрінісі мен қызметі туралы анықтамалық мәліметтер алуға болады. Осы зерттеулер арқылы ескерткіштердің тарихи, көршіліктік, әлеуметтік және саяси мәнін білу мүмкіндігі тиіс.

Әрі, лингвистикалық зерттеулер. Орхон және Енисей ескерткіштерінің тілдері мен грамматикалық қасиеттерін зерттеу арқылы, олардың ортақ кезеңдегі көрінісі мен мәні туралы ақпарат алуға болады. Тілдер арқылы ашықталатын мәліметтер арқылы, ескерткіштерге байланысты әдетте қолданылатын атаулар, ой-сайлаулар және кейбір орнамаларды түсіну мүмкіндігі тиіс.

Сонымен қатар, әлеуметтік, саяси, мемлекеттік және экономикалық негіздердегі зерттеулер оркестігі арқылы Орхон және Енисей ескерткіштерінің кезеңдегі мәні және олардың ортақ кезеңдегі әлеуметтік қатысушыларының қосымша мәліметтерін алуға болады.

Жалпы талдаудан кейін, синергиялық пішіндер арқылы Орхон және Енисей ескерткіштерінің аралықтасымалдық, тарихи, тілдік, әдетте, ескерткіштердің кезеңдегі қосымша ақпараттарын алуға болады.